راه حلی برای رسیدن به وحدت میان مذاهب اسلامی - مجله یک کامپیوتر

به گزارش گروه رسانه های خبرنگاران، تفکر و نظریه وحدت میان مذاهب اسلامی نه فقط در عمر چهل ساله انقلاب اسلامی، بلکه سال ها پیشتر در اندیشه دانشمندان و دلسوزان وجود داشته است. اکنون در دوره بلوغ انقلاب اسلامی و جهان شُمولی اسلام، بازخوانی و بازتعریف وحدت امری مهم و ضروری به نظر می رسد. به این جهت، در گفت وگو با دانشمندان و پژوهشگران دینی به بیان نظرات آن ها پرداخته تا راستا جدیدی را در ارائه نظریه و ضرورت وحدت باز کنیم .

مسعود شکوهی عضو هیئت علمی دانشگاه با بیان اینکه وحدت در نگاه اندیشمندان و کسانی که به این موضوع توجه دارند، به دو صورت ظاهری و عمقی می تواند قابل متصور شود، اظهار کرد: در وحدت ظاهری، پیروان هر فرقه با حفظ عقاید شخصی خود در عرصه اجتماعی هیچ گونه مخالفتی با یکدیگر ندارند و زندگی مسالمت آمیزی را سپری می کنند؛ طرفداران قرائت از وحدت مذکور هرگز به دنبال وحدت واقعی نیستند، بلکه معمولا به دنبال ایجاد یک امنیت اجتماعی به جای وحدت اعتقادی هستند .

او ادامه داد: این نوع از وحدت گرچه به صورت سطحی آرامش نسبی در جامعه برقرار می کند، ولی اختلافات مهم و بنیادین همچنان حل نشده باقی می ماند. هر لحظه امکان اتفاق ناگهانی و نزاع فرقه ای وجود دارد و از این رو وحدت ظاهری شکننده است .

شکوهی گفت: برای ترسیم بهتر این شرایط، خانواده ای را در نظر بگیرید که در تکاپوی استقبال و پذیرایی از مهمان مهمی به سر می برد؛ در این میان، ناگهان در یکی از اتاق های این خانه آتشی شعله ور می شود. افراد خانه از آنجا که زمان حضور مهمان نزدیک است، تصمیم می گیرند تا درِ ورودی اتاق آتش گرفته را بسته نگه دارند و بدون توجه به وجود آتش از مهمان پذیرایی کنند، بلکه فضای خانه در نظر مهمان بدون مشکل و آرام جلوه کند. این چاره جویی ناعاقلانه است؛ زیرا پنهان نمودن آتش قابل سرایت غیر منطقی است و راه حل مناسب برای مقابله با آتش نیست .

این پژوهشگر دینی اظهار کرد: اگر وحدت عمقی اعتقاد پایدار همه مسلمانان به یک مذهب در تمام زمینه ها تعریف شود، بی شک اختلافاتی به وجود می آید. از آنجا که در میان فرقه های اسلامی اختلافات مهمی از مهم ترین مسئله در توحید تا فرعی ترین آنها مشاهده می شود، در صورت ممانعت از گفت و گو و بحث درباره اختلافات به بهانه رسیدن به وحدت، نه تنها آتش این اختلاف ها خاموش نخواهد شد بلکه در خفا توسعه خواهد یافت .

او شرح داد: این ممانعت از سخن گفتن به تعطیلی گفت و گو های دینی هم می انجامد؛ چرا که سخن گفتن از هر موضوع دینی، اختلافی است و نتیجه آن حذف همه موضوعات دینی خواهد بود .

شکوهی با تأکید بر اینکه راه حل رسیدن به وحدت صحبت نکردن از اختلافات نیست، افزود: به نظر می رسد تمام مشترکات در بین فرقه های اسلامی، ظاهری و در لفظ مشترک است؛ چنانکه پیشتر ذکر شد در باطن اختلافات اساسی مانند اوصاف خداوند و پیامبر اسلام در دیدگاه مذاهب دیده می شود. با این حال، آیا بگوییم وحدت امری ناشدنی است و باید فراموش شود؟ قطعا چنین نیست؛ ارزش و اهمیت بالای اتحاد اسلامی نباید دچار فراموشی و بی مهری واقع شود .

عضو هیئت علمی دانشگاه اظهار کرد: برای رسیدن به وحدت حقیقی باید ریشه اختلاف را پیدا کرده و به بررسی دقیق آن پرداخت. به نظر می رسد عملی ترین و تنها راه حلی که وجود دارد، بحث دقیق و عالمانه پیرامون موارد اختلافی به دور از هرگونه جنجال آفرینی و عوام فریبی است .

شکوهی گفت: اگرچه این راه می تواند دیر بازده باشد، ولی تنها راه حل موجود است. از دیرباز اندیشمندان فراوانی از فرقه های مختلف به این شیوه توجه کرده اند؛ نمونه بارزش جلساتی است که در دار التقریب مصر از سوی علمای فِرَق مختلف اسلامی تشکیل شد و به فتوای تاریخی شیخ شتلوت مبنی بر به رسمیت شناختن مذهب تشیع انجامید؛ بنابراین بحث، تحقیق و کندوکاو های علمی پیرامون مسائل اختلافی مانند سقیفه، نه تنها منافاتی با وحدت اسلامی ندارد، بلکه می تواند به ایجاد یک وحدت قوی و منسجم نیز کمک کند .

منبع:باشگاه خبرنگاران

،