بندرعباس در انتظار هویت یک شهر - مجله یک کامپیوتر

این چالش، بیش از پیش راهکارهایی برای بهبود فضاهای شهری مناسب با زندگی شهروندان به خصوص در شهرهای بندری می طلبد. طی سال های اخیر اگرچه شهرداری در ایجاد فضای سبز شهری و مطلوب کردن این فضا برای شهروندان گام های موثری برداشته است، همچنان کمبودهای جالب توجهی به واسطه تجمع صنایع در غرب آن و صنعتی شدن این کلانشهر دیده می گردد. یکی از مسائل اصلی این حوزه کمبود زمین در بندرعباس است. شهر در تنگنای وسعت مراکز نظامی است که روزگاری در حاشیه و امروز در 2 سمت ابتدایی بخش غربی و شرقی قرار گرفته اند. از شمال به تپه ماهورها و از جنوب نیز به دریا ختم می گردد. از این رو به قول پرویز سالاری، عضو شورای اسلامی شهرستان بندرعباس، به جز جابه جایی مراکز نظامی به بیرون شهر راهی به نظر نمی رسد.

• شهر یا یک اثر هنری برای شهروندان

یک کارشناس ارشد معماری منظر می گوید: کریستوفر الکساندر، یکی از استادان برتر معماری در جهان، معتقد است شهر یک اثر هنری بزرگ است که آفرینندگانی به وسعت خود و به تعداد جمعیتش دارد. رضا صنعتی می افزاید: بر اساس این تعریف می توان گفت شهر فقط شامل بناها نمی گردد، بلکه فضای بین ساختمان ها، کوچه، میدان، فضای سبز، عناصر پرنماینده، کاربری ها و حضور شهروندان، موجودیت شهر را می سازند و به آن بها می دهند. به گفته وی مردم فعالیت های خود را در 3 قالب زندگی، کار و تفریح در فضاهای عمومی انجام می دهند و از این لحاظ چهره شهر مانند موزه و نگارخانه ای است که هر روز نمایشگاه آثار متنوع مردم و منظر تاریخ و فرهنگ تمدن بشری است.

• غفلت از وجه زیباشناسی و معماری بومی

صنعتی بیان می نماید: بندرعباس از نمونه شهرهای بزرگی است که اگرچه دارای ظرفیت مهمی نظیر بلندترین نوارساحلی است، از زیباسازی شهری در مقایسه با شهرهای بندری بی بهره است. به نظر می رسد در روند پوست انداختن این کلانشهر در دهه 80 همراه با نوسازی بافت های فرسوده و ساخت و سازهای جدید در محلات مختلف شهر و رو آوردن شهرنشینان و مسئولان شهری به انبوه سازی، وجه زیباشناسی شهر مورد توجه واقع نشده یا بهتر است بگویم از آن غفلت شده است.

صنعتی می گوید: به صراحت می توان گفت نه تنها به وجه زیباشناسی بی توجهی شده شاخص های معماری بومی نیز مورد توجه واقع نشده و در فضای بی قانون توسعه شهر، معماری فضاها و بناها به سلیقه های فردی سپرده شده است. این کارشناس ارشد معماری ادامه می دهد: از طرفی شهرداری در ایجاد فضاهای مناسب و نمادهای فرهنگی در شهر، بیشترین توجه خود را صرف نوار ساحلی نموده و گویی شهروندان و ساکنان دیگر محلات فراموش شده اند.

• حلقه مفقوده هنر گرافیتی در شهر

صنعتی درباره نقاشی های دیواری شهر اظهار می نماید: هنر گرافیتی در نقاشی های دیواری در فرهنگ بسکمک از کشورها صندلی ویژه ای دارد و یکی از عوامل جذب گردشگر محسوب می گردد. یکی از حوزه هایی که تاکنون مورد توجه جدی مسئولان شهری قرار نگرفته این بخش است که باید با استمرار حمایت از هنرمندان، روح زندگی را به ساختمان های سیمانی شهر بدمیم.

عضو شورای اسلامی شهر بندرعباس در این باره به خبرنگاران می گوید: باید مجموعه مدیریت شهری، شهرداری، شهروندان و مسئولان ارشد استانی با هم فکری در کارگروه های مشترک، برای زیباسازی شهر گام های اساسی بردارند. مجید عسگری زاده می افزاید: در این مورد باید به 2 نکته اساسی توجه داشته باشیم؛ یکی ایجاد زیبایی و دیگری حذف و برطرف تمام عواملی که موجب بدمنظر شدن شهر می گردد.

• همکاری سمن ها و مشارکت مردم

این عضو شورای اسلامی شهر بیان می نماید: مجموعه شهرداری گام های موثری برای تحقق این هدف برداشته است و طراوت و سرزندگی خاصی به تمام نقاط شهر داده است اما این کافی نیست و احتیاج به برنامه های بیشتر دارد. وی ادامه می دهد: بی تردید مسائل زیباسازی نماهای شهری بندرعباس با موضوع سیما و هویت شهری نظیر زیباسازی بالکن های زیبا، پیرایش شهری (به ویژه در محلات حاشیه ای)، نماهای زیبا، پیاده روها، میدان های ورودی شهر، مبلمان شهری، نورپردازی، نقاشی دیواری و برطرف موانع نازیبای موجود به ویژه در محلات حاشیه ای (چاهستانی ها، کمربندی، کوی ملت و...) با همکاری سمن ها، مردم و شهرداری اجراشدنی است.

عسگری زاده می گوید: در مرحله اول اگر بتوانیم به وسیله آموزش و فرهنگ سازی هزینه این فعالیت ها را کم کنیم، به طور حتم پس انداز این هزینه ها در حوزه شهری برای مردم استفاده خواهد شد. وی تصریح می نماید: بی شک فرهنگ سازی در حوزه های تخصصی مدیریت شهری در قالب کارگروه های مشترک با سایر ارگان ها نظیر آموزش و پرورش امکان پذیر خواهد بود.

به گفته وی مدیریت شهری وظیفه ای سنگین را به دوش می کشد. با توجه به انتظار عموم مردم در این حوزه این مجموعه باید با استفاده از متخصصان شهرسازی و ظهمچنین ایجاد کارگروه های تخصصی در زمینه های مختلف شهری از جمله فضای سبز، زیباسازی و عمران شهری برای ایجاد شهری سالم و پایدار قدم بردارد. وی در ادامه می گوید: یکی از راهکارها اجرای برنامه های مدون و یکپارچه برای زیباسازی، درخت کاری، ایجاد فضای سبز و رنگ آمیزی و نقاشی دیواری در این کلانشهر است.

• کارگروه هایی با حضور شهروندان

این عضو شورای اسلامی شهر بیان می نماید: تاکنون در بیشتر موارد که کمبودهایی از سوی مسئولان شهری دیده می گردد، به عنوان دیده بان های حقوق شهروندان در حوزه های مرتبط به نقد و انتقاد بسنده نموده ایم. بی شک تلاش برای برطرف زشتی های شهر به ویژه ورودی و خروجی شهر احتیاجمند ارائه راهکارهای اجراشدنی و پیشنهادهای کارآمد است. عسگری زاده ادامه می دهد: با ایجاد کارگروه های ویژه با حضور مستقیم نمایندگان مردم نه تنها می توان مردم را به شهروندانی فعال تبدیل کرد، می توان مجموعه مدیریت شهری را نیز برای رسیدن به اهداف خود در تبدیل این کلانشهر به کلانشهری زیبا کمک رساند.

• معماری نامتناسب در بندرعباس

معمار نام آشنای هرمزگانی، پیش از این درباره ویژگی های نشاط آوری شهر بندرعباس گفته بود: معماری و شهر تأثیر مستقیمی بر نشاط افراد جامعه دارند. کسانی که در شهرهای زیبا با زیرساخت های مناسب زندگی می نمایند معمولاً دارای طول عمر و نشاط بیشتر و شهرهایی که در آن توجهی به این مسائل نشده دارای شهروندانی پرخاشگر و دارای استرس فراوان هستند. به اعتقاد شهریار مشیری بندرعباس از نوع دوم است و به هیچ عنوان در معماری شهری به این موضوع توجه نشده است. شهرهای بندری دارای ویژگی های خاصی هستند که در بندرعباس این ویژگی ها دیده نمی گردد. اگر از دریا، اسکله و بلوار ساحلی فاصله بگیریم دیگر اثری از یک شهر بندری دیده نمی گردد. به بیان دیگر اگر شما پشت به دریا بایستید و شهر را نگاه کنید اثری از یک شهر بندری در بافت شهری بندرعباس دیده نمی گردد.

مشیری در ادامه بیان می نماید: در شهرهای بندری با فاصله دریافت از دریا ساختمان ها با یک شیب ملایم ارتفاع می گیرند؛ یعنی به شکل پلکانی هرچه فاصله آن ها از دریا بیشتر باشد ارتفاع آن ها نیز بیشتر می گردد اما در بندرعباس این موضوع برعکس است. کافی است نگاهی به ساختمان هایی که در نوار ساحلی ساخته شده بیندازید. بیشتر آن ها ساختمان های بلندمرتبه هستند. همین بلندی در واقع مانند سدی در برابر باد و کوران هوا در بندرعباس نیز عمل می نماید. این معمار هرمزگانی ادامه می دهد: در گذشته بندرعباس فقط یک خیابان اصلی داشت و بقیه خیابان ها، خیابان های فرعی عمود بر دریا بودند.

بندرعباس در گذشته از میدان انقلاب فعلی آغاز می شد و تا میدان یادبود ادامه داشت. خیابان های عمود بر این جهت اصلی، خیابان های شاه حسینی شمالی و جنوبی، بهادر شمالی و جنوبی، برق شمالی و جنوبی، سازمان یا خیام سابق شمالی و جنوبی و بلوار صیادان که آن هم به شکل شمالی جنوبی و عمود بر دریا واقع شده بود؛ این موضوع باعث می شد بادهایی که در طول شبانه روز از دریا به خشکی و برعکس می وزند شهر را در معرض کوران هوا قرار دهند اما در بندرعباس فعلی این موضوع برعکس است و این تنها خیابان اصلی شهر نیست که به موازات دریا امتداد پیدا نموده است؛ یعنی بلوار ساحلی، خیابان اصلی، خیابان سیدجمال الدین اسدآبادی تا بلوار امام حسین و 2 اتوبان بعد از آن خیابان هایی هستند که به موازات دریا امتداد یافته اند؛ در نتیجه جهتی نیز برای عبور باد وجود ندارد. باید توجه داشت در بندرعباس به جز لوار یا آتش باد، باد دیگری در جهت شرقی غربی نمی وزد و طراحی خیابان ها فقط باعث راهنمایی این باد داغ در فصل تابستان به داخل شهر می گردد.

• بوستان های خارج شهر

3 بوستان پارک جنگی در حاشیه غربی ترین نقطه شهر، پارک کوهستانی پنجه علی که خارج از شهر واقع شده و باغ شهر پرندگان که بزرگ ترین بوستان خارج از شهر است، با وجود وسعت فضای سبز به سبب دوری از متن شهر، چندان پاسخ گوی جمعیت 700 هزار نفری شهر نیست و به تعبیری چنان در حاشیه است که باری از دوش فضای شهری بندرعباس برنمی دارد.

dorezamin.com: دور زمین | سفر به دور زمین هیچوقت اینقدر آسون نبوده! تور ارزان، تور لحظه آخری، اروپا، تور تایلند، تور مالزی، تور دبی، تور ترکیه