زیست نویسندگی حرفه ای در ایران وجود ندارد - مجله یک کامپیوتر

سرگرم نمایندگی اولین شاخصه آثار کودک

فرهاد حسن زاده، نویسنده کودک و نوجوان در مصاحبه با خبرنگار خبرگزاری آنا با اشاره به اینکه بین آثار کودک از نوجوان باید تفکیک صورت بگیرد، گفت: ما خیلی کلی می گوییم کودک و نوجوان، در حالی که بچه ها مختصات خود را داشته و ادبیات خود را می طلبند و نوجوانان به دلیل نزدیکی سنی و احساسی نسبت به عظیم ترها، ادبیات خود را دارند و این دو را نمی توان با هم یکسان در نظر گرفت. اما اگر بخواهم به طور خلاصه بگویم، اولاً اینکه ادبیات کودک باید سرگرم نماینده باشد، برای مخاطب نوشته شود، مخاطب در تمام لحظه های اثر ادبی حضور داشته باشد نه در بک گراند و زمینه.

مفاهیم انسانی مهم ترین محتوای آثار کودک و نوجوان

وی درباره مختصات آثار کودک و نوجوان ادامه داد: بعضی از کارها برای کودک است و بعضی از کارها درباره کودک است و ما همواره این دو را اشتباه می گیریم. ما آثاری می نویسیم که درباره بچه هاست ولی مفهوم و نتیجه ای که از آن استنتاج می شود، برای عظیم ترهاست. بنابراین وجه سرگرم نمایندگی آن خیلی مهم است و شاید بتوان گفت 60 تا 70 درصد یک اثر خوب بچه هاه باید برای مخاطب جذابیت داشته و سرگرم نماینده باشد. مابقی داستان مربوط به پیغام یا محتوایی که در داستان وجود دارد که آن هم باید به نوعی به دغدغه های بچه ها بپردازد، یعنی به اموری که بچه ها با آنها دست به گریبان هستند، مثل ترس ها و علاقه های آنها و یک سری مفاهیمی که انسانی هستند.

این نویسنده کودک و نوجوان درباره محتوای کتاب های کودک و نوجوان نیز اظهار کرد: مفاهیم انسانی کتاب های کودک و نوجوان فراتر از اینکه منطقه ای باشند ممکن است اصلاً جهانی باشند، مثل صلح، دوستی، مهر، محبت، خانواده، اهمیت خانواده، راستی، قبح دروغ و بدی ها. منتهی قرار نیست اینها در چیزی که نویسنده می نویسد، نقش اصلی را داشته باشد و باید به گونه ای در بطن داستان تنیده شده باشند.

غفلت از بخشی از دغدغه های کودک و نوجوان در ادبیات

حسن زاده درباره میزان پرداختن نویسندگان به مسائل روز جامعه برای کود و نوجوان ابراز کرد: همه چیز باید متعادل باشد. یک بخشی از توجه نویسندگان به مفاهیم روزی که جامعه با آنها دست به گریبان است به جشنواره ها و جوایزی که وجود دارد بازمی شود. در این دهه هایی مختلف، نهادهای مربوطه بودجه هایی برای این کارها داشتند و عمدتاً نویسنده ها و توجه جامعه به این سمت منعطف می شد ولی از مسائل خود بچه ها غافل می شدند.

وی افزود: در این سال ها نهادهای کمی بودند که مثلاً به محیط زیست بپردازند و مسائل محیط زیستی را در آثار بچه ها منعکس نمایند، اخیراً به این مسئله توجه شده است. یا به آموزش های شهروندی و مهارت های زندگی که چیزهایی هستند که واقعاً بچه ها احتیاجمند داشتن دانش و آگاهی درباره آنها هستند ولی نهادی نبود که برای حمایت از این نوع کتاب ها جایزه بگذارد و نویسنده ها را به سمت آنها سوق دهد. همواره کفه ترازو به سمت مفاهیم اعتقادی و سیاسی چربیده و می توانم بگویم نویسنده ها از این بخش از دغدغه های بچه ها و نوجوانان غافل شده اند.

رمان یا داستان شخصیت در ادبیات مان کم داریم

این نویسنده برجسته گفت: یکی از قالب هایی که برای بچه ها و مخصوصاً نوجوانان اهمیت دارد، خواندن رمان است و بچه هایی که خودشان را در آن رمان ها پیدا نمایند، رمان را مال خود نموده و از آن نمی گذرند و همین باعث می شود که یک اثر ماندگار شود. اینکه بچه ها با شخصیت های رمان بخندند، گریه نمایند، هم ذات پنداری نمایند و با تمام وجودشان آن شخصیت را احساس نمایند. این خیلی مهم است. ما رمان یا داستان شخصیت در ادبیات مان کم داریم.

حسن زاده بیان نمود: نویسنده نباید در پی این باشد که تجربه یا ایده های شخصی خودش را که خیلی هم ممکن است آنها را قبول داشته باشد، بخواهد به بچه ها بقبولاند و تحمیل کند. نویسنده اولاً باید بچه ها را به رسمیت شناخته و آنها را قلباً دوست داشته باشد و کفه حمایتش باید به سمت بچه ها چرخیده و آنها را حمایت کند، نه عظیمسالی خود و هم سن و سالان خودش. گاهی اوقات از این موضوع غافل شده و بچه ها را دست کم گرفته و برای آنها ارزش قائل نیستیم.

وی درباره مسائل نویسندگان کودک و نوجوان اظهار کرد: ما در ایران زندگی می کنیم، ادبیات ما هم به چیزهای دیگرمان می آید. کمبودها و مسائل مختلف سبب شده زیست نویسندگان ما به گونه ای نباشد که بتوانند وقت زیادی روی رمان های خود بگذارند. به همین دلیل است که مثلاً من ناچار می شوم از خیلی از چیزهایم بگذرم. من از خیلی چیزها گذشته ام تا توانسته ام این فضا را برای خودم مهیا کنم که بنشینم و به شکل حرفه ای کار نویسندگی انجام دهم. گاهی اوقات زمان هایی که نویسنده ها برای بچه ها می گذارند، زمان های زنده ای نیست بلکه شغل اول و دوم خود را دارند و در نهایت شاید اوقات خیلی فعال و زنده و جاندارشان را برای آثار خود نگذارند. شاید به این دلیل باشد که بیشتر کارها، کارهای درخشانی نمی شوند. زیست نویسندگی حرفه ای وجود ندارد.

تغییر ذائقه نوجوانان یک تغییر جهانی است

این نویسنده کودک و نوجوان در خصوص تغییر ذائقه نوجوانان و نحوه برخورد ادبیات داستانی ایران با این مسئله تشریح کرد: این یک ذائقه ای است که جهانی است و بچه های جهان به این سمت جذب می شوند. یک مقدارش هم شاید به خاطر فیلم هایی است که در این حوزه می بینند و بعد علاقه مند می شوند که داستان این فیلم ها را هم بتوانند بخوانند و ببینند و به این طرف هم سرایت می نماید و ادبیات ملی ما را هم تحت تأثیر قرار می دهد. به نظرم هیچ اشکالی ندارد و بچه ها احتیاج دارند و باید در این ژانرها به این احتیاج پاسخ داده شود.

حسن زاده اعلام کرد: نکته مهم در پرداختن به ژانرها و مسائل جدید این است که نویسنده ها آثار برجسته و شاخص ادبیات فانتزی و این ژانرهای جدید را بشناسند و کاری فراتر از آن کارها انجام دهند، نه آنکه بخواهند همان کارها را تکرار نمایند. معیارمان می تواند این باشد که بگوییم اگر این اثر قرار باشد به زبان های دیگر ترجمه شود آیا آنها رغبتی برای ترجمه خواهند داشت؟ یا اینکه بگویند ما بهتر از این را خودمان داریم!

وی افزود: آثار در ژانرهای جدید باید رنگ و بوی ملی و بومی به خودش بگیرد و این اتفاق هم می تواند بیفتد، چون ما ملت و سرزمینی هستیم که قصه ها، افسانه ها و فانتزی های خود را از گذشته داریم و می توانیم از اینها بهره زیادی بگیریم. نمونه خیلی خوب در این بومی سازی آقای آرمان آرین است که خیلی خوب توانسته از پتانسیل ادبیات کهن استفاده نموده و در آن را در خدمت فانتزی نوین به کار بگیرد.

تور تایلند: تور تایلند ارزان قیمت، تور سامویی، تور پوکت، پاتایا، بانکوک، چیانگ مای، کرابی را با ما تجربه کنید.

آموزشگاه ما: آموزشگاه ما | آموزش باید برای همه در دسترس باشد