پیش نیازهایی برای نفت در دوران بدون تحریم
به گزارش مجله یک کامپیوتر، عمر مفید مواد اولیه هیدروکربوری و فرصتی که برای توسعه و صادرات آسان آن بویژه در مورد نفت خام وجود دارد، شاید از 20 سال تجاوز نکند. دنیا در حرکت به سمت استفاده از سوخت های پاک و تجدیدپذیر است و این موضوع نشان می دهد که ایران نیز برای فراوری و صادرات نفت فرصت اندکی دارد. تا سال 2040 میلادی سبد انرژی های پرطرفدار دنیا تغییر می نماید و ایران به عنوان یکی از بزرگترین دارندگان ذخایر هیدروکربوری باید برای استفاده از فرصت موجود دست بجنباند. واقعیت برخلاف تصور منسوخ بعضی است که ادعا می نمایند نفت سرمایه بین نسلی است و باید برای نسل های بعدی محفوظ بماند.

آنچه برای نسل های بعدی از نفت می تواند به عنوان یک سرمایه بین نسلی باقی بماند، سرمایه گذاری هایی است که با منابع حاصل از صادرات نفت و فرآورده ها و محصولات جانبی آن انجام می گردد. نخستین مسأله ای که مانع از تحقق این هدف و حضور قدرتمند ایران در بازارهای دنیای و همین طور جذب سرمایه و تکنولوژی شد، تحریم است. تحریم های خارجی و البته دست انداز های داخلی که اجازه نمی دهد صنعت نفت ایران شکوفا گردد و از فرصت محدود خود بیشترین بهره را ببرد. اکنون که زمزمه های احتمال کاهش تحریم ها و فراهم شدن زمینه های صادرات نفت و جذب سرمایه خارجی به گوش می رسد؛ باید با دقت بیشتری در این جهت قدم برداشت تا دوباره فرصت سوزی اتفاق نیافتد. باید قبل از هر چیز، متخصصان امر دور هم جمع شوند و آنالیز نمایند که کدام موانع داخلی هستند و خودمان با دست های خودمان علیه کشور رقم زده ایم و کدام یک از خارج بر ما تحمیل شده است. باید تمام موانع حاصل از تحریم شناسایی گردد و در اسرع وقت موانع داخلی مانند قوانین و مقررات دست و پا گیر برطرف گردد.
در این مدت، ضروری است که لیست ظرفیت های داخلی نیز به دقت شناسایی گردد تا در اولویت باشد. اما با عینک واقع بینی کاستی ها را نیز در نظر بگیریم. چراکه صنعت نفت همانقدر که به صادرات و بازگشت به بازار احتیاجمند است؛ به توسعه نیز احتیاج دارد و نمی توان از این مسأله غافل شد که هر دو به یک اندازه در اولویت های کشور هستند. اگر تحریم ها برداشته گردد، در اولین فرصت ایران توان این را دارد که یک میلیون بشکه در روز صادرات نفت خود را افزایش دهد و ظرف 6 ماه 500 هزار بشکه دیگر به این رقم بیفزاید. شاید حدود یک سال زمان لازم باشد که حجم صادرات نفت ایران به رقم قبل از تحریم ها یعنی حدود 2.7 میلیون بشکه در روز برسد.
در خصوص میزان سرمایه مورد احتیاج برای بازگشت چاه های نفت موجود به فراوری نمی توان رقمی دقیق مطرح نمود؛ اما عدد خیلی بزرگی نخواهد بود. ضمن آنکه برای حفظ وضع موجود در چند سال اخیر نیز سرمایه گذاری هایی اجرا شده که به بازگشت ایران به بازار نفت یاری می نماید. در صورت لغو تحریم ها، ایران مشکل بازاریابی نیز نخواهد داشت. چراکه نفت باکیفیت و ارزان ایران در دنیا به میزان کافی خواستار دارد.
اما مسأله مهمتر، مکانیزم اجرایی است که متأسفانه نداریم. همزمان با فعال سازی زمینه استحصال نفت ضروری است که نظام های بین المللی نیز به صنعت نفت ایران متصل شوند. به مسأله اخذ تأییدیه بانکی، حمل، بیمه و کیفیت سنجی و... باید توجه ویژه تری داشته باشیم.
صرف اینکه تحریم ها برداشته گردد برای بازگشت نفت ایران به بازار کافی نیست. تحریم یک شبه اعمال می گردد اما برداشته شدن آن یک فرایند زمانبر است. در خصوص موانع داخلی نیز که از آن به عنوان خود تحریمی یاد می گردد، چندی پیش تحقیقی در اتاق بازرگانی تهران انجام دادیم که نشان می داد ساختار بنیادی اقتصاد کشور ما دچار مشکل است. در دوران تحریم ها برخلاف تمام تجربه های دنیای که با توجه به شرایط مالی در دوران تحریم، ضوابط فعالیت های مالی را تدوین و تسهیل می نمایند، در ایران برعکس عمل می گردد. طبق این آنالیز، از سال 1391 تا 1394، یعنی در اوج تحریم های دوره قبل، عوامل بازدارنده و صدور بخش نامه های متنوع 2 تا 3 برابر مدت زمانی بوده که تحریم نداشتیم.
جالب تر آنکه با برطرف تحریم ها و اجرای برجام نیز این بخش نامه ها از بین نرفته اند و به این ترتیب اقتصاد کشور را تحت فشارهای داخلی قرار داده اند. در سال های اخیر مجدداً حجم این قوانین دست و پا گیر بیشتر شده و الان نیز اگر تحریم ها برداشته گردد، بازهم این قوانین زائد مانند یک تحریم داخلی به اقتصاد کشور لطمه می زنند. ما باید این قوانین را شناسایی و ساختار درهم ریخته مالی را در اولین فرصت اصلاح کنیم.
جریانی از مؤلفه های منفی و نظام خودتحریمی در ایران شکل گرفته که یک نظام مالی مخدوش را از ایران ترسیم می نماید و حتی سرمایه داران ایرانی ساکن خارج را نیز از سرمایه گذاری در اقتصاد کشور و صنعت نفت بیزار می نماید و فراری می دهد. در حالی که در تجربه های کشورهایی مانند کره جنوبی و ژاپن بعد از جنگ دنیای دوم دیده می گردد که همین سرمایه گذاران وطنی که ساکن کشورهای توسعه یافته بوده اند، نقش پررنگی در رشد مالی آنها داشته اند. از این رو ایران نباید برای رسیدن به زمان لغو تحریم ها دست روی دست بگذارد و برای بهبود مالی احتیاجمند اقداماتی است که همین امروز زمان اجرای آن است. یکی از مهم ترین آنها شکل گیری یک اتحاد ملی و بازآرایی قوانین مالی است.
منبع: اتاق بازرگانی ایرانbestcanadatours.com: مجری سفرهای کانادا و آمریکا | مجری مستقیم کانادا و آمریکا، کارگزار سفر به کانادا و آمریکا