چرا مربیان خارجی در فوتبال ایران محبوب تر هستند؟
به گزارش مجله یک کامپیوتر، اسماعیل راستی ، به درستی طرح این سئوال، فکر نمی کنم که کسی اشکال و ایراد داشته باشد و فقط می توان پاسخ های مختلف و متفاوتی به آن داد. اما بهتر است نوشته یک مرد بزرگ در فوتبال جهان را یادآور شوم. استفان کواچ یا استفان کواکس، مربی، معلم و مدرس نامی فوتبال جهان که آن تیم فوق العاده با بازی چشم نواز آژاکس آمستردام را در دهه 70 میلادی ساخت و اسکلت تیم ملی هلند رویایی و فینالیست دو جام جهانی 1974 و 1978 را بنا نهاد، در کتاب فوتبال کامل که همان زمان توسط زنده یاد مهدی اسداللهی -روزنامه نگار برجسته ورزش ایران- ترجمه و چاپ شد، جمله هایی نغز و آموزش هایی ماندگار و در بسیاری زمینه ها ساده دارد. از جمله نوشته است: فوتبال را اگر خلاصه کنیم، یک کلمه می گردد و آن هم نتیجه است. بهترین مربی های جهان اگر نتیجه نگیرند، با انتقاد رسانه ها و تماشاگران روبرو می شوند و باید بروند. یک مربی جوان و تازه کار هم درصورت به دست آوردن نتیجه های خوب، احتمال ادامه کارش در آن تیم را بسیار افزایش می دهد. این نظر حدود 50 سال قبل کواکس مهم ترین پاسخ به سئوال اول ما در مورد دلیل محبوب بودن مربیان خارجی در فوتبال ایران نیز هست.
از کارلوس کی روش شروع کنیم. در همین جام ملت های آسیا 2019 اگر کی روش موفق شود و تیم ایران را به فینال و به خصوص مقام قهرمانی برساند ، باید تحت فشار حمایت افکارعمومی و بخش بزرگی از اهالی فوتبال، مدت قراردادش را تا جام جهانی 2022 (البته با افزایش بسیار زیاد مبلغ قرارداد او) تمدید کرد. حال اگر تیم ایران در رسیدن به هدف هایش ناکام ماند، کار سخت تر هم می شود که باید یک مربی بزرگ تر از کی روش و یا دست کم در سطح او آورد. چرا که با دو صعود پیاپی به جام جهانی و به خصوص کسب نتایج خوب در روسیه 2018، جامعه فوتبال و حتا مردم ایران هر مربی خارجی را به عنوان جانشین کی روش نمی پذیرند و مربیان داخلی را نیز قبول نمی نمایند.
چرا چنین است؟ این سخت گیری و حساسیت از یک سو به دلیل نتایج خوب تیم ایران در جام جهانی 2018 از طریق کی روش مقابل قهرمان اروپا و آفریقا ایجاد شده و از سوی دیگر به خاطر نتایج ضعیف مربیان ایرانی در طول یک دهه گذشته و عدم کسب حداقل موفقیت به رغم آن که هر سال تیم داشته اند و پول های چند صد میلیون تومانی و گاه میلیاردی از بیت المال و جیب این مردم که ده ها مشکل و معضل دارند، گرفته اند و در نود درصد تیم ها هم شکست خورده اند و البته باز تیم می گیرند و ناکام و ناموفق می شوند و پول عالی از بیت المال نصیب می برند! یک بار نتایج تیم ها در دهه اخیر از لیگ سال 87 تا اکنون را شتابان مورد آنالیز قرار دهیم. به جز امیر قلعه نوعی که پنج قهرمانی در لیگ و فتح جام حذفی با استقلال تهران و دریافت سهمیه آسیایی برای تراکتورسازی و کسب عنوان نایب قهرمانی لیگ با ذوب آهن و حضورش در مرحله حذفی لیگ قهرمانان آسیا دارد و همچنین علی دایی که دو بار پرسپولیس را قهرمان جام حذفی ایران نموده و یک بارهم تیم بدون سازمان و بدهکار نفت تهران را برسکوی قهرمانی جام حذفی فرستاده و همین فصل گذشته نیز تیم سایپا را رهسپار مرحله حذفی لیگ قهرمانان آسیا ساخته، چند مربی دیگر داخلی را می توان نام برد که در این بازه زمانی ده ساله در سی درصد تیم های مشغول به کار خود موفق شده و مقام قهرمانی لیگ یا جام حذفی را به دست آورده باشند؟ وقتی معیار انتصاب مربیان داخلی، کارنامه موفق و توانایی آنان نیست و منوط و مربوط به عوامل دیگری است که در بحث دیگری به تفصیل درباره اش خواهیم نوشت، چرا باید تعجب کرد که زلاتکو کرانچار پس از کسب نتایج پرفراز و نشیب در ایران و سپس رفتن و عدم موفقیت در جنوب خلیج فارس، بازهم برمی شود تا آرزوی 43 ساله صعود و حضور فوتبال ایران در المپیک را او تحقق ببخشد؟ به راستی چرا هیچ مربی ایرانی کاندیدای این عنوان (سرمربی تیم فوتبال امید) نشد؟ باز می پرسم: چرا؟
یک مثال و یک سئوال. تیم پرسپولیس به دلیل ضعف مفرط مسئولانش و با خطایی فاحش، سال گذشته در دو پنجره نقل و انتقال از جذب بازیکن محروم شد و به تدریج کار به جایی رسید که در برخی مسابقه ها حتا یک یار موثر برای تعویض نداشت و چند بازیکن را نیز به دلیل مصدومیت از دست داد. اما برانکو ایوانکویچ ناله و شیون نکرد. در همان شرایط سخت که گاه مشکل مالی هم موجب دغدغه خاطر او و بازیکنان می شد، پرسپولیس را دوباره قهرمان لیگ ایران کرد و در اقدامی غیرقابل باور و با پیروزی مقابل حریفان مولتی میلیاردر عربی به فینال لیگ قهرمانان آسیا رساند! از قهرمانی در لیگ ایران و صعود به فینال لیگ قهرمانان آسیا با آن همه مشکل و نداشتن بازیکن به تعداد لازم و... چیزی نمی نویسم. اما به راستی اگر برخی مربیان ایرانی که در سال های اخیر سرمربی پرسپولیس بودند و یک جام قهرمانی لیگ یا جام حذفی هم به دست نیاوردند، به جای برانکو با انبوهی مشکل و دو پنجره بسته جذب بازیکن روبرو می شدند، به همین دلیل (یا بهانه) در تمام مصاحبه های خود به وضعیت موجود اعتراض نمی کردند و با یکی - دو شکست نیز استعفا نمی دادند و نایب قهرمانی پرسپولیس را نه در آسیا بلکه حتا در لیگ ایران غیرممکن نمی دانستند؟
فکر می کنم پاسخ به سئوال اول این یادداشت داده شده که: چرا مربیان خارجی در فوتبال ایران محبوب تر هستند؟ زمانی که کی روش در جام جهانی در گروهی سخت چهار امتیاز گرفت، برانکو با کوهی از دشواری ها پرسپولیس را تا فینال لیگ قهرمانان آسیا بالا برد ، شفر در اولین فصل حضور خود استقلال تهران را قهرمان جام حذفی ایران کرد و کرانچار در دوران نشیب (و نه فراز و قهرمانی با سپاهان) گوی سبقت را از مربیان داخلی برای سرمربی گری تیم بااهمیت امید ایران ربود و در این سو به جز دو مربی موفق (قلعه نوعی و دایی) و سه تا چهار مربی با کارنامه ای قابل دفاع، با نگاهی به نتایج دیگران که در اغلب سال ها شکست خورده اند ، چرا باید از سلایق و علایق مبتنی بر استدلال اهالی فوتبال و دوستداران فوتبال در ایران متعجب شد؟ این که اگر کی روش با نتیجه ای خوب آمد ، باید تا جام جهانی بعدی بماند و در غیر این صورت نیز یک مربی بزرگ جانشین او شود. این که طرفداران پرسپولیس در هیچ شرایطی حاضر به رفتن برانکو نیستند و طرفداران استقلال هم شفر نزدیک به هفتاد ساله را به بعضی ها ترجیح می دهند. دلیل چنین محبوبیتی فقط توانایی مربیانی که نام بردیم نیست. باید سیکل معیوب انتصاب و چرخش مربیان خاص و معدود در تیم ها را هم بسیار مهم دانست و از همه دوستان خواست که درباره اش بنویسند و بحث نمایند.
2
منبع: ایران ورزشیdorezamin.com: دور زمین | سفر به دور زمین هیچوقت اینقدر آسون نبوده! تور ارزان، تور لحظه آخری، اروپا، تور تایلند، تور مالزی، تور دبی، تور ترکیه