آیا شرطی کردن اقتصاد ایران به آمریکا تعمدی است؟ ، خاندوزی: فروش نفت راه دارد، دولت اراده ندارد! - مجله یک کامپیوتر

جهت دریافت مشاوره خدمات چاپ دیجیتال بروشور از بهترین و مجربترین طراحان کشور همراه ما باشید. از طراحی تا چاپ بروشور های تبلیغاتی حرفه ای را با بهترین قیمت از ما بخواهید.

گروه اقتصادی خبرنگاران- سینا احدیان؛ ما می دانستیم که بخشی از اقتصاد ما وصل به سیاست خارجی است. اگر کسی بگوید من به جهان کاری ندارم و کاملا درون گرا هستم و داخل دروازه های خودم فکر میکنم و مسائل اقتصاد را حل می کنم من اینگونه بلد نیستم و البته اقتصاد دان هم نیستم، اما اگر اقتصاد دانی بلد است به ما هم بگوید. نمی گردد که تمام فشار های بین المللی باشد و نفت هم نفروشیم، اما اقتصاد داخلی دست نخورد! حد اقل من بلد نیستم. این صحبت های چند روز پیش رئیس جمهور در پنجاهمین نشست مجمع عمومی بانک مرکزی است.

در همین خصوص با دکتر سید احسان خاندوزی؛ اقتصاددان و عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی تبادل نظر کردیم که در ادامه تقدیم می گردد.

نظر شما در مورد صحبت های اخیر رئیس جمهور که گفتند من بلد نیستم با جهان کاری نداشته باشم و مسائل اقتصادی را در داخل حل کنم چیست؟ آیا واقعا اقتصاد ایران در انزوای جهانی واقع شده است؟ سهم عوامل بیرونی مثل تحریم های آمریکا و عوامل درونی مثل مسائل ساختاری و مدیریتی را در اقتصاد ایران چه میزان می دانید؟

نظریه های توسعه اقتصادی دو واقعیت را در مورد تعادل بخشی به برون گرایی و درون زایی به ما یادآور می شوند.

واقعیت اول اینکه انسداد بلند مدت تعاملات خارجی مانع پیشرفت و توسعه اقتصادی می گردد؛ هم به جهت محرومیت های تکنولوژی و هم به جهت محرومیت از بازار ها و مراودات اقتصادی و سرمایه گذاری. واقعیت دوم اینکه ریشه های اقتصادی تمام کشور هایی که جهت پیروزیت و توسعه را طی نموده اند در داخل قرار داشته است و اجازه ندادند مولفه های اصلی توسعه به عناصر خارج از اقتصاد خود وابسته باشد.

صحبت های اخیر رئیس جمهور چنین ذهنیتی ایجاد می نماید که گویا تلقی ما در اقتصاد ایران حرکت به سوی یک نوع انسداد خارجی است در حالی که به صراحت در نظریه اقتصاد مقاومتی، کشور ایران خواستار تعاملات باز و در عین حال مصون سازی و واکسینه شدن در مقابل فشار ها و تهدید های خارجی است.

از سال 97 که تحریم های اقتصادی سنگین به اقتصاد ایران بازگشت تعاملات تجاری و اقتصادی ما را در فضای بین الملل تحت الشعاع واقع شده است، اما اگر ریشه اقتصادی ما مستحکم باشد می تواند در برابر تحریم ها مقاومت کند و به جهت خود ادامه دهد. شاهد این ادعا این است که ما حتی در سال هایی که تحریم هم نبودیم کمتر از 20 درصد تعاملات خارجی ایران با اروپا و آمریکای شاقتصادی بود و 80 درصد طرف های تجاری کشور را همسایگان و کشور های آسیایی و آمریکای جنوبی تشکیل می دادند. امروز هم در شرایط تحریم های حداکثری آمریکا و اروپا همین شرکای تجاری عمده همچنان به تعامل با ایران تمایل دارند بنابراین برای رهایی از فشار های تحریمی فضا آنچنان که تلقین می گردد بسته نیست و جهت تجارت و همکاری های اقتصادی با کشور های مذکور باز است و می تواند به ما در رهایی از تله های تحریمی یاری کند.

از طرف دیگر فعالان و صادرنمایندگان بخش صنعتی و فراوریی کشور بیش از آن که از فشار تحریم های خارجی ناراضی باشند از عدم همکاری دستگاه های اجرایی و قوانین دست و پا گیر و همینطور فشار هایی مثل بیمه و اقتصادیات شکایت دارند. به عبارت دیگر این فرماندهان در خط مقدم جنگ اقتصادی قائل به این هستند که راه های فرار از تحریم ها را به خوبی بلدند و تنها احتیاجمند تسهیل امور از طرف نهاد های داخلی و دولت هستند.

تحریم داخلی فراورینمایندگان و صادرنمایندگان!

فعالان اقتصادی: ما راهِ حل تحریم های خارجی را بلدیم، با تحریم های داخلی چه کنیم؟! +فیلم

چرا دروازه تجارت با ترکمنستان قفل شد؟

محمدنژاد: مسائل اقتصادی ما درونی است نه بیرونی

نکته دیگر این است که در شرایط کنونی ظرفیت های بسیار زیادی برای فراوری و اشتغال در اقتصاد ایران وجود دارد که حتی با چشم انداز تحریمی هم می تواند منشا رشد و توسعه اقتصادی باشد. در راستای بالفعل کردن همین ظرفیت های بالقوه اقتصادی، اقتصاددانان پیشنهاد های مختلفی را به دولت ارائه داده اند، مثل سهولت در محیط کسب و کار وحذف مجوز های غیر ضرور و برطرف انحصار در بخش های مختلف که همه این ها امکان پذیر و عملیاتی است.

همچنین پیشنهاداتی مثل سیاست های حمایتی از فراوری و صنعت و صادرات در میان مدت، اصلاحات سیاست های اقتصادیاتی و تامین درآمد های پایدار دولت و اصلاح ساختار نظام بانکی وغیره که در چند سال اخیر روی میز دولت قرار گرفته است که تاکید میکنم تمام راهکار ها در شرایط تحریمی قابلیت پیاده سازی دارد، اما متاسفانه مورد اقبال و توجه از طرف مقامات دولتی واقع نشده است؛ بنابراین انتظار می رود که اگر اقتصاد ما از طرف اروپا و آمریکا تحت فشار قرار می گیرد اولا از پتانسیل های اشتغال زایی و مولد سازی داخلی بهره برداری کند و ثانیا بتواند با یک دیپلماسی اقتصادی فعال از طرف دولت ظرفیت کشور های منطقه و دوست و متحد را جایگزین کشور های متخاصم کند.

نامه جمعی از اقتصاددان به رئیس جمهور

با این 10 راهکار، بدون یاری خارجی اقتصادایران را نجات دهید

کشوری که بیشتر شهرک های صنعتی و بنگاه های فراوریی آن با نیمی از ظرفیت خود فراوری می نماید احتیاج به سرمایه گذاری خارجی و جدید ندارد بلکه باید همین ظرفیت ها را تقویت کند تا خلق ارزش افزوده و شیفت های کاری در بنگاه های صنعتی و اشتغال افزایش یابد.

زمانی که در زمینه این دست اصلاحات اقدامی صورت نمی گیرد گویا تعمدی وجود دارد برای اینکه اقتصاد ایران شرطی بگردد به کشور های غربی! بنابراین به نظر می رسد اقتصاد ایران بیش از تحریم های خارجی از بی تدبیری و بی برنامگی داخل تحت فشار قرار گرفته است.

شاکری: بعد از امضای برجام هم ساختار تحریم ها حفظ شد / کسانی که از مذاکره می گویند فکر هم می نمایند؟!

برخی چنین ادعا می نمایند که تحریم های آمریکا در مبادلات با کشور های منطقه و دوست و همسایه بویژه در بخش جابجایی بانکی اخلال ایجاد می نماید و نمی توان در تجارت خارجی روی آن حساب کرد، آیا چنین ادعایی واقعیت دارد؟ آیا راهکاری برای آن وجود دارد؟

از دوره اول تحریم ها پاسخ این سوال داده شده و حتی در برنامه ششم توسعه به دولت تکلیف شده است. دولت می تواند با استفاده از پیمان های دو جانبه پولی و ایجاد نهاد های غیر رسمی برای جابجایی اقتصادی تحریم های بانکی را دور بزند.

چین بدون اینکه تحت تحریم های اقتصادی آمریکا هم قرار داشته باشد در چند سال اخیر با 40 کشور جهان وارد سازو کار های تعاملی نامتعارف شده است. روسیه نیز از 2016 شبکه تعاملات ارزی غیر متعارف خود را با مجموعه ای از کشور های دیگر آغاز است. علاوه بر این دو کشور ترکیه و عراق هم به استفاده از ساز و کار های اقتصادی غیرمتعارف تمایل دارند بنابراین اگر ما در سال های گذشته از این ابزار استفاده می کردیم یا اینکه اکنون به این راهکار سرعت ببخشیم مسائل نقل و انتقلات بانکی در تجارت بین الملل مرتفع خواهد شد کما اینکه نقل و انتقلات ارزی ما به صورت نقدی زیاد نیست و می تواند با موسسات مذکور و به وسیله حواله و یا حتی تهاتر کالایی انجام گردد.

تجربه عملی هم جود دارد. برای مثال اکنون پیروز شده ایم با یک شرکت روسی که امکان ذکر نام آن نیست توانسته ایم مبادلات را خارج از جهت سوئیفت برقرار کنیم و تصفیه اقتصادی انجام دهیم. همین پیشنهاد را کشور های ترکیه و چین که با ما تراز تجاری (واردات و صادرات) قابل توجهی دارند به ایران داده اند. متاسفانه سرعت کار در این زمینه خیلی کند است و اگر این سازوکار از سوی دولت سرعت بخشیده گردد می توانیم طی یکسال با بیش از 70 درصد طرف های تجاری بدون احتیاج به جابجایی متعارف کار خود را پیش ببریم.

نظر شما در مورد فروش نفت با توجه به تحریم ها چیست؟ آیا با همین سازوکار پیمان دوجانبه پولی یا مبادلات نامتعارف می توانیم نفت بفروشیم؟

کشور های شرقی و منطقه ای به خرید نفت از ایران تمایل زیادی دارند، اما این تمایل آن ها مشروط به یک خرید و فروش راهبردی و بلند مدت است که توپ تصمیم گیری آن در زمین دولت ایران قرار گرفته است. آن ها حاضرند نه تنها نفت ایران را بخرند بلکه در زمینه ایجاد پالایشگاه های کوچک و فرآوری محصولات نفتی و صادرات آن به سایر نقاط جهان با ما همکاری نمایند، اما متاسفانه دولت در طی سال های گذشته برای آن تصمیمی نگرفته و این پیغام که حاضریم به یک رابطه راهبردی و بلندمدت در فروش نفت برسیم به آن کشور ها منتقل نشده است.

منبع: خبرگزاری دانشجو