ارز 4200 تومانی دردی از دارو دوا نمی کند - مجله یک کامپیوتر

به گزارش خبرنگاران، این جملات بخشی از مصاحبه تفصیلیدکتر احمد شیبانی- رئیس سندیکای صاحبان صنایع داروهای انسانی ایران با خبرنگارانست و خطاب به مسوولان می گوید: به عنوان مطالبه صنعت داروسازی کشور و سندیکا تاکید می کنم که اگر می خواهند صنعتی که با 102 کارخانه، 97 درصد از داروهایی مورد احتیاج کشور را فراوری می نماید، سرپا بماند، باید این صنعت را بروزرسانی نمایند و این بروزرسانی هم هزینه دارد.

وی که از سال 1354 در حوزه دارویی کشور فعالیت نموده و از سال های 1364 تا 1376 به طور مستمر مدیرکل دارو و در دولت دهم نیز برای دوره ای رییس سازمان غذا و دارو بوده، در این روزهای جنگ اقتصادی و تحریم، معتقد است که حوزه دارو همواره مورد اعتماد مردم بوده و صندلی خوبی داشته است، اما این روزها حرفِ دارو به رسانه ها و خیابان ها کشیده شده و این موضوع می تواند اعتماد مردم را از این حوزه سلب کند.

دارو؛ کالایی حیاتی

دکتر احمد شیبانی با حضور در خبرگزاری خبرنگاران، دارو را کالایی حیاتی و یک درجه بالاتر از کالای اساسی خواند که با سلامت و زندگی مردم سروکار دارد و گفت: هرچقدر کوشش کنیم که در این حوزه اذهان مردم را متوجه سالم بودن و با کیفیت بودن دارو نموده و مسئولین را متقاعد کنیم که به وضعیت دارو و چرخه آن توجه داشته باشند، بسیار مناسب است. مردم همواره به داروی داخلی اعتماد داشتند. بالاخره دارو هم با بقیه کالاها متفاوت است و فرآورده ای است که با سلامت مردم سروکار دارد و اگر خدایی ننموده، اعتماد مردم از این عرصه سلب شود، چرخه درمان و سلامتی مردم آسیب می بیند. در حال حاضر بعضی مباحثی که در حوزه دارو و سلامت به رسانه ها و خیابان کشیده شده، منجر به سلب اعتماد مردم می شود. باید این مسائل را جمع کرد؛ چراکه بحث سلامت و اعتماد مردم مطرح است.

جنگ و تحریم توامان

وی با اشاره به تحریم های ظالمانه آمریکا علیه کشورمان، اضافه کرد: همه می دانند که حدود 40 سال است که بعد از انقلاب درگیر این تحریم ها بوده و هنوز هم هستیم، اما در سال های مختلف شدت و ضعف داشته است. بنده از سال 1364 تا 1376 یعنی 12 سال به طور مستمر مدیرکل دارو بودم. یادم می آید که در سال های جنگ که بنده مسئولیت دارو را برعهده داشتم، هم با جنگ و هم با تحریم روبرو بودیم و مسائل خاص زمان وجود داشت.

در جنگ تحمیلی، کمبود دارو و تجهیزات نداشتیم، چون...

شیبانی ادامه داد: احساسم این است که در آن موقع روحیه مردم و توجه مسئولان به این حوزه بسیار بهتر و مناسب تر بود؛ چراکه همه در آن موقع یک هدف داشتیم و هدف مان این بود که روبروی دشمن ایستاده و از کشور، کیان و هویت مان پاسداری کنیم. تمام اهداف مان رو به دشمن بود و همه یک صدا و یک رنگ به دنبال تامین کالاهای مورد احتیاجمان بودیم. در زمان جنگ، علی رغم تمام مسائلی که وجود داشت، هیچ گاه یادم نمی آید که در برهه ای از زمان در جبهه یا پشت جبهه، با کمبود یا نبود دارو و یا تجهیزات پزشکی روبرو شویم و خدایی ننموده رزمنده ای به دلیل نبود این کالاها آسیب ببیند. زیرا هدف همه یاری به مردم بود.

حاشیه امنِ دارو

وی با بیان اینکه در برهه ای که از حدود سال 1388 تا 1392 که در سازمان غذا و دارو مسئولیت داشتم، باز هم درگیر تحریم ها بودیم که برهه سخت و سختی بود، گفت: علی رغم همه مسائل باز با یاری همه دوستان در عرصه دارو و عرصه اقتصادی کشور، کار انجام می شد. معتقدم علی رغم همه مسائل و آسیب هایی که تحریم ها به ما زد، اما مساله خوبی که عایدمان شد، این بود که بخش عمده ای از این تحریم ها به فرصت تبدیل شد. یک نمونه آن این بود که قبل از انقلاب اصلا ماده اولیه دارویی در کشور فراوری نمی کردیم، لوازم بسته بندی دارو در داخل کشور فراوری نمی شد؛ به طوری که خاطرم هست که شیشه شربت هم از کشورهای همسایه می آمد. مواد اولیه هم یا از کشورهای اروپایی و یا از کشورهای آسیایی وارد می شد. این درحالیست که در حال حاضر در صندلیی هستیم که بیش از 55 درصد از مواد اولیه دارویی مان در داخل کشور فراوری می شود و این موضوع حاشیه امنی را برای دارو ایجاد نموده است که اگر این نبود، آسیب های بیشتری از تحریم ها می دیدیم.

شیبانی با بیان اینکه در حال حاضر لوازم بسته بندی دارو را در نزدیک به 100 درصد موارد در داخل کشور فراوری می کنیم، اظهار کرد: همچنین در حال حاضر نزدیک به 45 تا 50 درصد ماده اولیه را از شرکت های معتبر آسیایی مانند چین و هند و شرکت هایی که برای شرکت های اروپایی و آمریکایی ماده اولیه فراوری می نمایند، وارد می کنیم.

اندر احوالات مواد اولیه هندی و چینی

وی درباره کیفیت مواد اولیه ای که از کشورهای چین و هند وارد می شود، گفت: وظیفه دارم به مردم بگویم که وقتی اسم چین و هند را می شنوند، نباید نگران باشند. زیرا کشورهایی مانند هند، چین، کره جنوبی و... شرکت های بسیار معتبر و با GMP بالا دارند و خوشبختانه ماده اولیه دارویی از شرکت هایی وارد ایران می شود که برای آمریکا و اروپا هم ماده اولیه را فراوری می نمایند. چه بسا بسیاری از داروهای ساخته شده ای که از کشورهایی مانند آمریکا، کانادا و یا اروپا وارد می شوند، پایه مواد اولیه شان از کشورهایی مانند هند و چین تشکیل شده و این موضوع در دسترس و قابل آنالیز است. بنابراین اینکه مردم تصور نمایند که چون ماده اولیه ای از هند یا چین می آید، بی کیفیت است، درست نیست. البته در چین و هند هم شرکت هایی که فاقد کیفیت مناسب هستند، وجود دارد، اما نه سازمان غذا و دارو و نه دستگاه های نظارتی و نه شرکت های داروسازی ما اجازه واردات از این شرکت ها را نمی دهند. زیرا دارو یک کالای حیاتی بوده و قبل از موضوعات اقتصادی، در آن بحث اخلاق مطرح است. خانواده سازندگان دارو نیز ممکن است از این داروها استفاده نمایند.

مطمئن باشید کیفیت دارو کنترل می شود

شیبانی تاکید نمود: مردم اطمینان داشته باشند که دارو کنترل می شود، بر اساس فارماکوپه های معتبر جهان مانند فارماکوپه آمریکا و انگلیس فرموله و فراوری می شود و آزمایشات بروزی که در جهان متدوال است، بر روی آن در شرکت های ما انجام می شود و در موارد زیادی وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو هم کنترل هایشان را به صورت رندوم بر روی بازار انجام می دهند. بنابراین مردم از بابت کیفیت دارو در کشور نگران نباشند و تصور ننمایند که ما به دلیل تحریم ها مجبوریم از هند و چین ماده اولیه وارد کنیم، بلکه از شرکت های معتبر این کشورها مواد را وارد می کنیم. در عین حال در حال حاضر اروپا هم ماده اولیه فراوری نمی نماید و عمدتا مواد اولیه اش را از منابع هندی و چینی و کشورهایی مانند کره جنوبی و... تامین می نماید. بنابراین مردم نگران نباشند. از طرفی از آنجایی که روابط انتقال پول به هند و چین مقداری سهل تر است، کار ما را هم آسان تر نموده، تحریم را دور زده و مواد مورد احتیاجمان را وارد می کنیم. با اطمینان می گویم که دارویی که در داخل کشور فراوری می شود، دارویی با کیفیت مناسب است.

وی با بیان اینکه 40 سال است که داروهای ژنریک در داخل کشور مصرف می شوند، گفت: خوشبختانه به غیر از عوارض عادی داروها، عارضه خاصی که باعث شود مردم آسیب خاصی ببینند، دیده نشده است. به همین دلیل مردم اطمینان داشته باشند که داروی داخلی با کیفیت است. هر از گاهی هم ممکن است مباحثی مطرح شود مبنی بر اینکه داروهای ایرانی کیفیت ندارند که به نظر من عمدتا این مباحث به تبلیغات و بازاریابی های تجاری برمی گردند.

افزایش ارزبری داروهای وارداتی در سال گذشته

رئیس سندیکای صاحبان صنایع داروهای انسانی ایران ادامه داد: از نظر عددی 97 درصد داروی مورداحتیاج کشور در داخل فراوری می شود و سه درصد هم داروی وارداتی داریم. حال این 97 درصد داروی فراوری داخل حدود 40 تا 45 درصد ارز می برد، اما سه درصد داروی وارداتی بین 50 تا 55 درصد ارزبری دارد. البته در سال گذشته این رقم تغییر کرد. طبق آمار وزارت بهداشت در سال گذشته سه درصد داروی وارداتی حدود 65 درصد ارزبری داشته و کل فراوری داخل 35 درصد ارزبری داشته است. البته میزان ارزی که به فراوری داخل اختصاص داده اند، برای صنعت کافی بود، اما این نشان می دهد که سه درصد وارداتی ما چقدر ارز می برد. از طرفی می بینیم که فراوری داخلی جدای از مزایایی که دارد، ارزش اضافه کرده بسیار بالایی هم دارد. حال تصور کنید که میزان فراوری داخلی مان 50 تا 30 درصد بود. در این صورت میزان ارزبری مان هم بیشتر می شد که مطمئنا تامین آن برای کشور مقدور نبود.

آغاز ساخت وسازهای دارویی در دوران جنگ

شیبانی با بیان اینکه به نظر من تحریم، فرصت بسیار خوبی برای تقویت فراوری داخلی است، گفت: خاطرم هست که در زمان جنگ، علی رغم محدودیت ها و کمبود ارز، حدود 10 تا 12 کارخانه بزرگ داروسازی آغاز به تاسیس کردند و بین سال های 70 تا 72 به بهره برداری رسیدند. یعنی دو سال بعد از جنگ، کارخانه های ما به بهره برداری رسیدند، اما بعد از آن دیگر نتوانستیم کارخانه های بزرگ اینچنینی بسازیم.

در فراوری مواد اولیه به خودکفایی می رسیم؟

ارزبری بیش از یک میلیارد دلاری داروهای وارداتی

وی با بیان اینکه در حال حاضر بین 50 تا 55 درصد مواد اولیه دارویی را در کشور فراوری می کنیم، گفت: البته خودکفایی در این عرصه قابل دسترس است. منتها ماده اولیه مسائل و مسائل مربوط به خودش را دارد. منظور از خودکفایی این است که از ابتدا تا انتهای کار را در داخل انجام دهیم، اما در حال حاضر مواد واسطه ای و حلال ها را برای مواد اولیه وارد می کنیم. گلوگاه فراوری مواد اولیه در داخل کشور، همین مواد واسطه ای هستند که از کشورهایی چون چین و هند می آید؛ به ویژه چین که در جهان در حوزه فراوری مواد واسطه ای، اول است. باید توجه کرد که فراوری ماده اولیه در دو سال اخیر حدود 130 میلیون دلار ارزبری داشته، اما واردات داروی ساخته شده حدود یک میلیارد و 200 میلیون دلار ارزبری داشته است. خودکفایی در فراوری ماده اولیه قابل دسترسی است، اما مسائل و مسائل خاص خود را دارد. البته در حال حاضر هم فراوری بین 50 تا 55 درصد مواد اولیه مورد احتیاج در داخل کشور، یاری زیادی به صنعت دارو نموده است.

102 کارخانه داروسازی احتیاجمند بازسازی و نوسازی

وی ادامه داد: در حال حاضر در بخش خصوصی هم اقدامات خوبی اجرا شده است. اکنون حدود 102 کارخانه داروسازی داریم که 97 درصد داروی مورداحتیاج کشور را فراوری می نمایند و معتقدیم هنوز هم ظرفیت های خالی دارند. باید توجه کرد که هر واحد صنعتی به ویژه در صنعت داروسازی که قابل مقایسه با هیچ کالای دیگری نیست، احتیاج به بازسازی و نوسازی دارد. دارو هم یک صنعت است که دارای دستگاه، ماشین آلات و ساختمان است که احتیاج به بازسازی و نوسازی دارند. از طرفی در همه صنایع GMP وجود دارد، اما در دارو از اهمیت خاصی برخوردار است. بر همین اساس در حال حاضر صنایع دارویی ما احتیاجمند بازسازی هستند. منتها از آنجایی که در طی این سال ها همواره چرخه دارویی ما با مشکل اقتصادی روبرو بوده که بخشی از آن به قیمت بازمی شود و بخشی هم به مطالباتی که همواره صنایع داروسازی ما از مجموعه مصرف نمایندگان و خریداران دارو دارند، نتوانسته ایم این صنعت را بازسازی و نوسازی کنیم.

شیبانی با اشاره به قیمت گذاری دارو، اظهار کرد: قیمت برای دارو موضوعی اساسی است که می تواند به چرخه اقتصادی دارو یاری کند. منتها هر زمان که وزارت بهداشتی ها خواستند قیمت را اصلاح نمایند، فوری به این موضوع برخوردند که عمده مصرف دارو در مراکز دولتی و در سازمان های بیمه گر است که از نظر اعتبار و پول همواره با مشکل روبروند. بر همین اساس هر زمان که به سمت اصلاح قیمت دارو رفته اند، این دو موضوع مانع شده است و به همین لحاظ با مشکل روبرو بوده ایم. در حال حاضر هم تصور می کنیم که داروهایمان قیمت واقعی ندارند. ما انتظار داریم و جزو مطالبات صنعت داروسازی و سندیکا است که اگر می خواهند صنعتی که با 102 کارخانه 97 درصد از داروهایی مورد احتیاج کشور را فراوری می نماید، سرپا بماند، باید این صنعت را بروزرسانی نمایند. بروزرسانی هم هزینه دارد. به عنوان مثال ممکن است دستگاهی را 10 سال قبل با قیمت یک میلیارد می خریدند، اما در حال حاضر این قیمت ها به هفت تا هشت میلیارد رسیده است. حتما باید وضعیت اقتصادی شرکت های داروسازی درست شود.

قیمت دارو واقعی شود

وی تاکید نمود: البته جا دارد از موضع وزارت بهداشت و وزیر بهداشت که خودشان از جنس داروسازی هستند و از صنعت داروسازی حمایت عملی می نمایند، تشکر کنم. خوشبختانه به جرات می گویم که در حال حاضر یکی از بهترین دوره های سندیکا از نظر تعامل با وزارت بهداشت است. انصافا در عمل حمایت از فراوری داخلی را می بینیم. البته هنوز مطالبات مان پابرجاست، اما وضعیت به نحوه امیدوارنماینده ای جلو می رود. به عنوان مثال در حوزه قیمت، قیمت داروهای OTC را که حدود 180 قلم هستند و داروهایی هستند که احتیاجی به نسخه ندارند، به سندیکا واگذار نموده اند. در عین حال هرچند که ما نماینده صنعت داروسازی هستیم، اما قبل از اینکه یک تشکل باشیم، خودمان شهروند هستیم و حتما ملاحظات قیمتی را در نظر می گیریم. ما هیچ گاه به دنبال افزایش بیش از اندازه قیمت دارو نبوده ایم، بلکه خواهان واقعی شدن قیمت دارو هستیم.

ارز 4200 تومانی دردی از دارو دوا نمی نماید

رئیس سندیکای صاحبان صنایع داروهای انسانی ایران با اشاره به تخصیص ارز 4200 تومانی به حوزه دارو، گفت: ارز 4200 تومانی را فقط به ماده موثره اختصاص می دهند. این درحالیست که ماده موثره در بعضی از داروها جزئی ترین بخش است. بخش عمده دارو بسته بندی، مواد یاریی و جانبی است. بنابراین به صرف اینکه دارو ارز 4200 تومانی دریافت می نماید، در برابر اصلاح قیمت آن مقاومت نمایند، منطق درستی نیست. درخواست معین ما در زمینه قیمت دارو این است که سعی نمایند قیمت های واقعی را ارائه دهند. حال اگر مردم مشکل دارند و نمی توانند این قیمت را تقبل نمایند، بیمه باید آن را جبران نمایند. نه اینکه بگوییم صنعت ضرر کند. نباید اجازه دهیم صنعتی که 97 درصد فراوری داخلی اش، حدود 600 تا 700 میلیون دلار ارز می برد، آسیب ببیند و باید به گونه ای جلو رویم که مسائل صنعت حل شود. در عین حال به نظر من قیمت دارو آنقدرها بالا نمی رود که مردم آسیب ببینند.

ارزِ دارو را آزاد کنید

وی با بیان اینکه یکی از خواسته های ما به عنوان سندیکا و صنعت این است که ارز را آزاد نمایند، اظهار کرد: در عین حال مانند همه کشورهای جهان، بیمه هم باید بیمه ای باشد که مردم به آن متکی بوده و مردم را ساپورت کند. در عین حال دولت باید از صنعت داروسازی حمایت کند. در همه جای جهان صنعت دارویی از یاری های دولت استفاده می نماید و اینطور نیست که صنعت و خدمات و بازرگانی با یک نرخ سود و بهره وام بگیرند، بلکه پایین ترین بهره را به صنعت داروسازی می دهند. اما در کشور ما تفاوتی نمی نماید. این صنعت حیف است. صنعتی که قبل از انقلاب حداکثر 25 درصد فراوری داخلی داشت و با واردات شرکت های چند ملیتی ترکیب شده بود، اما در حال حاضر توانسته 97 درصد از احتیاج دارویی کشور را تامین کند. حیف است که برای رشد آن اقدامی انجام ندهیم. صنعت اگر توسعه نیابد، صنعت نیست. در حال حاضر ما در حوزه توسعه و بازسازی صنایع داروسازی و... به مشکل برخوردیم که عمدتا هم به موضوعات اقتصادی برمی شود که ناشی از قیمت گذاری و عدم پرداخت مطالبات است.

پوشش های بیمه ای قوی تر شود

شیبانی تاکید نمود: در حال حاضر همه اجزا دارو با ارز آزاد یا نیمایی تامین می شوند و فقط ماده موثره را با ارز 4200 تومانی تامین می کنیم. حال در بعضی داروها مانند آنتی بیوتیک ها میزان ماده موثری بالاست، اما در بسیاری از داروهای دیگر میزان ماده موثره معین نماینده نیست. حال اگر آن را هم آزاد نمایند، بحث های مرتبط با فساد و عدم شفافیت هم حل می شود. از طرفی صنعت هم تکلیفش را می داند. منتها مشروط بر اینکه حتما به ازای آزاد کردن ارز، قیمت را ببینند و بیمه ها را اصلاح نمایند. پوشش بیمه ای را قوی تر نمایند تا به مردم هم فشاری وارد نشود. نه اینکه قرار باشد، تاوان این اقدام را هم صنعت، شرکت های توزیع دارو و یا داروخانه ها دهند. در حال حاضر تاوان عملکرد سازمان های بیمه گر را صنعت می دهد و این از انصاف به دور است. البته اگر هم کسی در مجموعه صنعت داروسازی کار اشتباهی کرد، باید با او برخورد شود و اگر حقوقی را ضایع نموده باید احقاق حق کرد.

در صنعت داروسازی امضای طلایی نداریم

وی درباره مباحثی که درباره ارز و بعضی عدم شفافیت ها در حوزه دارو مطرح می شود، گفت: صنعت داروسازی از این مباحث مبراست؛ چراکه حساب و کتاب همه چیزش معین است. اگر هم خدایی نانموده اتفاقی افتاده در بخش های دیگر بوده است. کوشش صنعتگرِ صنعت داروسازی این است که ارز و مواد بگیرد، دارو بسازد و فروش داشته باشد. مباحثی چون امضاهای طلایی را در صنعت داروسازی نداریم. صنعت همواره مورد حمایت وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو بوده است و این حمایت بحق هم بوده است. در صنعت داروسازی همه چیز شفاف، معین و معلوم است.

شیبانی با بیان اینکه باید فکری به حال چرخه اقتصادی دارو شود، اظهار کرد: در عین حال برای قیمت دارو هم نمی توان درصد خاصی را عنوان کرد؛ چراکه وضعیت قیمت گذاری نیز دارو به دارو متفاوت است. ما می گوییم قیمت تمام شده دارو را با سودی مناسب که در شان دارو باشد، معین نمایند. قیمت دارو باید واقعی شود. حال ممکن است یک دارو قرار باشد 70 تا 80 درصد رشد قیمت داشته باشد و دارویی هم یک درصد. اما اصل موضوع این است که دارو باید قیمت واقعی اش را بگیرد.

بدهی 5 ماهه بیمه ها به دارو

داروسازان با چنگ و دندان کار می نمایند

شیبانی درباره آخرین وضعیت مطالبات صنایع داروسازی از بیمه ها، گفت: در حال حاضر سازمان های بیمه گر به طور متوسط بین چهار تا پنج ماه به داروخانه ها و دانشگاه ها بدهکارند و این موضوع چرخه داروسازی را تحت تاثیر قرار می دهد. مطالبات دارو را به موقع بدهند تا چرخه دارو بچرخد. در غیر این صورت صنعت به مشکل برمی خورد و در این صورت مردم دارو نخواهند داشت. در حال حاضر صنعت دارد با چنگ و دندان کار می نماید و انصافا باید به همکاران مان در صنعت دست مریزاد گفت. صنعت دارد با تمام وجود کارش را انجام می دهد که باید قدرش را بدانیم. از طرفی صنعت سرمایه ملی است، مردم صاحبش هستند و مال این کشور است. باید یاری کنیم تا از این وضعیت خارج شود. خوشبختانه وزارت بهداشت همراهی خوبی را آغاز نموده است و ما هم همراهی می کنیم تا بتوانیم با یاری هم مشکل صنعت دارو را کاهش داده و حل کنیم.

جزییات تخصیص ارز به دارو در 4 ماه گذشته

رئیس سندیکای صاحبان صنایع داروهای انسانی ایران درباره نحوه تخصیص ارز به صنعت داروسازی، گفت: طبق آمارها طی چهار ماهه گذشته، از میزان ارزی که به دارو داده اند، حدود 53 درصد به فراوری و 47 درصد به واردات داروهای ساخته شده اختصاص یافته که البته ما انتظار داریم این رقم در حوزه فراوری دارو بیشتر شود. ما در حوزه ارز بحث های اعتبار، تخصیص ارز و مصرف ارز را داریم. ممکن است بگویند در یک ماه مقداری ارز به یک شرکت تخصیص داده ایم، اما آیا شرکت توانسته این پول را گشایش نموده و پول را انتقال دهد؟. باید توجه کرد که در حال حاضر در چرخه ارسال پول هم مسائلی داریم.

فراوری داروهای های تک؛ پیشانی صنعت داروسازی کشور

وی درباره فراوری داروهای های تک نیز گفت: خوشبختانه طی 10 سال اخیر در حوزه داروهای های تک گام برداشتیم که از افتخارات کشور و به عنوان پیشانی صنعت داروسازی محسوب می شود. در زمینه داروهای های تک پیروزیت های خوبی به دست آمده است و در بحث صادرات آنها اقداماتی را انجام داده ایم و کماکان هم ادامه دارد. کماکان بر روی فراوری داروهای های تکی که امکان فراوریشان در داخل وجود دارد، کار می شود. البته بعضی داروها هستند که دسترسی به تکنولوژی هایشان آسان نیست و ممکن است از نظر اقتصادی هم فراوریشان مقرون به صرفه نباشند. بر همین اساس نمی توان گفت که 100 درصد در حوزه فراوری دارو خودکفا می شویم، اما خوشبختانه یک خودکفایی نسبتا خوبی داریم.

نارضایتی از شرایط صادرات دارو

شیبانی در خاتمه صحبت هایش در پاسخ به سوال خبرنگاران درباره وضعیت صادرات دارو نیز گفت: در حوزه صادرات رقم درستی نداریم. کل صادرات ما در حوزه مواد اولیه است و از وضعیت صادرات راضی نیستیم. البته اگر حمایت هایی از سوی دولت انجام شود، صنعت علاقه مند به صادرات است. در عین حال بخشی از مسئولیت صادرات بر عهده صنعت است و باید خودش را آماده و بروز و مستنداتش را آماده کند. صنعت باید به گونه ای محصول فراوری کند که خریدار خارجی محصول را بپذیرد. در کنار این موضوع حمایت های اقتصادی و مقرراتی دولت هم احتیاج است. ما در حوزه دارو متاسفانه از نظر صادرات خیلی پیروز نبوده ایم. بخش عمده ای از صادرات مان در حوزه مواد اولیه و مقداری هم در حوزه داروهای ساخته شده بوده است. متاسفانه در مواردی شاهدیم که در بازار دارویی ما دارو را با جایزه ها و آفرهای مختلف ارائه می نمایند که ما به عنوان سندیکا به شدت با این اقدام مخالفیم و معتقدیم این اقدامات در شان داروسازی کشور نیست.

آژانس مسافرتی: دور زمین | سفر به دور زمین هیچوقت اینقدر آسون نبوده! تور ارزان، تور لحظه آخری، اروپا، تور تایلند، تور مالزی، تور دبی، تور ترکیه

مجله سامی: مجله سامی، وبلاگ نقد و بررسی کالاها و اخبار تولیدات صنایع