اولین گام های ایران و آمریکا برای احیای برجام - مجله یک کامپیوتر

به گزارش خبرنگاران؛ وبگاه نشریه اکونومیست در بخش آینده پژوهی دنیا در 2021 مطلبی با عنوان ایران اکنون مشکل جو بایدن است منتشر نموده، و پرسیده است که آیا او به توافق هسته ای فوراً بازخواهد گشت؟

راجر مک شان، دبیر بخش خاورمیانه اکونومیست در این مطلب نوشته است:

شاید به نظر برسد که جان کری در مذاکراتی که منجر به توافق هسته ای با ایران در سال 2015 شد، سخت ترین وظیفه را بر عهده داشته است. وزیر امور خارجه آمریکا زمانی که سعی داشت مفاد توافق را ناخنک بزند، چنان از سوی همتای ایرانی خود ناامید شد که تهدید کرد که از مذاکرات خارج خواهد شد. جدال های کلامی و تنش های لفظی میان آن ها تبدیل به چیزهای افسانه ای شد.

با این حال می توان یک مورد معقول را در نظر گرفت که جو بایدن کار سخت تری داشته است. پس از اینکه جزئیات بیرون درز کرد، جو بایدن معاون وقت رئیس جمهور مجبور شد بر سر این توافق با کنگره وارد تعامل گردد. دموکرات ها نسبت به این پیمان تردید داشتند. توافقی که بر اساس آن ، ایران ملزم می شد برنامه هسته ای خود را مهار کند و در ازای لغو تحریم های بین المللی با بازرسی های دقیق موافقت نماید. جمهوری خواستار به شدت مخالف آن بودند. در انتها، نه مجلس و نه سنا از آن حمایت نکردند - اما راه آن را هم مسدود نکردند. بنابراین بایدن در این جهت پیروز شده بود.

راه سخت بایدن برای بازگشت به برجام

یکی از مبرم ترین سوالات سیاست خارجی که اکنون رئیس جمهور آینده با آن روبرو است، این است که آیا دولت آمریکا باید دوباره وارد همان توافقی گردد که دونالد ترامپ در سال 2018 از آن خارج شد؟ ترامپ با اعمال خرواری از تحریم ها علیه ایران، دست این کشور را از اقتصاد دنیای کوتاه نموده است. ایران نیز به نوبه خود، بخش هایی از این توافق را نقض نموده و سانتریفیوژهایی را که قرار بود غیرفعال کند، به گردش درآورده و از محدودیت های غنی سازی اورانیوم فراتر رفته است. این میزان غنی سازی می تواند برای فراوری انرژی هسته ای - یا در صورت غنی سازی بسیار زیاد برای فراوری بمب استفاده گردد. با این وجود ایران و سایر قدرتهای دنیای حاضر در برجام (انگلیس، فرانسه، آلمان، چین و روسیه) هنوز امید به احیای توافق دارند.

آقای بایدن نیز چنین می نماید. وی در خلال مبارزات انتخاباتی متعهد شد که در صورت بازگشت مجدد ایران به توافق، دولت او نیز دوباره وارد توافق گردد. وی گفت: این یک پیش پرداخت مهم برای بازپس گیری اعتبار ایالات متحده است که به دنیایان نشان می دهد که حرف آمریکا و تعهدات بین المللی اش بار دیگر معنایی دارند. اما بایدن همچنین قول داد که محدودیت های برجام را تقویت کند و دامنه توافق را گسترش دهد. بعضی از محدودیت های برجامی در 4 سال آینده تمام می گردد. منتقدان برجام هیچوقت از این بندهای غروب آفتاب راضی نبودند، و یا نسبت به نادیده دریافت برنامه موشکی بالستیک و فعالیت های منطقه ای ادعایی ایران در عراق، سوریه و یمن، انتقاد داشتند.

بایدن می گوید ایمان دوباره دنیا به آمریکا به او این امکان را می دهد تا راه چاره های دیپلماتیک برای این مسائل را دنبال کند. اما تنها بازگشت به برجام خود به اندازه کافی سخت خواهد بود. برای شروع، آمریکا و ایران باید توافق نمایند که چه کسی گام نخست را بردارد. بایدن با لغو تحریم ها، یا ایران با اعمال دوباره محدودیت های هسته ای؟ علاوه بر این ، ایران ممکن است اصرار کند که آمریکا باید همه تحریم های اعمال شده توسط دولت ترامپ، از جمله آنچه به بهانه تروریسم ادعایی بوده را لغو کند. بعید است که این اتفاق بیفتد، به این دلیل که ایران همچنان به حمایت از متحدان منطقه ای خود ادامه می دهد. بایدن هنگام کوشش برای تقویت توافق ممکن است به نوبه خود، از اهرمی که تحریم های ترامپ به وی می دهد، قدردانی کند.

عوارض پیچیده دیگری نیز وجود دارد. بعضی در دولت ترامپ امیدوار بودند که کارزار حدبیشتر فشار آنها منجر به تغییر رژیم گردد. اما این سیاست فقط عرصه را برای سیاستمداران میانه رو ایرانی که می خواهند با غرب مذاکره نمایند تنگ تر نموده، در حالی که موضع تندروهایی که اکنون کنترل مجلس را دوباره به دست گرفته اند، تقویت می نماید. رئیس جمهور حسن روحانی ، که دولتش برای برجام مذاکره کرد ، مدت کوتاهی پس از شروع سال 2021 از سمت خود خارج خواهد شد. این امر کار را برای بایدن سخت تر خواهد نمود. در نهایت او باید بتواند رضایت هسته مرکزی نظام ایران را جلب کند و لازم به ذکر است که رهبر معظم ایران توافق برجام را هم با اکراه تأیید کرد وهمچنین از هرگونه مذاکره با ترامپ خودداری کرد. با این حال شرایط نابسامان اقتصاد ایران ممکن است چاره ای برای تهران جز همکاری و تعامل با دولت بایدن باقی نگذارد.

گام های اولیه همکاری

بنابراین چه اتفاقی خواهد افتاد؟ ابتدا بایدن حرکت خواهد نمود، ممنوعیت سفر ایرانیان به آمریکا که توسط ترامپ اجرا شده را برخواهدداشت و بعضی از تحریم های نمادین تر آمریکا را کاهش داده و به ایران این امکان را می دهد تا یاری های لازم برای مبارزه با ویروس کرونا را دریافت کند. هر دو طرف موافقت خواهند کرد که اوضاع در منطقه آرام گردد -ایران اقدامات متحدان خود در منطقه را مهار نموده و آمریکا از حمله به این گروه ها خودداری می نماید. این زمینه را برای گفتگوهای هسته ای جدید فراهم می نماید. ایران موافقت خواهد نمود که محدودیت های برنامه هسته ای خود را مجدداً اعمال کند و بایدن در تحریم ها تخفیف بیشتری به ایران می دهد. (و این خود منجر به کشمکش دیگری با کنگره خواهد شد. اما وی برای مذاکره درباره یک توافق فزاینده، بیشتر اهرم های مالی که علیه تهران دارد را حفظ خواهد نمود.

افسوس که چنین توافق نامه ای در سال 2021 ناپیروز خواهد بود. پس از چهار سال تنش فزاینده در دوره زمامداری ترامپ، زمان بیشتری برای اعتمادسازی ضروری است. اما تنظیم مجدد روابط بین آمریکا و ایران چیز بدی نخواهد بود.

bestcanadatours.com: مجری سفرهای کانادا و آمریکا | مجری مستقیم کانادا و آمریکا، کارگزار سفر به کانادا و آمریکا