باروری در دهه چهارم زندگی - مجله یک کامپیوتر

در حالی که بسیاری از خانم ها با توجه به افزایش سن ازدواج و قرارگرفتن در شرایط مناسب برای فرزنددار شدن، تمایل به بارداری در سنین بالاتر از 40 سال دارند.

از آنجا که انجام روش آی وی اف نیز فقط 30 تا 40درصد موفقیت به همراه دارد، محققان مرکز درمان ناباروری ابن سینا به عنوان یکی از پیشگامان در حوزه استفاده از سلول های بنیادی در درمان ناباروری در جهان اقدام به راه اندازی بانک سلول های بنیادی خون قاعدگی کرد.

به این ترتیب هر خانم جوانی از 20 تا 45 سالگی می تواند سلول های بنیادی خود را ذخیره کند تا توان بارداری خود را در سنین بالاتر و در صورت یائسگی زودهنگام حفظ کند.

با توجه به اهمیت این موضوع با دکتر سیمین ظفردوست، فلوشیپ ناباروری و عضو تیم تخصصی مرکز فوق تخصصی درمان ناباروری و سقط مکرر ابن سینا و دکتر سمیه کاظم نژاد، جنین شناس و عضو هیات علمی مرکز فوق تخصصی درمان ناباروری و سقط مکرر ابن سینا گفت وگو نموده ایم.

آیا بارداری پس از یائسگی با حفظ سلامت مادر و جنین ممکن است؟

تعدادی از خانم ها قبل از 40 سالگی دچار یائسگی می شوند که به آن یائسگی زودرس گفته می گردد. علت آن در بیشتر موارد تعیین نمی گردد و اغلب این افراد نه سابقه یائسگی زودرس در خانواده دارند و نه بیماری زمینه ای که توجیه نماینده این مشکل باشد. احتمال این که تخمدان این افراد دوباره کارکرد خود را شروع کند و تخمک گذاری رخ دهد، زیر یک تا 3درصد است.

گاهی هم بعضی خانم ها در پی انجام شیمی درمانی، رادیوتراپی یا جراحی وسیع تخمدان دچار مشکل یائسگی می شوند. از مسائلی که یائسگی به علت کمبود هورمون های استروژن و پروژسترون ایجاد می نماید می توان به پوکی استخوان، خشکی واژن، اختلالات چربی خون و مسائل قلبی و عروقی اشاره نمود.

بهره گیری از سلول درمانی برای بارداری پس از یائسگی های زودهنگام تا چه اندازه با موفقیت همراه است؟

از آنجا که یائسگی در سنین کمتر از 40 سال در شرایطی رخ می دهد که هنوز تمایل به داشتن فرزند در خانم ها وجود دارد، مسأله احیای تخمدان و بازگرداندن عملکرد آن برای تخمک گذاری و بارداری در ذهن بیماران و پزشکان از مدت ها پیش به طور جدی مطرح شده است.بر این اساس کارهایی مثل تزریق سلول های بنیادی یا پی آرپی به تخمدان ها از چند سال قبل از مرحله مطالعات حیوانی گذر نموده و به مطالعات انسانی رسیده است. ولی هنوز بهترین راه برای فرزندآوری در این افراد استفاده از تخمک اهدایی است. البته هنوز مطالعات در خصوص احیای تخمدان با سلول های بنیادی یا فراوری تخمک آزمایشگاهی از این سلول ها ادامه دارد.

استفاده از سلول درمانی در ناباروری با چه بایدها و نبایدهایی همراه است؟

مراقبت های دوران بارداری در این افراد تفاوتی با مراقبت های بارداری در افراد هم سنشان ندارد که با آی وی اف یا میکرواینجکشن درمان شده اند. همان طور که در هر خانمی بهتر است بارداری در سن پایین صورت گیرد تا عوارض دوران بارداری مثل فشار خون یا دیابت بارداری، کنده شدن جفت و. .. کاهش یابد، به این افراد نیز توصیه می گردد در صورت تمایل به بارداری زودتر برای استفاده از تخمک اهدایی اقدام نمایند.

سلول درمانی و استفاده از خون بند ناف چه ویژگی هایی دارد که امروز به طور گسترده مورد استفاده درمانی قرار می گیرند؟

سلول درمانی یک روش درمانی جدید است که انقلابی را در عرصه درمانی ایجاد نموده است. امروزه وقتی صحبت از سلول درمانی می گردد، بیشتر هدف درمان با سلول های بنیادی است. سلول های بنیادی به سلول هایی گفته می گردد که توانایی تکثیر خیلی زیادی دارند و می توانند به سلول های بافت های مختلف بدن تبدیل شوند. بنابراین دو ویژگی مورد احتیاج درمان را برآورده می نمایند: یکی این که می توان تعداد زیادی از آنها را در خارج از بدن فراوری کرد و دیگر این که احتیاج نیست حتما از بافتی که دچار مشکل است سلول را تامین کنیم.امروزه سلول های بنیادی را از منابع مختلف مانند جنین، مغز استخوان، خون بند ناف و خون محیطی و بافت چربی استحصال نموده اند. اما منابعی که به این منظور موجود هستند، به دلیل نبود دسترسی آسان و تحمیل درد و رنج و عوارض جانبی مانند مغز استخوان، عدم امکان نمونه گیری مجدد مانند خون بند ناف برای درمان هر بیماری مطلوبیت کافی ندارند.خون بند ناف از جمله منابع غنی از سلول های بنیادی است که فقط در زمان تولد نوزاد امکان تهیه آن را داریم. اگر چنین شرایطی مهیا نگردد، امکان دستیابی به این نمونه از دست می رود.

بهره گیری ازسلول های خون قاعدگی چگونه به عنوان یک روش موثر در درمان ناباروری های زودهنگام قوت گرفت؟

خون قاعدگی منبعی غنی از سلول های بنیادی است که به آسانی در سن باروری خانم ها در هر چرخه قاعدگی از دست می رود. تهیه این منبع سلول بنیادی بسیار آسان و بدون تحمیل درد و رنج به فرد دهنده است. نه احتیاجی به تجویز دارو برای تحریک فراوری بیشتر سلول های بنیادی در فرد دهنده دارد و نه تجویز مسکن ها و آنتی بیوتیک و مکمل برای بهبود فرد دهنده ضروری است.

نتیجه نهایی استفاده از این روش در چه مواردی مثبت خواهد بود و در چه مواردی منفی؟

یکی از مواردی که ایمنی و اثربخشی تزریق این سلول ها را نشان داده است، نتایج مطالعه کارآزمایی بالینی صورت گرفته از سوی تیم تحقیقاتی ما در پژوهشگاه ابن سینا در درمان ناباروری خانم هایی است که دچار کاهش شدید ذخیره تخمدانی هستند. این خانم ها کسانی هستند که به دلیل پاسخ ضعیف تخمدان آنها به داروهای تحریک تخمک گذاری با روش های یاری باروری مشکل ناباروری آنها حل نشده است و نهایتا 10درصد با استفاده از روش های مختلف یاری باروری، احتمال فرزندآوری دارند.

بنابراین بیشتر آنها ناچار به استفاده از روش های جایگزین مثل اهدای تخمک هستند. تحقیقات ما نشان داد 26درصد این خانم ها پس از سلول درمانی با همین سلول ها خودبه خود و بدون احتیاج به آی وی اف باردار می شوند و حتی آنهایی که به دریافت خدمت میکرواینجکشن احتیاج پیدا می نمایند، کیفیت و تعداد تخمک و جنین آنها افزایش یابد و احتمال باروری آنها تا 46درصد افزایش می یابد. نتایج حاصل از این پروتکل که اولین بار از سوی تیم تحقیقاتی ما طراحی و به اجرا رسیده است، در یک نشریه بین المللی معتبر به نام Stem Cell Review and Reports منتشر شد است.

البته همزمان با طرح تحقیقاتی اشاره شده، اثربخشی سلول های بنیادی خون قاعدگی در درمان ناباروری خانم هایی که دچار یائسگی زودرس هستند در قالب یک طرح تحقیقاتی دیگر مورد آنالیز نهاده شد که به زودی نتایج آن را اعلام خواهیم کرد. ولی هرچند بازگشت دوره قاعدگی به مدت چند ماه در بعضی خانم ها رخ داد، تا به امروز شاهد بارداری نبوده ایم.

پونه شیرازی - دانش و سلامت / روزنامه خبرنگاران

وبلاگ خرید: وبلاگ خرید | این سیستم پیشرفته وبلاگدهی برای فروشگاه های اینترنتی است.

مینی نت: مینی نت، با برگزیده آخرین اخبار جراید و روزنامه ها همراه ما باشید.