بر قله های فتح با صنایع دستی - مجله یک کامپیوتر

گروه آرا محصول مشترک همکاری همین سه نفر یعنی محسن خانعلی، مهدی شوندی و حسام الدین شیرازیان است که از سال 94 و با هدف ارائه متفاوت و خلاقانه صنایع دستی ایرانی به اسم هدایای سازمانی به وجود آمده و تنها در سال 99 توانسته 312 هزار و 626 قطعه صنایع دستی فراوریی هنرمندان شهرها و روستاهای مختلف کشور را در قالب هدایای سازمانی، محصولات صادراتی و تک فروشی عرضه کند، صدها کارگاه فراوریی را فعال و برای بیش از 11 هزار نفر در سراسر کشور به طور مستقیم و غیرمستقیم اشتغال زایی کند.

فرصتی دست داد تا در فضایی صمیمانه و پر نقش و رنگ اتاق نمایش گروه آرا، با محسن خانعلی یکی از بانیان این مؤسسه گفت و گو کنیم و حرف هایش درباره داستان شکل گیری گروه، فعالیت ها و اهدافی که در پی شان هستند را بشنویم.

قصه آرا از کجا شروع شد؟

تا قبل از شروع داستان آرا، من و دو همکار دیگرم که بانیان این مؤسسه هستیم، بعد از بیرون آمدن از شغل دولتی، آژانس تبلیغاتی پدیدار را راه اندازی نموده بودیم و کارهای معمول تبلیغاتی انجام می دادیم.

در جریان این کار، سفارشی به مجموعه ما داده شد که سرشروعی بود برای فعالیت هدفمند امروزمان در زمینه فراوری صنایع دستی و هنرهای سنتی به اسم یک فراوری ملی.

سفارش دهنده از ما خواسته بود تا هدیه ای متفاوت برایشان آماده کنیم و این یعنی تهیه هدیه ای به جز موارد معمول و مرسوم مثل فلش مموری، پاوربانک، ست چرم و جاکلیدی که عموما از طرف سازمان ها هدیه داده می شد.

به همین دلیل آنالیز هایی برای تهیه و آماده سازی این هدایا انجام دادیم و در این میان به ظرفیت بسیار بالای حوزه صنایع دستی کشور برخوردیم که در صورت ارائه مناسب می توانست هدیه ای متفاوت و البته ارزشمند باشد.

منظور از ارائه مناسب صنایع دستی چیست؟

ببینید در کشورمان بسیاری آثار صنایع دستی فاخر با تنوع بی نظیر فراوری می شوند که متاسفانه به رغم تنوع و ارزشمندی این محصولات، عرضه مناسب و مجذوب نمایندهی ندارند و کمتر دیده شده که یک اثر ارزشمند از بسته بندی خوبی برخوردار باشد.

بعلاوه عدم برخورداری آثار صنایع دستی از شناسنامه باعث می گردد تا خریدار نداند که اثر خلق شده به وسیله کدام استادکار ماهر و زبردست و در کدام گوشه این سرزمین ساخته شده و چه فرآیندی را برای ساخته شدن طی نموده است؟

همین موضوع باعث شد تا به این فکر بیفتیم محصولات صنایع دستی را در بسته بندی مجذوب نماینده و فاخر به همراه شناسنامه اثر عرضه کنیم.

برای به ثمر نشستن چنین ایده ای که بتواند صنایع دستی خلاق و باکیفیت را به همراه شناسنامه و بسته بندی مناسب به مشتری عرضه کند چه راه هایی را طی کردید؟ راستاتان هموار بود یا سخت و زمانبر؟

در شروع کار و در بازه زمانی دو ماه و نیم، به 32 شهر و روستا در سراسر کشور سر زدیم تا بتوانیم کارگاه های صنایع دستی که توان فراوری محصول با تعداد بالا و کیفیت مطلوب دارند را شناسایی کنیم و در این آنالیز قریب به 30 کارگاه با معیارهای در نظر گرفته شده شناسایی شد که برای شروع کار با آنها قرار داد همکاری بستیم.

پس تنها بسته بندی مناسب محصول برایتان مطرح نبوده و اهداف دیگری را هم دنبال می کردید؟

بله همین طور است. مهم ترین هدف ما ارائه متفاوت و مجذوب نماینده آثار صنایع دستی بود که بر این اساس سه مدل بسته بندی طراحی شد. یکی بسته های تک محصولی که در این بسته ها تنها یک اثر به همراه شناسنامه وجود دارد، مدل دیگر بسته های چند محصولی است که بنا به درخواست سفارش دهنده، چند محصول در یک بسته بندی قرار داده می گردد و مدل سوم، بسته بندی های ایده محور است. این بسته ها با موضوع شاخص های فرهنگی و تمدن ایرانی که طی تحقیقات گسترده ای آنها را استخراج کردیم طراحی شده است.

این شاخص ها چه بودند؟

از شاخص های مهم فرهنگی کشورمان که توانستیم برای آنها بسته های ویژه آماده کنیم می توان به خوشنویسی، عرقیات گیاهی، فرهنگ نماز و مراسم قهوه خوری در جنوب اشاره نمود؛ مواردی که شاید تا به امروز کمتر به آنها توجه شده باشد.

در بسته های ایده محورتان چه محصولاتی ارائه می گردد؟

در هر بسته محصولات مرتبط با همان ایده قرار گرفته است. برای مثال بسته ای که با اسم کافا و با شاخص قهوه خوری به سبک جنوب آماده نموده ایم شامل یک قهوه جوش مسی، فنجان های دست ساز و دانه ساییده نشده و پودر قهوه است.پس از انجام این اقدامات و تکمیل کار بود که در نهایت توانستیم در دی ماه 94 گالری محصولات را برای نمایش و فروش آثار افتتاح کنیم.

استقبال از این محصولات چطور بود؟

خیلی بیشتر از چیزی که انتظار داشتیم. تا پیش از این بسیاری از هدیه های تبلیغاتی محصولات خارجی به ویژه چینی بود که بسیار تکراری و محدود بودند اما مهم ترین ویژگی بسته های هدیه ای که ما ارائه می دهیم این است که فراوری داخلی و از آثار صنایع دستی هستند. شرح واضح تر این که جدای از نامحدود بودن تنوع، آثار قابلیت این را دارند که شرکت سفارش دهنده بتواند با ثبت نام تجاری خود روی بسته ها، هدایای فاخری را به مخاطبان خود ارائه دهد و همین موضوع باعث ایجاد مجذوب نمایندهیت و استقبال چشمگیر سازمان ها و شرکت ها از محصولات شد.

به طور حتم این استقبال خوب برای افراد شاغل در حوزه صنایع دستی که با شما همکاری می نمایند هم دستاوردهایی به همراه داشته، این طور نیست؟

قطعا همین طور است. نه تنها برای فراورینمایندگان صنایع دستی که حتی به واسطه حجم بالای سفارش ها، برای بسیاری از افراد در جوامع محلی هم اشتغال زایی اجرا شده است.

بعلاوه با نگاه ویژه به هنرمندان روستایی، برای تجهیز کارگاه های کوچک خانگی در روستاهایی مانند گرمه از توابع خور و بیابانک، رزگه در استان خوزستان، نثار از توابع نهاوند، چوخون در بشاگرد و خوردیماق در منطقه مینودشت استان گلستان سرمایه گذاری اجرا شده و تنها در سال 99 بیش از 11هزار و صد نفر هنرمند شاغل در کارگاه های صنایع دستی از نقاط مختلف ایران به صورت غیر مستقیم با مجموعه ما

همکاری نموده اند.

در حال حاضر چند کارگاه صنایع دستی با مجموعه آرا همکاری می نمایند؟

از زمان شروع فعالیت مان تا به امروز 1100 کارگاه صنایع دستی در سراسر کشور شناسایی شده اند که 370 کارگاه توانسته اند استاندار دهای لازم را کسب نموده و عضو باشگاه تامین نمایندگان ما شوند. جالب است بدانید که از این تعداد، 135 کارگاه به وسیله بانوان هنرمند اداره می گردد که 32 نفر آنها زنان سرپرست خانوار هستند.

در بسیاری از حوزه ها به ویژه حوزه فرهنگی وقتی صحبت از اشتغال زایی می گردد، نگاه دولت ها به بخش خصوصی است و ورود افراد دغدغه مند به این حوزه را راهی برای پیشبرد اهداف اسم می نمایند. به نظرتان آیا دولت ها توانسته اند سهم خود را در حمایت از بخش خصوصی برای برطرف چالش های موجود در این حوزه به درستی انجام دهند؟

آنچه توانسته به موفقیت گروه آرا به اسم یک فعال بخش خصوصی در حوزه صنایع دستی یاری کند، تکیه بر توانمندی اقتصادی و نیروی انسانی بدون چشمداشت به حمایت های دولتی است. متاسفانه نه تنها در حوزه فرهنگی که در بسیاری از حوزه های دیگر شرایطی برای هموار کردن راستا بخش خصوصی در زمینه اشتغال زایی وجود ندارد. برای مثال مجموعه هایی مثل ما که در همین دفتر تهران به تنهایی برای بیش از 50 نفر به صورت مستقیم اشتغال زایی نموده، نه از تسهیلاتی برای پرداخت اقتصادیات برخوردار هستند و نه حتی در بحث بیمه شرایطی برای مجموعه های کارآفرین در نظر گرفته شده که بتوانند با دغدغه کمتری به فعالیت ادامه دهند.

در این شرایط آیا می توان امیدوار بود که با حضور بخش خصوصی و فعالیت افرادی که در حوزه فرهنگی به ویژه صنایع دستی دغدغه دارند، رونق دوباره ای به این بازار نیمه جان داد؟

حوزه صنایع دستی به قدری گسترده، بکر و نیازمند توجه است که شخصا به تمام کسانی که علاقه مند به فعالیت و کارآفرینی در این حوزه هستند توصیه می کنم به آن ورود نمایند. متأسفانه اقداماتی که از سوی نهادهای متولی در این بخش اجرا شده کافی نبوده و نمی تواند جوابگوی ظرفیت موجود در این بخش باشد. تجربه به ما ثابت نموده صنایع دستی ایران در بازارهای جهانی بسیار پرطرفدار است اما فراوری این آثار بسیار کمتر از توان موجود در کشور بوده و اگر افراد پای کاری پیدا شوند که به آن ورود نموده و هدفمند پیش بروند، می توان امیدوار بود که شاهد اتفاقات خوبی باشیم.

مریم قاضی زاده - ایران / روزنامه خبرنگاران