به ما بی شناسنامه ها واکسن نمی زنند - مجله یک کامپیوتر

همشهری در ادامه نوشت: بعد از آن روز های تیره و تار تیرماه که کرونا سیستان و بلوچستان را درنوردیده بود، واکسیناسیون سرعت بیشتری پیدا کرد و حالا به 35ساله ها رسیده است، اما در این میان بی شناسنامه ها نوبتشان می آید و می رود و فقط واکسن زدن دیگران را با حسرت نگاه می نمایند.

فاطمه کی خواه، پزشک عمومی که در یکی از اردو های جهادی حاشیه شهر زاهدان شرکت نموده، از روز های تلخی می گوید که نتوانسته افراد بدون شناسنامه را واکسن بزند: 60بیمار را در محله همت آباد (در حاشیه شهر زاهدان) ویزیت کردم، واکسن هم همراهم بود، اما 50 نفرشان هیچ مدرک هویتی نداشتند تا بتوانم برایشان تزریق کنیم. خیلی تلخ بود آن لحظاتی که بدون زدن واکسن، درمانگاه را ترک می کردند.

طعم تفاوت قائل شدن این بار از همواره برای بی شناسنامه ها تلخ تر است؛ شاید هم کشنده تر! مشکل فقط واکسن نیست، آن ها اگر از کرونا هم بمیرند، به دلیل نداشتن مدارک هویتی در هیچ آماری نمی آیند. از اول نبوده و در آخر هم نیستند.

شفیعه، دختر جوان بی شناسنامه می گوید: کشته ها را به لار می آورند یا می برند گوربند (در نزدیکی زاهدان) دفن می نمایند. وحشتناک است، هر کس می بیند روحیه اش را از دست می دهد. بسیاری از این مردگان جواز دفن ندارند، زنده بودند هم مدرکی برای زندگی کردن نداشتند، این است که بدون هیچ تشریفاتی دفنشان می نمایند؛ هر روز از قبرستان کنار خانه صدای شیون و ناله می آید، با مرگ همسایه شده ایم. این است که دوست دارم واکسن بزنم؛ هم خودم و هم مادرم. امیدوار است به روزی که واکسن بزنند و از شر این بیماری خلاص شوند، اما ته دلش می داند که بدون مدرک شناسایی چنین چیزی ممکن نیست. چشم هایش ترکیبی از امید و ناامیدی است.

آمار مشخصی از تعداد بی شناسنامه های استان سیستان و بلوچستان وجود ندارد، اما در برخی ارزیابی ها تا 100 هزار نفر اسم شده اند که به گفته نماینده پیشین شهر زاهدان، 30 درصد از این افراد در شهر زاهدان زندگی می نمایند؛ 100 هزار نفری که در آمار های میلیونی افراد در نوبت واکسن، گم شده اند و به چشم نمی آیند.

نور، دختر بدون شناسنامه دیگر که شنیده برای استان واکسن آمده و به مقدار کافی برای همه هست، می گوید: ما هم مردم همین کشوریم، حالا همین یک بار بی خیال شناسنامه و کارت ملی می شدند و ما را هم واکسن می زدند، ما کرونا نمی گیریم؟ جان ما در خطر نیست؟ واکسن چیست که از ما دریغ می نمایند؟

بدون بیمه، بدون درمان

بی شناسنامه ها دغدغه شان فقط واکسن نیست. درمان های سنگین بیماری کرونا هم روی دوش شان سنگینی نموده و آزارشان می دهد. شناسنامه که نباشد، بیمه نیست و بیمه که نباشد، هزینه های درمان سر به فلک می گذارد.

دکتر کی خواه می گوید: برخی ها از دفترچه بیمه همسایه ها یا سایر اعضای خانواده استفاده می نمایند؛ مثلا خانمی 50 ساله دفترچه بچه 6 ساله را آورده بود و من هم نمی توانستم داروی یک زن 50 ساله را در دفترچه کودک بنویسم.

به عقیده او، یکی از دلیل های فوت بیماران بی شناسنامه عدم مراجعه به بیمارستان است؛ بسیاری از این افراد با سطح اکسیژن خون بسیار پایین از رفتن به بیمارستان امتناع می نمایند؛ چون مدارک هویتی و بیمه ندارند و همین یک مسئله، حضور آن ها در بیمارستان را سخت و طاقت فرسا می نماید. این می گردد که عطای رفتن به بیمارستان را به لقایش می بخشند، می فرایند در خانه و بعد هم سرنوشت شان نامعلوم می گردد. هیچ کس نمی داند آن ها می میرند یا زنده می مانند.

بسیاری از بی شناسنامه ها در محله هایی زندگی می نمایند که از درمانگاه و مدرسه و اماکن عمومی دیگر دور است. نور می گوید باید حداقل 2 ساعت پیاده روی نمایند تا برسند به جاده. ماشین هم پیدا نمی گردد و مجبورند برای اینکه به شهر بفرایند، سوار کامیون ها یا وانت هایی شوند که از شهرک صنعتی می آیند؛ شب ها تقریبا رفت وآمد به شهر غیرممکن است؛ چون هیچ وسیله نقلیه ای از آن محدوده عبور نمی نماید.

پزشکان استانی می گویند کمترین هزینه برای درمان یک بیمار سرپایی کرونا، شامل یک دارو و سرم ساده حدود 100 هزار تومان می گردد. برخی بیماران زن که اغلب بی شناسنامه اند برای تهیه همین مبلغ جلوی در داروخانه ها با بچه هایشان می نشینند و از مردم خواهش می نمایند هزینه نسخه شان را پرداخت نمایند.

واکسیناسیون بی شناسنامه ها که نه بیمه دارند و نه زیرنظر نهاد های حمایتی هستند، می تواند از رنج آن ها بکاهد. اما کسانی که حتی خانه شان در زمین های غیرمجاز ساخته شده و نامشان در هیچ مرکز بهداشتی ثبت نیست، چگونه امید داشته باشند به دریافت 2 دوز واکسن؟

عده ای هم تن به واکسیناسیون نمی دهند

در مقابل افرادی که تمایل به زدن واکسن دارند، کسانی هم هستند که به اشتباه و به دلیل تفکرات غلط و ذهنیت منفی تن به واکسیناسیون نمی دهند؛ کسانی که در فراخوان های عمومی نوبتشان شده، اما تا به حال برای دریافت واکسن به مراکز درمانی مراجعه ننموده اند.

حسین برومند، دیگر پزشک سیستانی در این باره می گوید: در کنار گروه اول که تمایل زیادی به واکسن زدن نشان می دهند، مراجعانی داریم که تن به واکسیناسیون نمی دهند. البته دوری از مراکز واکسیناسیون هم یکی از عواملی است که انگیزه شهفرایندان در این خطه را برای زدن واکسن کاهش می دهد.

محمد یکی از کسانی است که به همین دلیل فعلا واکسن نزده است؛ اینجا مسافت یک روستا با روستای دیگر خیلی زیاد است؛ چه برسد یک شهر با شهر دیگر. مراکزی که برای واکسن معرفی می نمایند خیلی دور است و همین باعث می گردد که بسیاری از زدن واکسن منصرف شوند.

برومند معتقد است که شاید در حاشیه شهر زاهدان، طرح های واکسیناسیون خانه به خانه، مشابه آنچه برای واکسن فلج اطفال انجام می شد، مفید باشد. واکسیناسیون افراد بی شناسنامه هم به اسم یکی از آسیب پذیرترین گروه ها در برابر کرونا به کاهش همه گیری در حاشیه شهر یاری خواهد نمود. در این راستا سازمان های مردم نهاد، به اسم تنها حامیان این افراد می توانند برای شناسایی و تزریق واکسن به یاری مراکز بهداشت بیایند.

بنا به گفته مدیرکل ثبت احوال استان سیستان و بلوچستان از سال 92 تا به امروز به پفراینده بیش از 9 هزار خانواده فاقد شناسنامه رسیدگی شده که نتیجه آن صدور حدود 30 هزار شناسنامه برای تعدادی از آنهاست. در این میان بیش از هزار و 500 پفراینده رد تابعیت شده اند. در سال 99 هم 803 خانواده متقاضی در کمیسیون فاقدان شناسنامه استان پفراینده باز کردند که 2 هزار نفر از آن ها پیروز به دریافت شناسنامه شده و تابعیت مربوط به 311 پفراینده هم رد شده است.

با وجود این همچنان تعداد زیادی از ساکنان حاشیه شهر ها و روستا های سیستان وب لوچستان بی هویت مانده اند. با اصلاح قانون تابعیت، امید ها برای دریافت شناسنامه این افراد افزایش یافته است، البته روال پیچیده و شرایط سخت اثبات تابعیت ایرانی مادر یا هویت خارجی پدر، همچنان عده ای را بلاتکلیف نگه داشته است؛ افرادی که تحت پوشش هیچ ارگان حمایتی (بهزیستی یا کمیته امداد) قرار نمی گیرند و از خدمات شهفرایندی مانند بیمه، یارانه و... محرومند؛ مسئله ای که زندگی را برای آن ها در شرایط کرونایی دشوارتر نموده است.