تصحیح و چاپ دیوان حافظ تنها یکی از اقدامات ماندگار خلخالی بود
به گزارش مجله یک کامپیوتر، به گزارش خبرنگار خبرنگاران در اردبیل، سید عبدالرحیم خلخالی، فرزند سید مومن، در سال 1290 هجری قمری، مصادف با سال 1250 و 1251 خورشیدی، در زاویه ساداتِ خلخال از توابع استان اردبیل به جهان آمد. پس از گذراندن تحصیلات مقدماتی در زادگاه خود، در رشت به تحصیل زبان و ادبیات فارسی، عربی، فقه، اصول و فلسفه پرداخت و برای تکمیل تحصیلاتش در مـدرسه آلیانس تهران مقدمات زبان فرانسه را آموخت.
از سال 1332 قمری که روزنامه علمی، ادبی و اخلاقی پروین را به مدیرمسئولی خود در کتابخانه اش چاپ می کرد، از ادباء و علاقه مندان ادبیات فارسی به تعداد می رفت و در رشته های باستان شناسی، نمایشنامه نویسی و حقوق، استاد بود .
به یکدیگر محبت کنید و حرص باعث هلاک است، نخستین ترجمه های وی از آثار تولستوی است و چاپ معتبری از کتاب سیاست نامه خواجه نظام الملک هم به همت او انجام شد.
لبنان در آتش جنگ، نمایشنامه داستان خونین یا سرگذشت برمکیان که مضمون تاریخی و عشقی دارد، حافظ نامه در توضیح حال حافظ، تصحیح نوروزنامه خیام، دیوان خاقانی و تصحیح ادب الوجیز ابن مقفع، ترجمه شارل و عبدالرحمن نوشته جرجی زیدان، دختر هارون الرشید و ابو مسلم خراسانی از دیگر آثار خلخالی است.
زعفر احدزاده، نویسنده و پژوهشگر که کتاب سیدعبدالرحیم خلخالی؛ بزرگمرد عرصه فرهنگ و ادب کشور را تالیف و به چاپ رسانده است، در گفت وگویی با خبرنگار ایبنا درباره فعالیت های فرهنگی و ادبی این شخصیت برجسته اظهار کرد: یکی از مهم ترین اقدامات همواره ماندگار استاد خلخالی، تصحیح و چاپ دیوان حافظ بود که در سال 1306 هـ . ش. برای اولین بار در کشور از منظر انتقادی صورت گرفت.
وی اضافه نمود: گفته می گردد این اثر از روی قدیمی ترین دیوان حافظی که گویا 35 سال بعد از وفات حافظ کتابت شده بود، کار شد و بر این اساس، دیوان حافظ چاپ خلخالی از معتفزونین چاپ های این کتاب محسوب می شد که مقدمه ای بود برای چاپ های بعدی آن .
احدزاده با اشاره به اینکه استاد خلخالی سالیان سال از عمر گرانمایه خود را صرف زنده کردن آثار تاریخی و ادبی نموده و نسخه های نفیسی از کتاب های فارسی را با فزونین شکل به چاپ رسانده است، در مورد اهتمام او در انتشار کتب ماندگار و مرجع توضیح داد: چاپ کتاب انیس الاعلام فی نصرة الاسلام، در تبیین فزونی اسلام بر دیگر مذاهب و حقانیت آن در میان ادیان؛ مساعدت در انتشار کتاب ارزشمند بیان الادیان، از کتب بسیار خوب نثر فارسی و از نمونه های فصیح قدیمی این زبان؛ همکاری با استاد مینوی در چاپ چندین کتاب؛ تامین هزینه چاپ بعضی کتب مرحوم اقبال آشتیانی از جمله کتاب فرهنگ اسدی؛ چاپ انتقادی حَدَایِقُ السِّحر فِی دَقَایِق ِالشِّعر، در فن بدیع و با سرمایه شخصی؛ انتشارکتاب المرقاة یا الخلاص ابوعبدالله حسین بن ابراهیم بن احمد نطنزی که ماخذی بر کتب لغت بعد از خود بود و بیش از هزار سال قدمت دارد؛ چاپ کتاب معالم العلماء به تلاش عباس اقبال آشتیانی از نسخه خطی سیدعبدالرحیم خلخالی؛ راه اندازی کتابخانه و انتشارات خلخالی و انتشار کتاب های ارزشمند و ماندگار دیگر از اقدامات ماندگار استاد در تاریخ فرهنگی ایران زمین است.
وی ضمن تأکید بر لزوم تکمیل مطالعات پژوهشی در مورد تأثیر ماندگار خلخالی در حوزه فرهنگی و ادبی اضافه نمود: مازاد بر تأثیرات چند وجهی استاد خلخالی در رهبری جنبش مشروطیت و هم پیشگامی در فعالیت های مطبوعاتی وی، ضروری است پیشگامی خلخالی در محورهای ترجمه، تصجیح، نمایشنامه نویسی و سیاست نامه نویسی بیشتر تبیین گردد که البته این مهم با راه اندازی انتشارات و کتابخانه خلخالی و تشویق و حمایت بزرگان برای فراوری آثار فاخر میسر خواهد شد.
احدزاده با بیان اینکه ضروری است در مورد تبیین و معرفی شخصیت و تأثیر استاد در سپهر ادبی و فرهنگی کشور همایش هایی برگزار گردد، ادامه داد: در مورد صندلی استاد سیدعبدالرحیم خلخالی همین بس که استاد سعید نفیسی ضمن اینکه خلخالی را از آزادیخواهان ایران می داند و معتقد است خدمات شایانی به ادبیات ایران نموده، گفته است: کتابفروشی مرحوم خلخالی در ناصرخسرو تهران، نزدیک شمس العماره، مرجع من و کسانی مثل من بود که دنبال کتب و مطبوعات تازه می گشتند . مرد کارآمدی بود و به درستکاری و لیاقت معروف بود . از جوانی با مرحوم قزوینی، جمالزاده، تقی زاده و پورداوود دوستی نزدیک داشت . کتاب های گرانبهای خود را با کمال گشاده دستی به ما امانت می داد . او مردی با جثه درشت بود که به علت ضعف و التهاب چشمانش به زحمت می توانست بخواند و بنویسد، ولی مرد پرکاری بود و با همان چشمان ضعیف کارهای مهمی از پیش برده است .
نویسنده کتاب سید عبدالرحیم خلخالی؛ بزرگمرد عرصه فرهنگ و ادب کشور گفت: وفات خلخالی در 30 خرداد 1321 شمسی درحالی رخ داد که به جز خانه ای که درآن زندگی می کرد و چند جلد کتاب در کتابخانه، چیز زیادی برای بازماندگانش نماند، اما اثری زوال ناپذیر در ادبیات ما باقی گذاشته است که فراموش نخواهد شد .
منبع: ایبنا - خبرگزاری کتاب ایرانآژانس مسافرتی: دور زمین | سفر به دور زمین هیچوقت اینقدر آسون نبوده! تور ارزان، تور لحظه آخری، اروپا، تور تایلند، تور مالزی، تور دبی، تور ترکیه
مجله سامی: مجله سامی، وبلاگ نقد و بررسی کالاها و اخبار تولیدات صنایع