شرح میراث فرهنگی چهارمحال و بختیاری درخصوص گزارش روزنامه آرمان - مجله یک کامپیوتر

به گزارش خبرنگاران، به نقل از مرکز روابط عمومی و اطلاع رسانی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، متن کامل توضیحات به توضیح زیر است:

با توجه به انجام بیش از 27 فصل آنالیز باستان شناسی، معین حریم و برآورد محوطه های تاریخی و فرهنگی این استان انجام شده در این استان و قرارگیری آن بین استان های بین حوزه ای چهارمحال و بختیاری، خوزستان، لرستان و کهگیلویه و بویر احمد و همچنین گستردگی پروژه، این طرح به وسیله پژوهشگاه میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور و نظارت آن به وسیله کارشناسان باستان شناسی در سه حوزه باستان شناختی در منطقه انجام شده است.

در پروژه سد خرسان و کوهرنگ سه با توجه به آنالیز های انجام شده، آنالیز های باستان شناسی منطقه انجام و شناسایی آثار انجام شده است.

آثار به دست آمده در منطقه در چهارمحال و بختیاری تاکنون بیش از 4800 اثر شناسایی شده شامل بردگوری ها، محوطه های تاریخی، خانه ها، قلعه ها، آثار معنوی و طبیعی در حوزه میراث ملموس و ناملموس قرار می گیرند که بیش از 690 اثر تاکنون در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

در دولت تدبیر و امید از سال 1393 تاکنون بیش از 60 اثر تاریخی ثبت و پرونده های بسیاری تهیه و به سازمان ارسال شده است.

با توجه به انجام پروژه های ثبتی در این سه حوزه و زیر آب رفتن این پروژه ها تمامی اقدامات برآورد، کاووش اضطراری، آنالیز باستان شناسی در منطقه توسط نیروهای پژوهشگاه انجام شده است و کلیه اسناد و مدارک آن در پژوهشکده باستان شناسی کشور وجود دارد.

مکان های جانمایی شده اعلام علنی پژوهش های آنالیز باستان شناسی با توجه به حساسیت های موجود در حفظ آثار و حفاظت و صیانت از آثار تاریخی و موارد و آئین نامه و اساسنامه سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری چاپ علنی پژوهش های باستان شناسی از طرف واحدهای حفاظتی، حراستی و یگان حفاظت مقدور نیست و این اسناد در این سازمان به صورت محرمانه نگهداشت می گردد ولی نتایج علمی حاصل از این پژوهش ها توسط کارشناسان ارشد باستان شناسی حوزه مرمت و باستان شناسی در مقالات مختلف به چاپ خواهند رسید.

در مورد بحث یکجانشینی عشایر بختیاری و به زیرآب رفتن این منطقه نیز سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری با انجام پژوهش های گسترده در حوزه عشایر بختیاری از جمله پرونده کوچ عشایر بختیاری و همچنین پرونده های ثبت طبیعی زردکوه و دشت لاله های واژگون و قرارگیری آن ها در فهرست موقت یونسکو حساسیت های لازم را در این خصوص انجام و نسبت به احیای میراث معنوی از جمله فرهنگ ها، آئین ها و خرده فرهنگ ها در حوزه عشایر بختیاری اقدام نموده است و ولی این موضوع نیز یک بحث میان دستگاه های بین سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و سازمان امور عشایری کشور به صورت موضوعی فرابخشی بوده و تنها در حوزه این سازمان نیست اما این اداره کل به سهم خود در این موضوع پیگیری های لازم را داشته و دارد.

تمامی مطالعات باستان شناختی پروژه های سدسازی توسط وزارت نیرو به صورت متمرکز و تحت عنوان کاووش های نجات بخشی در پژوهشگاه سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری معین و توسط پژوهشکده باستان شناسی برنامه ریزی، تدوین و اجرا می گردد.

در مورد اعتبارات تخصیص یافته برای انجام امورات پژوهشی اعم از بازاریابی و تبلیغات، چاپ و نشر، پژوهش های باستان شناسی در دولت یازدهم بیش از 50 درصد این اعتبارات افزایش داشته و این موضوع در آنالیز های انجام شده در شهرستان های بن، سامان، شهرکرد، کاووش های نجات بخشی انجام شده در بردنکان فارسان و غیره و نیز چاپ نقشه راهنمای سفر، بروشور و معرفی آثار تاریخی فرهنگی نیز مشهود و تمامی آن در اسناد حسابداری آن در حسابرسی این اداره کل وجود دارد.

در مرز استان های چهارمحال و بختیاری و کهگیلویه و بویر احمد تعداد سه سد در حال مطالعه و ساخت است.

تمام سدهای خرسان 1 خرسان 2 و سد خرسان 3 مورد آنالیز باستان شناسی قرار گرفته اند و گزارش این مطالعات در پژوهشکده باستان شناسی موجود است.

از این میان کاووش های باستان شناسی در محدوده سد نهایی شده خرسان 3 انجام شده است.

10 محور تاریخی و فرهنگی در محدوده این سد مورد کاوش قرار گرفته است که از این میان تنها یک محوطه به نام شوش در محدوده استان چهارمحال و بختیاری قرار گرفته است.

در ادامه این جوابیه آمده است: علی رغم وجود مصوبات قانونی و تأکید قانون گذار مبنی بر انجام مطالعات میراث فرهنگی در مرحله امکان سنجی و فاز صفر مطالعاتی پروژه های عمرانی، مراحل مطالعه و اجرای بخشی از این پروژه تحت عنوان سد و نیروگاه برقآبی خرسان 3 بدون اطلاع پژوهشگاه میراث فرهنگی انجام شد.

پس از آگاهی پژوهشگاه میراث فرهنگی از اجرای این پروژه، فاز نخست مطالعات باستان شناسی در قالب آنالیز محدوده ساختگاه و مخزن سد طبق قرارداد شماره 902606 مورخ 20/12/1390 که بین پژوهشگاه و شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران منعقد شد، جمعاً 30 میلیون تومان انجام شد. حاصل این آنالیز ها شناخت 10 محوطه تاریخی در محدوده حوزه آبگیر و مخزن سد بود که انجام کاوشهای نجات بخشی را الزام آور می کرد.

در سال 1391 فاز دوم مطالعات باستان شناسی (کاوشهای نجات بخشی) با انعقاد قرارداد شماره 1002/200/912 مورخ 11/11/1391 به مبلغ 350 میلیون تومان و اعزام 6 تیم باستان شناسی به محدوده مخزن سد خرسان 3 شروع شد. نتایج کاوش¬ها بویژه شناخت یک گورستان بسیار غنی از عصر مفرغ موجب شد تا پژوهشگاه میراث فرهنگی مطابق با ضوابط، قوانین، مسئولیت ها و اختیارات قانونی خود و طی مکاتبات متعدد (نامه شماره 340/208/922 مورخ 25/03/1392، 1118/208/912 مورخ 07/11/1391، 2408/00/942141 مورخ 16/09/1394) با مجریان پروژه عمرانی به صراحت عنوان نماید که مطالعات باستان شناسی فاز 2 (کاوش های نجات بخشی) در سد خرسان 3 تا سرانجام عملیات نجات بخشی و کاوش کلیه قبور گورستان عصر مفرغ (ده پایین) ادامه خواهد داشت و هرگونه عملیات ساخت و آبگیری سد منوط به اعلان اتمام مطالعات باستان شناسی توسط پژوهشگاه میراث فرهنگی است.

با پیگیری ای مستمر پژوهشگاه میراث فرهنگی و برگزاری جلسات متعدد با مجریان سد در سطوح ریاست پژوهشگاه و سازمان میراث فرهنگی در سال 1395 کاوش های فصل دوم با تمرکز بر محوطه ده پایین از محل اعتبارات قرارداد فاز دوم انجام شد.

علی رغم اصرار و تأکید شرکت توسعه منابع آب و نیرو جهت اخذ مجوز ساخت و آبگیری سد خرسان 3 و اعلان اتمام قرارداد فاز دوم، پژوهشگاه میراث فرهنگی با استناد به مصوبات و وظایف قانونی خود و ایجاد تعامل با شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران مراحل انجام فاز 3 (ادامه کاوش های نجات بخشی سد خرسان 3) و عقد قرارداد با مجریان سد را پیگیری نموده و برای استمرار کاوش ها برنامه ریزی نموده و مطالعات علمی خود را در محدوده مخزن سد تا حصول اطمینان از کاوش کلیه آثار موجود ادامه خواهد داد.

بانیما: قدرت گرفته از سیستم مدیریت محتوای بانیما