درهای گراندهتل قزوین باز می گردد
به گزارش مجله یک کامپیوتر، باران پورکاظم- قزوین ـ خبرنگار:داربست های فلزی و زنگ زده را که از چهره اش برداشتند یک بار دیگر عروس عمارت های وطنی که تکیه به شانه چهلستون دارد، نقاب از چهره برداشت تا در کنار شکوه معماری صفوی که از خیابان امام خمینی (ره) تا خیابان سپه اولین خیابان ایران سایه به سایه هم قد کشیده اند، دلبری کند.

این روزها امیدها برای احیای گراندهتل قزوین یکی از اولین نمونه های هتل به شیوه مدرن و اروپایی دوره قاجاری زنده شده است؛ عمارتی که محل بسیاری از تصمیمات تاثیرگذار تاریخ معاصر ایران است و شاید معماری و قدمت آن از این حیث در رتبه های بعدی اهمیت این بنای تاریخی قرار می گیرد.
- مزایده سرنوشت ساز
موضوع احیای تنها گراندهتل ایران از موضوعاتی بود که سازمان میراث فرهنگی کشور در سال 86 بیان نمود و کار مرمت و مالکیت آن از ید استان خارج و به صندوق حفظ و احیای میراث فرهنگی واگذار شد. برگزاری مزایده های مکرر نتوانست گره از بخت بسته آن باز کند تا سرمایه گذاران با پیروزی در این مزایده ها بتوانند کار مرمت این بنای تاریخی را آغاز نمایند. بعد از سال ها هشدار رسانه ها درباره وضعیت نامناسب این اثر ملی، بالاخره در فهرست مزایده نام بانک گردشگری و شرکت سمگا وابسته به این بانک به چشم آمد و این مجموعه توانست وثیقه های لازم را تامین کند و طرح مرمت و بازسازی این عمارت را برای تایید روی میز کارشناسان قرار دهد. اما بخت با گراندهتل همچنان همراه نبود و به دلیل نقدهای فراوان به طرح ارائه شده، طرح برای بازبینی به شرکت برگردانده شد. نوروز 97 برای گراندهتل آغاز خوبی داشت و طرح تاییدشده نویدبخش آغاز عملیات اجرایی برای احیا و مرمت این بنا بود. عملیات احیای گراندهتل از مهر امسال آغاز شده است و امیدواریم گراندهتل که روایتگر بخشی از تاریخ این سرزمین است، در کش و قوس های فراوان این سال هایی که بر او و خاطرات مردم این شهر رفته است عاقبت به خیر گردد.
- معارضات ملکی
معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان از واگذاری کار احیا به شرکت سمگا طی 2 سال آینده اطلاع داد و گفت: کار مرمت و احیای گراندهتل به صندوق حفظ و احیای بناهای تاریخی واگذار شده و این صندوق نیز کار مرمت را به شرکت سمگا سپرده است. امیر ارجمند با اشاره به کندی کار علت این امر را معارضات ملکی در جوار این بنای تاریخی دانست و از اهتمام مجموعه میراث فرهنگی استان برای انتها دادن به این غائله ظرف چند ماه آینده اطلاع داد.
- نظارت مستمر بر روند احیا
مدیرعامل صندوق احیا و بهره برداری از اماکن فرهنگی ـ تاریخی کشور در گفت وگو با خبرنگاران با اشاره به توانمندی اقتصادی شرکت برنده در این مزایده اظهار کرد: احتمال توقف کار به دلیل کمبود اعتبارات در این پروژه وجود نخواهد داشت. محمدرضا پوینده درباره شرایط واگذاری این بنا گفت: این شرکت قرار است در حدود 2 سال این بنای تاریخی را مرمت و پس از آن به مدت 20 سال از آن بهره برداری کند. کاربری آن نیز همچنان هتل خواهد بود و به عنوان یک هتل سنتی از آن بهره برداری خواهد شد.
وی با اشاره به نظارت مستمر بر روند احیای این پروژه ملی شرح داد: طرح اولیه را اداره کل میراث فرهنگی استان قزوین و صندوق احیا آنالیز و مرمت آن را آغاز نموده اند. مدیرعامل صندوق احیا و بهره برداری از اماکن فرهنگی ـ تاریخی کشور مبلغ مورد احتیاج برای مرمت، تجهیز و راه اندازی این بنا را بیش از 16 میلیارد تومان برآورد کرد و اضافه نمود: شرکت برنده زیرمجموعه بانک گردشگری است و توان اقتصادی بالایی دارد و جزو ذی صلاح ترین سرمایه گذاران ما به حساب می آید.
- دقت در مرمت
کارشناس مرمت آثار تاریخی در مورد معماری منحصربه فرد این بنا گفت: گراندهتل از طرف خیابان 2 طبقه و از سمت حیاط 3 طبقه دارد. راهروها و اتاق هایی دارد که با طاق و تویزه پوشش داده شده است. از ویژگی هایی همچون روکش چوبی، ستون های مدور با سرستون های گلدانی، سقف چوبی، گچبری و آجرکاری برخوردار است. محمد نعیمیان با اشاره به مخاطراتی که سال های متروک ماندن این بنا بر سر آن آورده است، اضافه نمود: به دلیل مرمت نشدن بنا در سال های گذشته بخشی از قسمت ها دچار آسیب های جدی شده است و باید در مرمت مجدد دقت بیشتری گردد. وی با اشاره به اهمیت حفظ بنا با تمام مشخصات فعلی در بازسازی توضیح داد: نباید با بازسازی این بنای تاریخی توسط بخش خصوصی مشخصات فیزیکی و معماری ابنیه تغییر کند.
- تنها بازمانده گروه گراندهتل های ایران
پژوهشگر و تاریخ شناس قزوینی درباره اهمیت احیای این بنای منحصربه فرد گفت: توجه به ساخت کاروانسراهای متعدد در اوایل سلطنت ناصرالدین شاه قاجار موجب نشد شاه قاجار در سفر به فرنگ توجهش به ساخت هتل های فرنگی جلب نگردد. این امر سبب شد نخستین نمونه از هتل های اروپایی با نام گراندهتل در قزوین، بندرانزلی و بعدها به صورت هتل های زنجیره ای امین السلطان در خیابان جدید قم و تهران ساخته شوند، اما گراندهتل قزوین از قدیمی ترین گراندهتل های باقیمانده در ایران محسوب می گردد. محمدعلی حضرتی ها بیان نمود: گراندهتل قزوین اولین گراندهتلی بود که در کشور ساخته شد و در حال حاضر تنها بازمانده گروه گراندهتل های ایران در شهرهای تهران، تبریز و قزوین است.
وی درباره تاریخ ساخت این بنا شرح داد: گراندهتل را ارباب برزوی شاپور پارسی از تاجران زرتشتی معروف قزوین که بعدها به مهرشاهی تغییر نام داد، در سال های 1299 تا 1300 ساخت. 5 سال بعد از ساخت گراندهتل و هم زمان با روی کار آمدن پهلوی، ارباب برزو تصمیم گرفت برای توسعه گراندهتل برق را وارد قزوین کند و در کوچه ای روبه روی این بنا اولین کارخانه برق قزوین را ساخت. مسئولان این هتل در سال 1310 سالن سینمایی به نام تابستانه ساختند که در سال 1319 دچار حریق شد و آن را دوباره مرمت کردند. این بخش از هتل تا سال 1356 فعال بود که با آتش سوزی مجدد از بین رفت و دیگر بازسازی نشد. مالکیت گراندهتل پس از ارباب برزو به فرزندان او واگذار شد تا این که پس از ثبت بنا با شماره 12899 در فهرست آثار ملی کشور در 19 مرداد 1384 اداره کل میراث فرهنگی استان قزوین این مجموعه را خریداری کرد. این پژوهشگر تاریخ با بیان این که گراندهتل نخستین هتل به سبک جدید در ایران بوده که اواخر دوره قاجار ساخته شده و مورد بهره برداری قرار گرفته است، اضافه نمود: این بنای تاریخی روی بنایی ساخته شده که در آغاز چاپارخانه صفویان بوده است.
طبقه زیرین آن را حفظ کردند و با استفاده از مصالح و چوب 2 طبقه روی آن اضافه کردند. حضرتی ها با اشاره به اسناد باقیمانده از این هتل در مورد برگزاری جلسه تاریخی کودتای 3 اسفند گفت: گراندهتل حدود سال 1301 شمسی به بهره برداری رسید و داستانی که درباره برگزاری جلسه تاریخی کودتای 3 اسفند درگراندهتل بر سر زبان هاست، با توجه به اسنادی که از این هتل برجای مانده قابل اتکا نیست و در واقع این جلسه در مهمانخانه قزوین برگزار شده بود. وی یادآور شد: این هتل به دلیل موقعیت شهر قزوین میزبان افراد و شخصیت های مهم و تاریخ سازی بوده است. این هتل جزو اولین هتل های ساخته شده به سبک اروپایی در قزوین و کشور به حساب می آمده است.
منبع: همشهری آنلاینگروه ساختمانی آبان: گروه ساختمانی آبان: بازسازی ساختمان و تعمیرات جزئی و کلی و طراحی ویلا و فضای سبز و روف گاردن، طراحی الاچیق، فروش درب های ضد سرقت