راوی رنج های پنهان زنان - مجله یک کامپیوتر

در این میان شاعران زن نیز تاریخ ساز ادبیات بوده اند؛ از غزل های ناب مستوره خانم اردلان تا زمزمه های شعری ژیلا حسینی، سروده های به یاد ماندنی و آثار شیرینی چه به زبان کُردی و چه به فارسی به جا مانده است. سهیلا میهمی یکی از شاعران کُرد و متولد شهر قروه است. گفت وگوی خبرنگاران را با این شاعر به بهانه چاپ کتاب پرنده شیشه ای شطرنجی بخوانید.

• در خصوص کتاب شعرتان پرنده شیشه ای شطرنجی شرح دهید.

پرنده شیشه ای شطرنجی مجموعه شعر من به زبان کُردی است. این مجموعه طی 6 سال سرودن و زندگی با شعر جمع آوری شده و در مجموعه ای گرد هم آمده است. پرنده شیشه ای شطرنجی چکیده و تجربه سال هایی است که با همه اطرافیان، همه اشیا، همه رویاها، همه حسرت ها و همه زنانی که به من انرژی داده اند و آنها را ستایش می کنم، سروده شده است.

شعر من تصویرگر جامعه زنان است؛ بدون مرزبندی جنسیتی به مسائل، گرفتاری ها، دلتنگی ها و تنگناهای زنان جامعه ام پرداخته ام. همچنین این موضوع را که زنان ما در خانواده و جامعه چه مسائلی دارند، به عنوان یک دستمایه برای شعرم مشخص نموده ام. در واقع شعر من شعری اجتماعی است.

• چگونه با ادبیات و شعر آشنا شدید؟

اگر بخواهم کلیشه ای پاسخ بدهم باید بگویم زمانی که کودکی بیش نبودم، شعر در من جوشش کرد و خروش داشت و آن را بر صفحات کاغذ نوشتم و... در واقع زمانی که در میان خانواده، جامعه و به خصوص زنان به سر بردم و متوجه نابرابری ها شدم، راهی برای من باقی نماند که صدای این رنج نهفته باشم جز یکی از ابزارهای بیانی چون ادبیات، سینما، عکس و... در میان این امکان های هنری، شعر را برگزیدم. در ادامه وقتی چگونه سرودن را یاد گرفتم، وقتی یاد گرفتم که باید واژه و امکانات تکنیکی به کمکم بیاید، کوشش کردم خودم را تربیت کنم و آموزش بدهم تا بتوانم با واژه ها شرایط زنان را توصیف و ترسیم کنم؛ شرایطی که جز با واژه و تصویر قابل بیان نیست.

• در خانواده کسانی بودند که در حوزه ادبیات کار می کردند؟

من در فضای ادبی و هنری ویژه و خاصی پرورش نیافته ام، اما در خانواده پدرم به شعر علاقه داشت و از زبان وی بارها اشعاری را از شاعران مختلف مانند ماموستا هه ژار، ماموستا هیمن و ماموستا قانع می شنیدم.

• شما اوایل با زبان فارسی شعر می سرودید و بعدها به زبان کُردی روی آوردید. در این باره شرح دهید.

من اوایل شعرهایم را به زبان فارسی می سرودم، اما این دوره شعری را در جایی منتشر نکردم و گاهی در محافل برای دوستان و آشنایانم می خواندم. سرودن ناگزیر شعر به زبان فارسی برای هر شاعر کُرد ایرانی پیش می آید. در جایی که موضوع اولویت بندی زبان گفتار، زبان اندیشه و زبان مادری پیش می آید، به عنوان یک شاعر نمی توانی در این درگیری طرف زبان مادری را نگیرید.

زبان مادری زبان تصویر، خیال، احساس و هر آنچه است که برای شعر لازم داری. اگر من سال های سال به زبان فارسی شعر می سرودم و اگر شعرهای موفقی هم سروده می شد، در نهایت من یک شاعر دست دهم شعر فارسی امروزی می شدم. اما در زبان کُردی و زبان مادری که خاستگاه همه رویاها و تصویرهای من است سرودن شعر مانند آب جاری، بارش باران و نوشیدن یک لیوان آب زلال است. به همین سادگی و آسانی من از جهانی خودم و زنان اطرافم سخن می گویم.

• چاپ یک اثر و کتاب چه احساسی دارد؟

به عنوان یک شاعر وقتی کتابم چاپ می گردد یعنی اعلام می کنم که هستم و حرفی برای گفتن دارم. کوشش می کنم جدی باشم، بهتر بسرایم و نگاهم به جامعه عمیق تر باشد. من به این نگاه احتیاج دارم و آرزو دارم که در همین سطح باقی نمانم و جدی تر و مصمم تر از گذشته، افق ها و قلمروهای تازه ای از زندگی آدم ها، به ویژه زنان را به تصویر بکشم.

• چگونه می توانید فضای شعرهایتان را به خوانندگان معرفی کنید؟

شعر من کوشش می نماید که از زبان یک زن به همه قلمرو زندگی، جامعه و اتفاقات نگاه کند. انگار شاعر- من- جایی قرار گرفته است که باید باشد و با یک نگاه شاعرانه و کوششگر می خواهد تمامی اتفاقات جامعه زنان از رنج ها و محنت ها گرفته تا کار و زحمت و نقش قاطع در زندگی و خانواده را به تصویر بکشد. ضروری است که اعلام کنم در این بحث و پاسخ هایم ادبیات را به ادبیات زن و مرد تقسیم ننموده ام و من همچون ناتالی ساروت معتقدم هیچ گاه نباید به این تقسیمات تن داد، زیرا رنج انسان ها، زن و مرد نمی شناسد و هنرمند و شاعر چه زن باشد یا مرد تن به این تقسیمات نمی دهد. برای من مهم این است که رنج انسان ها را به تصویر بکشم.

• چه آثار و کتاب های دیگری در دست چاپ دارید؟

شعرهای زیادی سروده ام که روی دستم مانده است. در راستا چاپ همین کتاب شعرم، مسائل زیادی پیش آمد که نباید می آمد. شاعر شعرش را می سراید یا داستان نویس داستانش را می نویسد، دیگر قرار نیست که خودش راه بیفتد تصویرگر و ویراستار و صفحه آرا و ناشر و توزیع کننده گردد. کجای جهان چنین است؟ این وضعیت اصلا پسندیده نویسندگان نیست.

ناشران در سال های گذشته با فراغ بال و رغبت آثار شاعران و داستان نویسان را چاپ می کردند، اما امروز ناشری سرمایه گذاری نمی نماید. جدای از این که نویسنده تازه کار یا حرفه ای باشد، ناشر حاضر به سرمایه گذاری نیست و این مساله بسیار برای جامعه کتابخوان و جامعه ای که می خواهد از شاعر و داستان نویسش اثر تازه ای بخواند، در حد فاجعه است. برای کارهای بعدی ام خدا می داند باید با چه کیفیتی آن را چاپ کنم.

آژانس مسافرتی: دور زمین | سفر به دور زمین هیچوقت اینقدر آسون نبوده! تور ارزان، تور لحظه آخری، اروپا، تور تایلند، تور مالزی، تور دبی، تور ترکیه

مجله سامی: مجله سامی، وبلاگ نقد و بررسی کالاها و اخبار تولیدات صنایع