صحبت با والدین، معضلی برای جوانان! - مجله یک کامپیوتر

اما این کم شدن نقش و جایگاه و اهمیت والدین فقط در ظاهر است، زیرا با افزایش سن تاثیر والدین عمیق تر و ناخودآگاه تر می شود. یک کودک 10 ساله صرفا، چون پدر و مادرش گفته اند فلان کار بد است، آن را انجام نمی دهد، اما یک جوان در دهه 20 زندگی، فکر می نماید آن کار را، چون دلش نمی خواهد انجام نمی دهد! اما در واقع ارزش های والدین و خانواده در پس زمینه فکر اش او را به این نتیجه رسانده اند که آن کار را دوست ندارد. این تغییر شرایط والدین از تاثیر آشکار و شدید به تاثیر پنهان و ناخودآگاه معمولا کمتر مورد توجه قرار می گیرد. در ادامه نکاتی در همین باره و این که چرا مشورت و هم صحبتی با والدین در نوجوانی و جوانی سخت می شود، مطرح خواهد شد.

دلایل اشتباهی برای تبادل نظر نکردن با والدین

بیشتر افراد با ورود به نوجوانی و جوانی، هر روز کمتر از دیروز با والدین خود تبادل نظر می نمایند یا این صحبت ها صرفا به مسائل روزمره و تعریف اتفاقات روزانه خلاصه می شود. صحبت از عقاید، باور ها و احساسات تقریبا قطع می شود، چون هنوز فرد خود را در مقابل والدین، یک کودک می بیند. معمولا هم دلایل به ظاهر منطقی برای این تبادل نظر نکردن ذکر می شود مانند درک نشدن یا قضاوت شدن به وسیله آن ها. اما موضوع این جاست که یک فرد بزرگ سال مستقل نباید ترسی از دریافت قضاوت منفی داشته باشد. به عبارت دیگر باید انتخاب های آگاهانه انجام بدهد که حتی اگر والدین یا دیگران آن ها را تایید نکردند، با دلایل منطقی توجیه شان کند و دچار تنش روانی نشوند.

شاید سبک فرزندپروری والدین اشتباه است

اما سوال این جاست که چرا برخی افراد جرئت و توان گفت وگوی سازنده و از موضع برابر بزرگ سال -بزرگ سال را ندارند؟ بخشی از دلیل این موضوع به سبک فرزندپروری والدین که در آن هرگونه استقلال فرزند سرکوب می شود، باز می شود. برخی والدین مخالفت بچه ها را توهین و حاضر جوابی قلمداد می نمایند. از سوی دیگر با عنوان حفاظت و مراقبت، امکان تجربه و یادگیری را از بچه ها دریغ می نمایند. در چنین صورتی اگر فرزند خلاف میل آن ها تصمیمی بگیرد و ناموفق باشد با سرکوفت و تکرار عبارت من که گفته بودم او را مورد شماتت قرار می دهند.

این گونه رفتار ها اعتماد به نفس و عزت نفس فرزند را نابود و تا آخر عمر او را به یک فرد وابسته و ترسو تبدیل می نماید. یادگیری بدون شکست بی معناست. همان گونه که کودک با افتادن و درد کشیدن راه رفتن می آموزد، نوجوان و جوان هم با اشتباه کردن و برخورد با عواقب آن بزرگ (البته بدیهی است منظور هر تجربه ای نیست، چون عواقب برخی اتفاقات غیر قابل جبران است) می شود. پس والدین گرامی باید از اوایل نوجوانی به فرزند خود حق اظهار نظر بدهند و در باره مسائل شخصی اش اختیار را به خود او محول نمایند و صرفا از دور نظارت داشته باشند. در بقیه مسائل مثل تصمیمات مالی، خرید، تغییر خانه و ... هم باید با نوجوان خود مانند یک بزرگ سال رفتار نمایند، نظراتش را جویا شوند و آن ها را نقد نمایند و اجازه بدهند نوجوان هم نظرات آن ها را به چالش بکشد.

اصول تبادل نظر درباره ارزش های اخلاقی

در باره ارزش های اخلاقی، ماجرا کمی فرق دارد. والدین باید اطلاعات هرچه بیشتری از تمام زوایای موضوع در اختیار نوجوان و جوان بگذارند و از او بخواهند در باره آن ها فکر و استدلال کند که چرا یک رفتار درست یا غلط است. مثلا تمام والدین نگران سیگار کشیدن فرزند خود هستند، اما صرفا با تحکم و ممنوعیت می خواهند از او محافظت نمایند که نتیجه اش گاهی سیگار کشیدن با دوستان و پنهان کردن از والدین خواهد بود.

در حالی که می توان در این موارد، بدون قضاوت یا تحمیل عقیده، صحبت کرد و نظرات افراد ضد سیگار و افرادی که سیگار مصرف می نمایند را در اختیار نوجوان یا جوان گذاشت و سپس با او صحبت کرد که چگونه فکر می نماید؟ کدام نظر را به چه دلیل قبول دارد و بعد نظرات او را به چالش کشید. مثلا اگر نوجوان گفت، چون سیگار برای سلامتی مضر است پس نباید مصرف کرد، او را با این سوال که پس چرا این همه افراد تحصیل نموده و حتی پزشکان سیگار می کشند به چالش بکشید! این گونه کودک در مقابل وسوسه دوستان واکسینه می شود. در واقع در محیط امن خانواده به تمام جنبه های یک موضوع پرداخته شده است و شبهات پیش از طرح در فکر فرزند آنالیز شوند.

برای نوجوان تان پدر و مادر باشید نه دوست

موضوع تاثیرگذار بعدی درباره سخت بودن مشورت با والدین نوع رابطه پدر و مادر ها با بچه ها است. معمولا می گویند با نوجوان و جوان خود دوست باشید، اما نمی گویند که نوجوان و جوان دوست لازم ندارد بلکه پدر و مادر می خواهد. قرار نیست پدری پسر نوجوان خود را به جمع مردانه دوستان خود ببرد تا با او دوست شوند بلکه باید نقش پدرانه خود را درست ایفا نماید. نقش پدر ایجاد قدرت فیزیکی و روانی لازم برای برخورد صحیح با مسائل زندگی است. به عبارت دیگر، پدر یا مادر باید نحوه و مهارت زندگی کردن را به فرزند خود بیاموزند نه این که با تصمیم گیری به جای او، فرزندشان را به یک بزرگ سال خام و بی تجربه تبدیل نمایند.

تنها چیزی که باید فرزند از والدین خود دریافت کند

به عنوان نکته پایانی باید بگویم تنها چیزی که باید فرزند از والدین خود دریافت کند، احساس دوست داشته شدن بی قید و شرط است. پدر و مادر باید به فرزندشان نشان دهند که در هر شرایطی او را دوست دارند، می پذیرند و از او حمایت می نمایند. برای این کار باید از رفتار یا گفتاری که حاوی محبت یا حمایت مشروط باشد، به طور جدی پرهیز کرد.

پ