عمارت سوگلی ها، سوگلی عمارت ها
به گزارش مجله یک کامپیوتر، فرح انگیزتر از مجلل ترین کاخ های اروپایی؛ این تعبیری است که سیاحان اروپا دیده، بعد از تماشای عمارت هشت بهشت به رشته تحریر کشیده اند. عمارتی بنیان نهاده در سال 1080 که قدما می گفتند نزدیک باغ بلبل و جزئی از باغ بزرگ نقش دنیا بوده اما حالا خودش است و خودش، میان فضای سبزی که نامش را هم از عمارت هشت بهشت وام گرفته است.
به گزارش خبرنگار خبرنگاران، گفته می گردد که هشت به هشت یا هشت در بهشت، نشیمنِ هشت سوگلیِ سلطان سلیمان بوده؛ چهار زن، در طبقه همکف و چهار زن دیگر در طبقه اول آن سکونت داشته اند.
اگر چه امروز از زیورهای نفیس و گران بهای دوره صفویه، نرده های چوب زرنگار، قاب ها، جام های بلورین و وسایل شیشه ای رنگارنگ کاخ هشت بهشت چیزی باقی نمانده اما این عمارت هنوز هم باشکوه است.
شاردن در زمان شاه عباس دوم و شاه سلیمان، گوست در دوره فتحعلی شاه قاجار، کمپفر زمان شاه سلیمان، دیولوفوآ در دوره ناصرالدین شاه و آندره گدار در دوره پهلوی، هشت بهشت را ملاقات نموده و آن طور که به چشمشان آمده، روایتش نموده اند؛ این بنا را ابتدا از چشم آن ها و بعد از چشم دوربین خبرنگاران ببینید:
شاردن:
این تالار را عمارت بهشت می نامند و بهشت، طبقه دهم آسمان را گویند؛ از این جهت می توان آن را تالار فردوس نامید. تمام کف ها از موزاییک بسیار عالی ساخته شده است، دیوارها و جرزها دوطبقه اند و دالان ها و غلام گردشی هایی در اطراف آن به چشم می خورد. در این دالان ها صدها مکان وجود دارد که دلکش ترین و فرح انگیزترین نقطه جهان محسوب می گردد.
این روشنایی متناسب با تفریحاتی ست که این بنا ویژه آن ها ساخته شده است. هیچ کدام از این نقاط از نظر شکل، ساختمان، تزیینات و آرایش شبیه دیگری نیست؛ در هرجایی چیز تازه و گوناگونی می بینید، چنان که در بعضی بخاری های متنوع و در بعضی حوض ها و فواره ها به چشم می خورند. فواره هایی که از لوله هایی که داخل دیوارها قرار دارند آب می گیرند.
این تالار عجیب (هشت بهشت) در حقیقت سازه ای لابیرنت است؛ زیرا انسان در قسمت فوقانی آن گم می گردد و پله ها چنان مخفی هستند که به این آسانی نمی توانید آن را پیدا کنید.
قسمت پایین تا 10 پا از سطح زمین از سنگ یشم و نرده ها از چوب زرنگار و قاب ها و چهارچوب ها از نقره و جام ها از بلور و وسیله ها از شیشه های رنگارنگ ظریف ساخته شده است. اما راجع به تزیینات نمی توان این اندازه شکوه، عظمت، دلربایی و فریبندگی را که درهم آمیخته است تصور کرد.
در همه جا آیینه های بلورین در دیوارها به کاررفته است، آیینه کاری های کاملی که از باشکوه ترین نوع خود در جهانست. اتاق های کوچکی نیز در آنجاست که فقط گنجایش یک تختخواب دارد. در قسمت شرقی زمین رختخواب پرده نداشته و روی زمین پهن می گردد.
یک رختخواب جالب توجهی دیدم که فقط لحاف آن دو هزار اکو (واحد پول) می ارزید که برای گرمی و سبکی از پوست سمور تهیه شده بود. به من گفتند شاه تشک های بسیاری از همین جنس دارد. من یک کتاب از تزیینات و تصاویر و اشکال و مینیاتورها و ظروف و کتیبه های این تالار تصنیف خواهم کرد.
گوست:
این عمارت در وسط باغ به اندازه دو متر از سطح زمین بلندتر ساخته شده است و 30 متر طول و 35.26 متر عرض دارد. اتاق های آن تماماً منقش و گچ بری و درهایش خاتم سازی و زیباست. تاﻻر وسط گنبدی شکل است و در وسط آن حوضی هشت ضلعی به قطر 3.30 متر از مرمر عالی به چشم می خورد. حوضی که به حوض مروارید معروف است و طوری حجاری شده است که وقتی آب از سوراخ هایش خارج می گردد انگار دانه مروارید از آن خارج می گردد.
پلکان های این عمارت طوری بنا شده که از هر طرف به عمارت بالایی و پایینی قابل دسترسی باشد. عمارت غلام گردشی ها و تالارهای بسیار دارد و درختان کهن و چنارهای مرتبی آن را احاطه نموده اند، قسمتی از آب جوی شاه از مقابل عمارت باﻻیی داخل این باغ می گردد.
در و دیوارها، ازاره ها، هلالی ها، گنبدها و باﻻخره تمام این عمارت سرتاپا از طلا تزیین یافته و اشکال و تصاویر گوناگون پرندگان، گل ها و غیره بر زیبایی آن افزوده اند. قصر تابلوهای منقش و زیبایی دارد که توجه را به خود جلب می نماید.
کمپفر:
درباره این کاخ می گویم آن هم برای اینکه فقط به ذکر اهم مطالب درباره آن اکتفا نموده باشم که در وسط یک میدان عریض باز که با تخت سنگ های چهارگوش فرش شده قرار گرفته است. در فواصل تعیین یک ردیف نیمکت مرمری و همچنین یک جوی آب در دور آن تعبیه شده است.
از همه اطراف حاشیه باغ پیاده روهایی که دور آن ها را نرده های زیبایی گذارده اند و در هر دو طرف آن ها چنار کاشته اند به طرف کاخ کشیده شده است. در داخل، سلسله خیابان هایی که از طرف شمال به جنوب کشیده شده است، با باغچه هایی دلربا قطع می گردد، درحالی که ردیف های شرقی-غربی، آبی را که در چهارباغ در زیرزمین گرفته می گردد به باغ راهنمایی می نماید، این آب به کار پر کردن استخر می خورد که یازده قدم عرض دارد و از سنگ های چهارگوش ساخته شده است و مرغابی ها و قوها بر سطح این استخر شناورند.
مادام دیولوفوآ:
موقع رفتن از چهل ستون به کاخ هشت بهشت باید از کنار حوضی عبور کرد که در میان دو باغ واقع شده است. این باغ سلیقه و ذوق ایرانی را به خوبی نشان می دهد، نه به پارک های انگلیسی که از باغچه های چمنزار و تپه های گل و درختان نشاط آور آراسته شده شباهتی دارند و نه به باغ های فرانسه قرن هفدهم که کاملاً بی نظم و تأثرآور بودند.
این باغ ها دارای درختان چنار بسیار بلندی هستند که شاخه های آن ها را تا رأس تراشیده اند و زمین هم به منزله مزرعه وسیعی ست که در آن گل های فشرده و درهم به طور بی نظمی کاشته اند و ابداً نظم و ترتیب و مرغوبی جنس و رنگ در آن ها مراعات نشده است. اگرچه از نزدیک منظره عجیب و بدنمایی دارند ولی باید اعتراف کنم که از دور مخصوصاً در آفتاب بسیار خوش نما و جالب توجه هستند و هر گلی بیشتر از پروانه های قشنگ که آن را با بال های ظریف خود نوازش می دهد جلوه گری می نمایند.
در آن طرف حوض، کاخ هشت ضلعی هشت بهشت واقع شده که مرکب از یک سالن بزرگ مرکزی و چهار رواق و چهار دستگاه عمارت است و از طریق پله ها و گالری هایی که روی رواق ها ساخته شده با هم ارتباط دارند. در روی دیواری که در نزدیکی رواق است دو تابلوی بزرگ دیده می گردد که در یکی از آن ها صورت فتحعلی شاه با پسرانش ترسیم شده و در تابلو دیگر او را درحالی که مشغول شکار حیوانات وحشی ست نشان می دهد. شاه روی اسب خم شده و نیزه ای در دهان حیوان درنده و مهیبی فروبرده است که معلوم نیست شیر است یا پلنگ.
عمارت هشت بهشت هم مانند چهل ستون خالی از سکنه است و فرش و مبلی در آن دیده نمی گردد. از هشت نفر حوری، یعنی زنان سوگلی فتحعلی شاه هم که سابقاً زینت افزای هشت بهشت بوده اند، ابداً نام و نشانی نمانده است. همین قدر معلوم است که هشت ملکه زیبا شصت سال قبل در این کندوی سلطنتی به سر می بردند.
آندره گدار:
کاخ هشت بهشت با تالاری که از هر سو باز است و با چهار عمارت کلاه فرنگی در چهارگوشه خود هنوز هم ترکیب اصلی و مختصری از لطف و ملاحت روزگاران گذشته را حفظ نموده است.
منبع: خبرگزاری ایسناbestcanadatours.com: مجری سفرهای کانادا و آمریکا | مجری مستقیم کانادا و آمریکا، کارگزار سفر به کانادا و آمریکا، مکزیک و کوبا