ناگفته های امرالله احمدجو از روزی روزگاری - مجله یک کامپیوتر

به گزارش گروه فرهنگی خبرنگاران، کارگردانی که تعدادِ کار های ساخته شده و یا فیلمنامه های نوشته شده اش زیاد نیست، اما بیشترِ کارهایش بار ها از تلویزیون پخش می شوند و به تعبیر بسیاری از مخاطبان و کارشناسان هر بار روی آنتن می رود رگه های تازه ای را به رخِ مخاطب می کشد. او زاده اول دی ماه 1332 در میمه اصفهان است. همان جایی که سریال روزی روزگاری را ساخت و بازیگرانی همچون محمود پاک نیت و محمد فیلی بیش از گذشته شناخته شدند.

امرالله احمدجو با ساخت فیلم های کوتاه آغاز کرد. او تحصیلاتش را در رشته فیلمبرداری در مدرسه عالی تلویزیون به خاتمه برد. اولین اثر سینمایی اش به شاخه های بید برمی گردد که سال 1367 ساخته شد. از معروفترین آثار او می توان به سریال تلویزیونی روزی روزگاری با بازی های به یاد ماندنی خسرو شکیبایی، ژاله علو و محمود پاک نیت اشاره نمود.

احمدجو کارگردانی است که اخلاق را مبنای اصلی تمام کارهایش می داند و غرق در فرهنگ بومی بودن را نوعی امتیاز می شمارد. علاوه بر روزی روزگاری، پشت کوه های بلند، تفنگ سرپر را برای تلویزیون و کار هایی مثل دنیای وارونه و شاخه های بید را از خودش در سینما به یادگار گذاشته است. این روز ها به عنوان نویسنده و دستیار اول داود میرباقری، سرِ صحنه فیلمبرداری سریال سلمان فارسی است.

به هر حال بیشتر از همه کار های احمدجو، سریال روزی روزرگاری در خاطره ها ماند. سریالی که سال 1370 ساخته شد و ماجرای راهزن معروفی به نام مرادبیگ با بازی زنده یاد خسرو شکیبایی را روایت می کرد که با بروز اتفاقی جهت زندگی او کاملا دگرگون می گردد.

به مناسبت سالروز تولدش و فقدان سریال های ماندگار در تلویزیون با او لحظاتی به تبادل نظر نشستیم؛ در لا به لای این تبادل نظر او اولین بار درباره بازیگر نقش خاله لیلا که با بازی ژاله علو در خاطره ها مانده، ناگفته ای را عنوان نمود که قابل توجه است.

مشروح این تبادل نظر را در ادامه بخوانید:

قرار بود طفلان مسلم شوم!

* شنیده ام که تا بازی در نقش طفلان مسلم هم پیش رفته اید؛ قرار بود بازیگر شوید؟

بله. به مراسم تعزیه خوانی برمی گردد که پدر و پدربزرگ و عموهایم همگی تعزیه خوان بودند. تا بازی کردن در نقش طفلان مسلم پیش رفتم، اما با گذشت زمان و اینکه تعزیه خوان باید صدای رسا و خوبی داشته باشد نتوانستم تعزیه خوانی را ادامه بدهم.

ماجرای رد شدن فیلمنامه روزی روزگاری

* شاید بار ها درباره روزی روزگاری صحبت نموده اید یک بار برای مخاطبین ماجرای ردّ روزی روزگاری در شورای تصویب فیلمنامه را تعریف کنید؟

دلیل رد فیلمنامه این بود که دوستان شناختی نسبت به قصه گویی ایرانی نداشتند. من ابتدا نسخه سینمایی آن را نوشتم و به فارابی ارائه کردم، اما فارابی آن را رد کرد. بعد از شنیدن جواب بنیاد فارابی، یکی از دوستان مدیر در صداوسیما را دیدم و وقتی فهمید از رد شدن فیلمنامه ام ناراحتم از من خواست که قصه روزی روزگاری را برای او تعریف کنم. بعد از شنیدن قصه به من گفت می توانی آن را به سریال تبدیل کنی؟ جالب است بدانید که این سریال به سختی ساخته شد و بعد از رد شدن فیلمنامه این سریال، مدیر وقت فیلم و سریال صداوسیما مسئولیت تمام عواقب این کار را برعهده گرفت و به من مجوز ساختن این سریال را داد.

چرا خسرو شکیبایی به جای جمشید هاشم پور آمد؟

* یکی از ناگفته هایی که درباره این سریال مطرح شد نقش مرادبیک بود که گزینه اصلی شما جمشید هاشم پور بود؟

هنوز هم می گویم نقش مرادبیک را برای جمشید هاشم پور نوشتم، چون اجرای دوگانگی این کاراکتر برایم مهم بود و هاشم پور از هر نظر می توانست این تعادل و باورپذیری را برای مخاطب ایجاد کند. به نوعی مرادبیک داستانِ ما شخصیت ضدقهرمانی داشت و او در ایفای این نقش از هرلحاظ، شایسته بود. خسرو شکیبایی کاریزمایی داشت کار را برای بخش اول مشکل می کرد و آنقدر زحمت کشیدند تا شخصیتِ ماندگاری را از خودشان به یادگار گذاشتند؛ اصلاً از این جا به جایی ناراضی نیستم.

در خصوص خاله لیلا ناگفته ای دارم/ قرار بود فهیمه راستکار بازی کند

* ناگفته دیگری در خصوص انتخابِ بازیگران وجود دارد؟

قرار بود نقش بازرگان را مرحوم جمشید مشایخی بازی کند که متعهد به کار دیگری بودند و نهایتاً این نقش به مرحوم منوچهر حامدی سپرده شد. اما جابه جایی پررنگ دیگری داشتیم و آن در خصوص خاله لیلا بود. فهیمه راستکار را برای این نقش انتخاب کردم، اما به دلایلی نشد و من به شدت به هم ریختم. فکر می کنم خداوند، ژاله علو را بر سر راه ما قرار داد. زمانی که با ایشان کار را آغاز کردیم با خودم گفتم این همان خاله ای است که دنبالش می کشتم.

بعد از پخشِ روزی روزگاری نیز بسیاری این نقش را تحسین کردند. هنوز که هنوز است خانم علوّ را مثل خاله ام دوست دارم. چون من خیلی خاله داشتم و خاله دوستم؛ آنقدر این نقش را خوب بازی کردند که این همذات پنداری برایم رخ داد.

فیلم به خاطر بازیگر ساخته می گردد؟!

* همه کار هایی که شما ساخته اید بسیاری انتخاب بازیگران شما را دلیل موفقیت هایتان می دانند. چطور این انتخاب ها شکل می گرفت؟

متأسفانه در بسیاری از کار ها بیشتر در سینما نسبت به تلویزیون، کسی چهره می گردد و عکس او را این روزنامه و آن مطبوعات و این روز ها در صفحه مجازی منتشر می نمایند ضامن فروش و دیده شدن آن فیلم می گردد. غافل از اینکه نگاه مخاطب تغییر نموده و اگر با محتوا و رعایت عناصر فیلمسازی، کاری پیش برود حتماً تماشایی تر خواهد بود. بهتر است شخصیت های سریال ها و فیلم ها براساس صحت انتخاب، برگزیده شوند. در واقع نباید فیلم را برای بازیگر نوشت و ساخت! کاری که بعضی به هنگام نوشتن فیلمنامه صرفاً برای دیده شدن به آن فکر می نمایند.

باید از این افکار و رفتار های تجاری و کاسب کارانه فاصله گرفت، چون تکیه به دیوار سستی است. بازیگری می تواند کاری را به موفقیت برساند و شخصیتِ داستان آن سریال و فیلم را باورپذیر نشان دهد که چارچوب بازیگری را بشناسد و با این دنیا بیگانه نباشد. اگر بازیگران در سریال یا فیلمی درست انتخاب نشوند، تمام زحمات فیلمنامه و کارگردانی و بقیه عوامل را هدر می دهند.

به دنبال کار های سطحی نباشند

بهتر است به فیلمسازی درست و استفاده از کاربلد ها بیندیشیم تا حرمت تماشاچی و مخاطب نگه داشته گردد. تماشاچی طالب حرمت است؛ امروز بیننده و مخاطب ما کار های سطحی را برنمی تابد و از این جهت فیلمسازان و سریال سازان ما باید به دنبال کار های عمیق و فیلمنامه های خوب و با کیفیت بروند.

باید در طراز بین المللی سریال و فیلم بسازیم

* آرزوی شما بعد از این همه سال کار حرفه ای چه نویسندگی و چه کارگردانی، چیست؟

آرزوی واقعی ام این است صاحب سینمایی با هویت بومی بشویم. این اتفاق هم با یک نفر و دو نفر رقم نمی خورد بلکه نیازمند کار جمعی است. این آرزو را برای تلویزیونی ها و سریال سازان مان دارم که کارهای شان بومی گردد و در سطح بین المللی بتوانیم فیلم های سینمایی و سریال های طراز اول ارائه دهیم.

ایران محجوب ترین سینمای دنیا را دارد از این جهت منحصر به فرد است؛ امیدوارم از این حد اختصاصی تر و سینمایی شش دانگ توسط جمع فیلمسازان ما متولد و به تثبیت برسد.

سعی کردم درباره فرهنگ خودی کار بسازم

* کارنامه کم تعدادی دارید، اما ماندگار...؟

سعی کردم فرهنگ ایرانی و فرهنگ خودی مدنظرم باشد، وقتی قلم را روی کاغذ بردم تماماً آنچه از ادبیات کهن و معاصرمان، نقاشی و آیین های نمایشی، تغزیه خوانی خودمان بهره ببرم؛ بنویسم و کارگردانی کنم.

از دل برآمده و به دل نشسته!

* پس دلیل موفقیت روزی روزگاری همین توجه به خودمان است؟

امیدوارم همین طور باشد و مردم از این سریال راضی باشند. چون از دل برآمده و به دل می نشیند. سعی کردم چیز از خودمان ارائه بدهیم که متعلق به خودمان است. مقلد و چشمم به دست بیگانه ها نباشد.

بیشتر به زرق و برق های دیگران توجه داریم!

* مسئله ای که در ساخت برنامه ها و سریال های امروز وجود دارد، همین تقلید و کپی برداری است...

حتماً به خود برگشتن و خودمان را دست کم نگرفتن می تواند ما را در عرصه ساخت برنامه و سریال، جلو بیندازد. آن سابقه فرهنگی بزرگ و گنجی مملوء از تمدن در دست داریم، اما چشم مان به زرق و برق های دیگران باشد، مقداری کم لطفی است. همواره این نکته را به دوستان جوان تذکر داده ام از تاریخ و فرهنگ کهن و غنی خودمان غافل نشوند.

این روز ها در کنارِ داود میرباقری

* این روز ها سرِ سریال سلمان فارسی هستید، آیا قرار نیست امرالله احمدجو سریال یا فیلم دیگری را در کارنامه کاری اش ثبت کند؟

الان کنار داود میرباقری مشغول ساختِ سریال سلمان فارسی هستیم. احساس خوبی دارم و خیلی خوشحالم چنین موقعیتی فراهم شده و به هر حال در کنار کسی که باورش دارم و سابقه کارهایش را همه دیدند می توانم به کوله بار اندکِ تجربیات خودم بیفزایم و چیز های جدیدی ببینم و بیاموزم.

سؤال می کنید آیا قرار است فیلم جدیدی را کار کنم؟ همواره این شوق و ذوق بوده که کاری را خلق کنم. حتی بعضی از دوستان، دوست دارند سر صحنه آخرین نفس شان را تجربه نمایند. طرح هایی دارم که برای تلویزیون نوشته ام هرکدام که شرایطش فراهم گردد را می سازم.

همه چیز بعد از سریال سلمان فارسی

طرح هایی را هم برای سینما دارم تعدادی کار جنگی اند که سال های پیش نوشته ام و چند کار هم در حدّ طرح است که به روزند. احتمالاً آن ها در اولویت باشند، چون پیدا کردن تهیه نماینده ای که بتواند زیرِ بار هزینه بالای ساخت کار های جنگی برود، سخت است. اما همه چیز بعد از سریال سلمان فارسی! تا هر زمانی که قرار است در کنار داود میرباقری باشم این کار به هر کار دیگری اولویت دارد.

pariha.com: پریها مجله گردشگری، خبری، موفقیت، آشپزی و سرگرمی میباشد.