کلیساهای جلفای اصفهان؛ یادگار ارمنیان در دوران صفویه، عکس
به گزارش مجله یک کامپیوتر، کلیسای وانک و کلیساهای ارمنی دیگری که در اصفهان و در محله جلفا اصفهان قرار دارند، یادگار زندگی ارمنیان در این شهر ایران از روزگار صفویه به این سو هستند.
کلیساهای ارمنی اصفهان تصویری از چگونگی همزیستی پیروان ادیان در تاریخ ایران را به نمایش می گذارند. هر ساله شمار زیادی از گردشگران به بازدید از کلیساهای اصفهان می فرایند تا با معماری و زیبایی هنری این سازه های مذهبی و تاریخی آشنا شوند.
محله جلفا کجاست
منطقه ای که اکنون به نام محله جلفا اصفهان شناخته می شود، از جنوب به خیابان شریعتی غربی، از شمال به خیابان نظر مرکزی، از شرق به خیابان توحید و از غرب به خیابان حکیم نظامی محدود می شود.
تاریخچه محله جلفا اصفهان
محله جلفا اصفهان محله به اصطلاح ارمنی نشین اصفهان است. بر اساس مستندات تاریخی، در زمان جنگ های ایران و عثمانی در دوران شاه عباس اول، ارمنیان ساکن منطقه ای در ارمنستان به نام جلفا، به اجبار به داخل ایران و به شهر اصفهان کوچانده و سکنا داده شدند. این مردم در سرزمین جدیدی که وطن آنها شده بود، محله ای به نام جلفا را به یاد سرزمین گذشته خود بنا نهادند.
کلیساهای ارمنی تنها به محدوده جغرافیایی محله جلفا که در بالا گفتیم محدود نمی شود و کلیساهای دیگری نیز در همسایگی این محله واقع شده است. اما در این نوشته، به سه کلیسای ارمنی اصلی که در محله جلفا قرار دارند می پردازیم:
کلیسای وانک
کلیسای جامع وانک مهمترین کلیسای ارمنی ایران به شمار می رود و به نام کلیسای آمنا پرکیچ هم شناخته می شود. لقب کلیسای وانک، خواهران مقدس است. عبارت وانک در زبان ارمنی به معنای صومعه است.
دلیل این عنوان این است که این کلیسا به عنوان صومعه و آموزشگاه راهبان و روحانیان ارمنی کاربرد داشته است. شما در معماری و طراحی درونی و بیرونی کلیسای وانک می توانید گونه ای تنوع را ببینید که ناشی از حضور طراحان گوناگون از کشورهای مختلف در طول ساخت و توسعه آن است.
نقاشی های درونی این کلیسا که سقف و دیوارهای بالایی آن را پوشانده است، یکی از مهمترین و اعجازبرانگیزترین بخش های کلیسای وانک است.
کلیسای وانک دارای یک برج ناقوس است که نزدیک به 40 سال پس از ساخت بنای اصلی به مجموعه افزوده شده است. همچنین دو گنبد این کلیسا منحصر به فرد است و در معماری رایج کلیساهای بیرون از ایران دیده نمی شود.
موزه وانک
موزه وانک بخشی از مجموعه کلیسای وانک است و در آن آثار تاریخی مهمی نگهداری می شود. موزه کلیسای وانک به عبارتی موزه مردمشناسی ارامنه ایران و اصفهان به شمار می رود. در این موزه، آثار و نسخه های خطی از مستندات و کتاب های ارامنه به خط ارمنی، تابلوهای نقاشی، ابزارهای مذهبی و زیورآلات فلزی، لباس و پارچه، ظروف چینی و سفالی از جمله اشیا موجود در این موزه است. از دیگر بخش های مهم موزه کلیسای وانک، مجموعه صنعت چاپ و مجموعه مربوط به نسل کشی ارامنه است.
کلیسای مریم و هاکوپ مقدس اصفهان
کلیسای هاکوپ کلیسیایی کوچک بوده که ابتدا توسط ارمنیان جلفا ساخته می شود، اما به اندازه بزرگ نبوده و فضای کافی و زیبایی برای مراسم مذهبی نداشته است. بعدها یکی از بزرگان ارمنی به توسعه آن کمک کرده و کلیسای مریم مقدس (St. Mary Church) به این ترتیب ساخته می شود.
کلیسای بیت لحم اصفهان
کلیسای بیت لحم یا بیت اللحم (Bedkhem Church) با کمک مالی فردی مشهور به خواجه پطرس ساخته شده است که در محوطه همین کلیسا به خاک سپرده شده است. کلیسای بیت لحم که در نزدیکی کلیسای وانک و مریم مقدس واقع شده است، یکی از زیباترین کلیساهای ایران است. کلیسای بیت لحم که بتقحم مقدس هم نامیده می شود، بلندترین گنبد را در میان کلیساهای جلفا دارد. در دیواره های داخلی تالار اصلی کلیسا، زندگی حضرت مسیح (ع) به نمایش درآمده است. در دو ردیف نقاشی های دیواری این کلیسا، 72 نقاشی که بخشی به هم پیوسته و بخشی مستقل از هم هستند، توسط هنرمندان ارمنی تصویر شده است.
هزینه و زمان پیشنهادی بازدید از کلیساهای جلفا اصفهان
بازدید از کلیسای وانک نیازمند پرداخت ورودیه است. زمان پیشنهادی برای بازدید از هر سه کلیسای یادشده در این نوشته، دست کم به دو ساعت زمان نیاز دارد.
چگونه به بازدید از کلیساهای جلفا اصفهان برویم
محله جلفا و سه کلیسای اصلی آن در نزدیکی زاینده رود قرار دارند و دو ایستگاه مترو سی و سه پل و شریعتی، به ترتیب دسترسی از شمال و جنوب به محله جلفا را برای گردشگران آسان کرده است.
جاهای دیدنی نزدیک به کلیساهای جلفا اصفهان
زاینده رود: 1.5 کیلومتر
کلیسای کاتولیک: 2 کیلومتر
کلیسای سرکیس مقدس: 3.5 کیلومتر
هتل های نزدیک به کلیساهای جلفا اصفهان
هتل جلفا اصفهان
هتل کارون اصفهان
هتل چهل پنجره اصفهان
منبع: گردشبان