10 فیلم برتری که زبان سینما را تغییر دادند
به گزارش مجله یک کامپیوتر، خبرنگاران - ترجمه از حسین علی پناهی: سینما هنوز یک هنر بسیار جوان است، اما همزمان یکی از فرم های هنری به شمار می آید که با سرعتی سرسام آور در حال تغییر است. دیگر مانند گذشته این نه چندان دور به یک جعبه جادویی برای فیلمسازی نیاز ندارید و تنها با چند ابزار و حتی گوشی هوشمندتان می توانید یک فیلم بسازید.
از این رو سبک های جدید داستان پردازی در سراسر جهان شکل گرفته اند که به طور مداوم چیز های جدیدی را وارد عرصه سینما می سازند. اکنون در قرن 21 میلادی، یکی دو جین فیلم بوده که فرم این روایت را تغییر داده، آن را به چالش کشیده یا کاری کاملاً اورجینال در عرصه تولید فیلم انجام داده اند. در ادامه می خواهیم شما را با 10 فیلم رجحان آشنا کنیم که اخیراً زبان سینما را تغییر داده اند.
1- هارمونی های ورکمایستر (2000) - بلا تار
تا قبل از این فیلم، همه بلا تار را به خاطر فیلم حماسی هفت ساعته تانگوی شیطان (Satantango) می شناختند. در سال 2000، او فیلمی سیاه و سفید با عنوان هارمونی های ورکمایستر (Werckmeister Harmonies) متشکل از تنها 39 برداشت ساخت که نماد جریان سینمایی کند به شمار می اید. البته فیلم هایی که تونل های زمانی را مورد بررسی قرار داده از قبل نیز وجود داشته اند، اما نه به عمق فلسفی و شاعرانه این اثر.
می توان استنباط ها و تفاسیری بی پایانی از این فیلم داشت، از چیدمان سیاره ها تا نقد سیستم های سیاسی کشور های شرق اروپا پس از جنگ جهانی دوم. بدون توجه به این که چه چیزی در این شهر کوچک و نهنگ غول پیکر مرده ای آن وجود دارد، این فیلم به خاطر موسیقی متن ترسناک، فیلم بردار های مختلف و سبک کارگردانی تار، بیننده را هیپنوتیزم می کند.
او با حرکات سریع دوربین خود روش به تصویر کشیدن داستان در سینما را دستخوش تغییر کرد که باعث می شود فیلم های او شبیه فیلم های آنجلوپولوس، اما با رویکرد جهانی تری به داستان پردازی باشند. تار از فیلم سازی دست برداشته، اما هارمونی های ورکمایستر با هر بار تماشا فیلمی جدید جلوه کرده و الهام بخش کارگردانان بسکمک مانند گاس ون سنت برای روایت داستان از راستای تازه بوده است.
2- این یک فیلم نیست (2011) - جعفر پناهی
جعفر پناهی علیرغم محدودیت هایی که برایش ایجاد شده و برای 20 سال حق فیلمسازی ندارد، اما در این مدت دست از خلق آثار جدید برنداشته است. در سال 2011 فیلمی از او با عنوان این یک فیلم نیست (This Is Not a Film) از طریق یک فلش درایو به جشنواره کن فرستاده شده و در آنجا به نمایش درآمد. داستان فیلم در آپارتمان پناهی رخ داده و فیلم برداری به کمک مجتبی میرتهماسب و با یک گوشی آیفون گرفته شده است. به طور کلی فیلم نوعی مستند از زندگی این کارگردان در فضای خانه اش است. در تمام مدت فیلم، پناهی از محدودیت هایی که دارد، جهانی فیلم، فیلم هایی که می خواهد بسازد و اتفاقاتی که خواهد افتاد سخن می گوید.
بدون وجود گوشی های هوشمند و تکنولوژی های امروزی، امکان ساخت این فیلم وجود نداشت. با توجه به عنوان فیلم، تصمیم گیری در مورد ماهیت این اثر بر عهده بیننده است. می توان آن را یک روایت از اول شخص مفرد یا یک مصاحبه طولانی مستندگونه یا یک خطابه اعتراضی و انتقادی به زندگی فیلمساز دانست. با اتمام فیلم متوجه می شویم که دیدگاه هنرمند و درون نگری او نسبت به فیلم ها، کشور و شخص خودش را تجربه کرده ایم که فرم جدیدی از داستان پردازی در سینماست.
3-گرسنگی (2008) - استیو مک کوئین
استیو مک کوئین قبل از ورود به عرصه سینما هنرمند شناخته شده ای بود. او فرم های مختلف را در تولید فیلم های کوتاه امتحان کرده بود. با این وجود، در سال 2008، او از طریق شعر و دیالوگ های تصویری شاعرانه سبک روایی داستان ها در سینما را تغییر داد. در گرسنگی (Hunger) بخش زیادی از فیلم تصاویر و صدا هایی شاعرانه، مستتر و بیرحمانه است. در بخش زیادی از نیمه اول فیلم به ندرت شخصیت بابی سندرز با بازی مایکل فاسبندر را می بینیم.
از این رو وقتی که یک دیالوگ ایستای 17 دقیقه ای از او و به دنبال آن یک کلوزآپ 8 دقیقه ای از شخصیت مقابل او، لیام کانینگام، را می بینیم مخمان صوت می کشد. مک کوئین از موقعیت های بی صدا، دیالوگ های طولانی، صدا های خشن و تصاویر بیرحمانه برای خلق یک فیلم جذاب با پیام های سیاسی و اجتماعی استفاده می کند. حتی آخرین لحظات فیلم نیز ما را به یاد شعری که در مقابل ما در حال نوشته شدن است می اندازد، اما تنها از طریق روایت زبانی سینمایی، حرکات تدوربین و صدا ها به یک شک شاعرانه و متافیزیکی.
4- به سوی شگفتی (2013) - ترنس مالیک
حرکات تند دوربین، موسیقی شاعرانه و صدای شاعرانه روی داستان در تمامی فیلم های اخیر ترنس مالیک دیده می شود. با این وجود وی در سه فیلم اخیر خود همواره در حال تغییر سبک کارگردانی خود بوده که با فیلم به سوی شگفتی (To the Wonder) شروع شد. مالیک در این اثر داستان سرایی را رها می کند و شخصیت اصلی مرد فیلمش یک مرد ساکت است که در خیابان ها پرسه زده و با زنی که در مرکزیت داستان واقع شده است با بحران میانسالی خود دست و پنجه نرم می کند. اینجا همان جایی است که مالیک مدرن متولد می شود.
چه قدردان بازی های خیره کننده بازیگران در این داستان نیمه زندگینامه ای باشید یا فیلم برداری متفاوت لوبزکی یا موسیقی متن تونزهند، با چیز هایی روبرو خواهید شد که مالیک قبلاً نیز از طریق مونتاژ یا لحظات کوتاه با آن ها سروکار داشته، اما نه به اندازه تمام داستان. تماشاگران و منتقدان به نحوی از سبک جدید روایی او حیرت زده شدند و بسکمک آن را ناخوشایند یافتند. اما اضافه کردن به احتمالات سینمای بعد از چند شاهکار کاری است که تنها یک هنرمند خلاق می تواند انجام دهد.
5- تمام این شب های بی خوابی (2016) - مایکل مارژاک
فیلم تمام این شب های بی خوابی (All These Sleepless Nights) از لحاظ تکنیکی یک مستند، اما بین داستان و واقعیت در حرکت است و تصمیم گیری در این مورد به مخاطب مربوط می شود. البته فیلم های زیادی این مفهوم را بررسی کرده و چند ژانر را برای ساخته یک اثر با هم ترکیب کرده اند، اما مایکل مارژاک یک سبک روایی هیبریدی به روش خاص خود خلق می کند.
استفاده از ابزار های خاص و بالابر های متحرک برای دوربین که دور دو مرد جوان داستان می چرخند یک فضای نامتعارف، خارج از این جهانی، اما آشنا از این جستجوی درونی برای عشق و لذت جویی ایجاد می کند. هدف و رویکرد تکنیکی مارژاک ثابت می کند که سینما می تواند به اشکال مختلف از لحاظ بصری جذاب، کاملاً واقعی و از لحاظ روانی درگی کننده باشد بدون این که نگاه خود به بن مایه های داستان، شخصیت ها و معانی را از دست بدهد.
6- کایلی بلوز (2015) - بی گان
فیلم کایلی بلوز (Kaili Blues) فیلمی است که به خاطر برداشت تعقیب 40 دقیقه ای و سفر روحانی اش به گذشته، حال و آینده مورد بحث قرار گرفته، اولین تجربه کارگردانی بی گان، فیلمساز چینی است مانند یک توهم هنگان تب داشتن است که مخاطب هرگز نمی فهمد چه اتفاقی در حال رخ دادن بوده و چرا. اما این رویکرد گان است، زیرا شخصیت های او نیز مانند مخاطبان در این جهانی رویایی غوطه ور هستند. به نظر می رسد که گان فیلمی ساخته که به طور کلی از ذهن، افکار و باور های او نشأت می گیرد که از این لحاظ او را شبیه تارکوفسکی و درایر می سازد.
او بیشتر به عکاسی و شاعری بصری در قالب یک زبان سینمایی اهمیت می دهد. فیلم های رویا گونه گان را باید چند بار تماشاک کرد نه تنها برای اینکه آن ها را درک کرد بلکه برای اینکه دوباره وارد رویای او شد و این تجربه ثابت می کند که سینما یک رویاست و می تواند یک رویا باشد تا زمانی که رویا بین شما را به درون آن ببرد.
7-نارنگی (2015) - شان بیکر
فیلم نارنگی (Tangerine) فیلمی است که همه از عنوان آن فیلمی که روی یک گوشی آیفون ساخته شد از آن یاد می کنند یک روایت محدود از شخصیت های مختلف در جهانیی از هالیوود است که تاکنون کسی شاهد آن نبوده است. شان بیکر با این فیلم ثابت می کند که با حرکات ناخودآگاه نیز می توان به کمک یک آیفون فیلم ساز شد. این فیلم داستان دو ترنس در جشن قبل از روز کریسمس را دنبال می کند که شخصیت های پیچیده ای دارند. از آن جایی که نارنگی اولین فیلم شناخته شده ای بود که با استفاده از دوربین گوشی های هوشمند آیفون ساخته می شد می توان گفت که بیکر با این کار راستا فیلم سازی را تغییر داد.
او با این سبک فیلم سازی خود توانست به مکان هایی برود که از لحاظ فیزیکی ورود به آن ها سخت بود و بدین ترتیب به بازیگران و اشخاص جهانی واقعی امکان داد که با هم تعاملاتی حقیقی داشته باشند، زیرا کسی نمی دانست که بیکر در حال ساخت فیلم است. این فیلم ثابت کرد که علیرغم بودجه اندک و نبود تجهیزات عجیب و غریب، مخاطبان و منتقدان به چیزی که درون قاب دوربین است و البته ارتباط عاطفی خود با آن اهمیت می دهند.
8-کشتی روسی (2002) - الکساندر سوکوروف
الکساندر سوکوروف با اولین فیلمی که در یک برداشت تعقیبی واحد گرفته شده بود، قبل از انقلاب دیجیتال ثابت کرد که یک فیلم را می توان تنها در یک برداشت گرفته و داستانی را ارائه داد که زمان، شخصیت ها و هنر را در هم تنیده است. فیلم کشتی روسی (Russian Ark) که با استفاده از دوربین سونی HDW-F900 گرفته شده، ما را به درون موزه هرمیتاژ دولتی روسیه می برد که شخصیت های تاریخی در آن نمایان می شوند.
اگر چه تماشاگران و منتقدان همواره از این سبک فیلمسازی صحبت می کنند، اما این محتوای فیلم است که به مخاطب امکان می دهد به یک حالت رویایی در درون موزه وارد شود. لباس ها، موسیقی و رنگ ها به بیننده امکان می دهند که فیلمی بدون شخصیت اصلی و فیلمی که تنها با هدف فیلم سازی صرف ساخته شده را تماشاگر باشند. بدون شک فیلم هایی مانند مرد پرنده (Birdman) و ویکتوریا (Victoria) از این فیلم سوکوروف الهام گرفته اند.
9-پسرانگی (2014) - ریچارد لینکلیتر
ریچارد لینکلیتر همواره دیدگاهی وسواسی به سینما و زمان داشته است. در فیلم پسرانگی (Boyhood) او دو فرم را در قالب یک فیلم ساخته، مورد تعمق قرار داده و مشاهده می کند. این فیلم به مدت چند هفته در هر تابستان و در عرض 12 سال فیلم برداری شده و بدین ترتیب فیلمی ساخته شده که تاکنون مشابه آن در تاریخ سینما ساخته نشده یا کسی جرأت تکرار و تقلید از آن را ندارد. داستان فیلم نسبتاً ساده است، شاهد زندگی یک پسربچه از سن 6 تا 18 سالگی در کنار خواهر و والدین طلاق گرفته اش هستیم.
رویکرد فیلم نیز بسیار ساده است و لینکلیتر تنها زندگی این افراد را دنبال می کند. هیچ حرکت خارق العاده دوربین یا انتقال های خاص در این فیلم دیده نمی شود. در حالی که شخصیت ها زندگی شان را می کنند، رشد می کنند، پیر می شوند، یاد می گیرند و زندگی را تجربه می کنند ما نیز شاهد ماجرا ها هستیم.
رویکرد مستقل فیلم سازی لینکلیتر ارزش خود را که نتیجه صبر و تعمق است نشان می هد و ثابت می کند که سینما حقیقتاً یک کپسول زمان از ثبت تکامل زندگی در طول زمان با استفاده از یک سبک داستان پردازی ساختگی است.
10-خداحافظی با زبان (2014) - ژان لوک گدار
ژان لوک گدار به عنوان یکی از پیشگامان زبان سینمایی، از سال 1960 همواره شکل سینما را به چالش کشیده است. او از زمان شروع به کارش در عصر موج نو سینمای فرانسه تاکنون همواره سبک و محتوای کاری خود را تغییر داده است. او در قرن اخیر با ترکیب عناصر مختلف سعی کرده آثار هنری جدید و متفاوتی خلق کند. در فیلم خداحافظی با زبان (Goodbye to Language) تنها درون مایه اصلی داستان یک زوج در حال بحث در کنار ساحل است که ما را به یاد کار های اول گدار می اندازد و در ادامه این صحنه در کنار تصاویری از سگ ها، فیلم های کلاسیک، روایت گویی ها و ... قرار می گیرد.
هرگز به طور کامل متوجه چیز هایی که گفته می شود نمی شویم، اما این همان چیزی است که گدار می خواهد و آن را در عنوان فیلمش عیان ساخته است. از همه مهم تر این که این فیلم به شکل سه بعدی و با استفاده از چندین دوربین کوچک دیجیتال ساخته شده و در آن گدار با تمامی تکنیک های فیلم سازی خداحافظی کرده و سبکی جدید از سینما را ارائه می دهد.
منبع: tasteofcinema
منبع: برترین هابانیما: قدرت گرفته از سیستم مدیریت محتوای بانیما
کشتی کروز: کشتی کروز: سفری لوکس و در عین حال مقرون به صرفه به اقیانوسها