میزبانی عزای حسینی؛ از قاجار تا امروز
به گزارش مجله یک کامپیوتر، دو تکیه بزرگ شهر سمنان که به دوره قاجار تعلق دارند، به سنت قدیم تا امروز در ایام عزاداری محرم باز هم سیاه پوش می شوند.
به گزارش خبرنگاران، در کنار تمام آثار تاریخی کشورمان، بناهایی وجود دارند که در گذشته های دور مختص مراسم مذهبی و ایام عزاداری محرم ساخته شده اند. شاید بتوان گفت با همه گیری مکتب شیعه در دوره صفوی، عزاداری محرم جلوه ای متفاوت پیدا کرد و هر قوم و فرهنگ در هر قسمت از ایران، به عزاداری خاص خود برای امام حسین (ع) پرداخت، که بعضی از آن آیین ها تا به امروز باقی مانده و حتی تعدادی از بناهای باقی مانده مورد استفاده، هنوز هم با همان کاربری در ایام عزا استفاده می شوند.
حسین خواجه بیدختی - مدیر اداره کل میراث فرهنگی استان سمنان - در گفت وگو با خبرنگاران، بافت تاریخی این شهر را دارای آثار متعددی از عزاداری در محرم دانست و گفت: در هسته مرکزی این شهر که قابلیت ثبت در فهرست آثار جهانی را نیز دارد، آثار متعددی مربوط به عزاداری محرم دیده می گردد که از دوران گذشته به جا مانده است. در این میان و در کنار بازار قدیمی شهر سمنان، دو تکیه بزرگ ناسار (به معنی 9 سر) و تکیه پِهنه در نزدیکی مسجدجامع سمنان و مسجد سلطانی (امام) هستند.
او ادامه داد: این تکیه ها که هنوز در ایام عزاداری محرم سیاه پوش می شوند، در دیگر روزهای سال محل کسب و کار یا صرفا محل تردد هستند.
بیدختی با اشاره به ترکیب و فرم این تکیه های تاریخی اظهار کرد: این تکیه ها که عمدتا مربوط به دوران قاجارند، از لحاظ ساختاری شبیه تکیه ورودی امام زاده صالح (ع) تهران و بزرگتر از آن هستند. همچنین در شهرهای دیگر استان آثار تاریخی دیگری وجود دارد که به هدف بهره برداری در این ایام و مراسم مذهبی و عزا ساخته شده اند؛ به طور مثال در شاهرود تکیه قاجاری دیگری به نام تکیه سعادت برنجی وجود دارد که در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده و در زمان عزاداری به عنوان تکیه عزا و در دیگر ایام سال به عنوان موزه آب شاهرود از آن استفاده می گردد.
حمیدرضا دوست محمدی - سرپرست اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان سمنان - نیز در این باره به خبرنگاران گفت: تکیه ها همواره در موضوع شهرسازی، مراکز مذهبی بودند. آن ها در ایام عزادای محرم میزبان مراسم آیینی می شدند. همچنین راسته بازار شهر سمنان، در بحث ایجاد شهرهای اسلامی، به این مراکز عزا و تکایا متصل بوده است.
او ادامه داد: در این راستا، تکیه پِهنه در جنوبی ترین بخش بازار و تکیه ناسار در میانه آن ساخته شده است. این تکایا که از تکیه های مهم شهر محسوب می شدند، به عنوان مرکزهای چندراهی به معابر مختلف شهر مانند بازار به عنوان قطب مالی و اجتماعی ساخته شدند که در زمان های گذشته نقش مراکز محله و مذهبی را در ایام عزاداری ایفا می کردند.
دوست محمدی اضافه کرد: بسیاری از مغازه ها در کنار این تکایا، در ایام عزاداری فضای خود را وقف مراسم می کردند و علاوه بر آن، بخشی از درآمد خود را در سال، با هدف زنده نگه داشتن مراسم دینی، به آن ها اختصاص می دادند، که شاید یکی از دلایل زنده ماندن و پایدار بودن این سنت تا امروز همین است. علاوه بر این، تعدادی از آب انبارها و مراکز خدماتی هستند که بخشی از درآمد سالانه خود را به این تکایا و مراسم مذهبی اختصاص می دهند.
او همچنین با بیان این که مساجد سمنان هم به این تکایا راه داشتند اظهار کرد: به عنوان مثال مسجد امام یا مسجدجامع، به یکدیگر راه های ارتباطی داشته اند که گویی مسائل اجتماعی را به مسائل مذهبی گره زده اند. این کار باعث شده که همه آیین های مذهبی آن موقع برای ما رنگ و بویی اجتماعی به خود بگیرند و تا امروز زنده بمانند.
به گفته این مسئول، معماری و شهرسازی اسلامی در سمنان، نشانه هایی از تاثیر این مذهب در ساخت مراکز مذهبی و تکایا در اجتماع است.
دوست محمدی در سرانجام، دیگر تکایای تاریخی این شهر را تکایایی مانند کلبی ها، ملاقزوینی، ابریشم گران و کهن دل معرفی کرد و اضافه کرد: ساخت این تکیه ها از دوره صفوی آغاز شده و در دوره قاجار شدت گرفته است. دو تکیه بزرگ ناسار و پِهنه نیز مربوط به این دوره هستند که پوشش ایرانیتی و سقف آن ها در دوره پهلوی ایجاد شده است.
منبع: خبرگزاری ایسناbestcanadatours.com: مجری سفرهای کانادا و آمریکا | مجری مستقیم کانادا و آمریکا، کارگزار سفر به کانادا و آمریکا