کلان شهرها در انتظار آسمان خاکستری، تجویز نسخه های تکراری - مجله یک کامپیوتر

امسال بهار و تابستان نیز تعداد روزهای ناسالم افزایش یافت. عامل هوای آلوده این بار ازن بود. لیلا نظری سخنگوی شرکت کنترل کیفیت هوای تهران در این باره می گوید: از ابتدای امسال تاکنون هوا 8 روز پاک، 151 روز سالم و 27 روز ناسالم برای گروه های حساس بوده و هیچ روز ناسالمی برای همه افراد ثبت نشده است.

به گفته وی، هوای تهران در مقایسه با مدت مشابه 3سال اخیر روند نزولی داشته و روزهای آلوده بیشتری تجربه شده است. همچنین در امسال نقش آلاینده ازن بیش از سال های گذشته موجب آلودگی هوا شده است. او ادامه می دهد: در 6 ماه دوم سال های اخیر، هوای تهران بر اثر تردد وسایل نقلیه بی کیفیت و مهیا شدن شرایط اینورژن، همیشه در معرض آلودگی و شرایط بحرانی بوده و هر روز رقمی حدود 2هزار تن آلاینده های جوی در این شهر فراوری می شوند که پایداری جوی می تواند شرایط را به سمت حبس و باز فراوری شدن آلاینده ها در جو تهران پیش برد. طبق گزارشهای به دست آمده از ایستگاههای سنجش میزان آلودگی هوا، در سال گذشته در تهران 8 روز هوای کاملا ناسالم و 100 روز هوای ناسالم برای گروههای حساس داشته ایم. به طور معمول، غلظت ذرات آلاینده در نیمه دوم سال بیش از 2 برابر نیمه اول سال است. به خصوص در محدوده آبان تا بهمن هرسال، تهران با بحران افزایش غلظت آلاینده ذرات معلق کمتر از 2.5 میکرون رو به رو است.

آنچه در اختیار شهرداری برای کاهش آلودگی هوا است برنامه ریزی برای کاهش آلایندگی ناشی از خودروها است که عامل فراوری 70 درصد ذرات معلق و 85 درصد گازهای سمی است. به همین دلیل مدیران شهری در برنامه ای که برای مهار آلاینده ها تدوین نموده اند، اگزوز خودروها را هدف قرار داده اند.

بر اساس گزارش بانک جهانی؛ تهران به لحاظ ذرات آلاینده کمتر از 10 میکرون، در وضعیتی بهتر از شانگهای و بمبئی و کلکته و قاهره، اما در وضعیتی بدتر از گوانجو و استانبول و سئول و بانکوک و مکزیکوسیتی قرار گرفته است.

سالانه 2.6 میلیارد دلار تاوان اقتصادی آلودگی هوا

بر اساس گزارش این مرجع بین المللی، تاوان اقتصادی آلودگی هوا (هزینه های آسیب به سلامت شهروندان) در تهران، سالانه 2.6 میلیارد دلار است. رقمی که با محاسبه 13 هزار تومانی دلار، عددی نجومی را نتیجه می دهد که چندین برابر رقم اختلاس معروف 3 هزار میلیارد تومانی است.

محمد درویش فعال محیط زیست درباره خسارت هایی که آلودگی هوا به شهرها وارد می نماید، میگوید: این خسارات عبارتند از خسارت در سلامت شهروندان که هزینه های درمان را به شدت افزایش می دهد، کاهش جذابیت گردشگری (از جمله در مورد خوزستان و اهواز این مساله به صورت جدی مطرح است)، تأثیر بر شاخص افسردگی شهروندان و افزایش تمایل به خودکشی و بزهکاری و پیامد آن بر پایداری خانواده ها، کاهش کیفیت آب، کاهش کیفیت غذا، اثر منفی بر کیفیت زندگی زیست مندان (به ویژه پرندگان)، لغو برنامه های ورزشی، کاهش امکان رکوردشکنی های ورزشی. مطالعات بین المللی نیز نشان می دهد: آلودگی هوایی که در شهرها وجود دارد و ناشی از ذرات معلق است، شهروندان را گاه به سمت بیماری قلبی می برد.

بیماریهای قلبی وعروقی حاصل آلودگی هوا

محسن روشنی مدیر واحد پایش شرکت کنترل کیفیت هوای تهران در این باره می گوید: نتایج منتشره در آخرین شماره نشریه اروپایی قلب در اگوست 2018 که به آنالیز اثرات آلودگی هوا بر بروز بیماری های قلبی و عروقی پرداخته، نشان می دهد آلودگی هوا منجر به بیماری های قلبی وعروقی می شود. در این مطالعه پروفسور توماس مونزل، مدیر کاردولوژی در بخش قلب و عروق مرکز پزشکی دانشگاه جوهان گوتنبرگ (JGU)، مکانیسم های مربوط به آسیب های عروقی ناشی از آلودگی هوا را به همراه سایر محققان انگلیسی و آمریکایی آنالیز کردند.

به گفته این کارشناس شرکت کنترل کیفیت هوای تهران، درصد بالای نرخ مرگ و میر ناشی از بیماری های قلبی و عروقی، محققان آلمانی، انگلیسی و آمریکایی را برانگیخت تا اثرات منفی آلودگی هوا بر عملکرد عروق را آنالیز نمایند. تاثیر اجزای آلودگی هوا (ذرات معلق، ازن، دی اکسید نیتروژن، مونوکسیدکربن و دی اکسیدگوگرد) به طور خاص بر عملکرد سیستم قلبی عروقی و ساز و کارهایی آسیب به عروق متمرکز بود. پروفسور مونزل در مورد نتایج این مطالعه گفت: به طور خلاصه در رابطه با آلودگی هوا و آسیب های ناشی از آن، ذرات معلق نقش برجسته ای دارند و ما به طور ویژه نگران ذرات بسیار ریز هستیم. این ذارت هم سایز ویروس بوده و به راحتی پس از استنشاق به وسیله ریه وارد جریان خون می شوند و باعث التهابات موضعی می شود و در نهایت، عامل بروز آترواسکلروز بیشتر (کلسیفیکسیون عروقی) شده و در نتیجه منجر به بیماریهای قلبی عروقی مانند آنفارکتوس میوکارد، آنفارکتوس حاد قلب، نارسایی قلبی و آریتمی قلبی می شوند.

او همچنین توضیح داد که آلاینده های خروجی از موتورهای دیزلی به ویژه ذرات معلق و دی اکسید نیتروژن، از عملکردی منفی بر روی عروق برخوردار هستند. با مقایسه همین رقم برای شهرهای مختلف، متوجه می شویم که اگر به لحاظ میزان ذرات زیر 2.5 میکرون، تهران را به وضعیت سئول برسانیم، یعنی از 35 میلیگرم بر مترمکعب به 25 میلیگرم بر متر مکعب برسیم، سالانه 400 میلیون دلار از خسارات آلودگی هوا به شهرمان کم می شود. اگر همین عدد به 20 میلیگرم بر مترمکعب برسد که مشابه شرایط مکزیکوسیتی است، 300 میلیون دلار دیگر صرفه جویی میکنیم و اگر به وضعیت لندن برسیم که متوسط غلظت ذرات آلاینده زیر 2.5 میکرون در آن حدود 15 میلیگرم بر مترمکعب است، 400 میلیون دلار از هزینه های اقتصادی آلودگی هوا کاهش می یابد.

هرچه برای آلودگی هوا هزینه کنیم به نفع جان مردم است

اینها نشان می دهد که ما هرچقدر در حوزه کاهش آلودگی هوا خرج کنیم، علاوه بر اینکه به نفع جان و سلامتی مردم است، حتی به لحاظ اقتصادی هم در مجموع به نفع شهر و شهروندان است.

بانک جهانی راهکارهای معینی را برای کاهش آلودگی هوا در تهران پیشنهاد داده است که هریک میزانی از اثربخشی، تحلیل هزینه- فایده و دوره زمانی نتیجه بخشی دارند.

در همین زمینه محسن پور سیدآقایی معاون حمل و نقل و ترافیک شهردار تهران درباره برنامه هایی که برای کاهش این خسارت نجومی که آلاینده ها به شهر تحمیل می نمایند گفت: در بهمن ماه 96 برنامه پیشنهادی شهرداری تهران برای کاهش آلودگی هوا را رونمایی کردیم و جزئیات آن را هم برای نقد و ارزیابی کارشناسان به صورت شفاف منتشر کردیم. در آن برنامه، ما تعهد نموده بودیم که اگر دولت منابع اقتصادی و اعتباری مورد احتیاج برای اجرای این برنامه را تأمین کند، پس از پنج سال، فراوری ذرات معلق 55 درصد و فراوری سایر آلاینده ها 45 درصد کاهش می یابد.

در بسته تعریف شده برای کاهش آلودگی هوا برنامه های معینی در زمینه ساماندهی خودروهای دیزلی زمینی و با کاربری عمرانی و عمومی پیگیری شده که شامل تدوین سیاهه انتشار، تدوین فرایند معاینه فنی و ابلاغ استفاده از فیلتر در ناوگان دیزل، خصوصا به بخش خصوصی اتوبوسرانی و خودروهای حوزه معاونت خدمات شهری است.

اجرای فاز دوم کاهش آلودگی از آبان ماه

فاز دوم طرح کاهش؛ که از اول آبان ماه اجرا می شود و معینا کنترل معاینه فنی به کل خودروها، کل ایام هفته و کل ساعات شبانه روز گسترش می شود هم یکی دیگر از برنامه های کاهش آلاینده های تهران است.

برای موتورسیکلت ها به عنوان یکی از منابع اصلی آلودگی هوای تهران هم برنامه های پیش بینی شده است که دست یافتنی ترین برنامه ای که در حوزه موتورسیکلتها مطرح شده است، طرح تبدیل کاربراتوری به انژکتوری است که هم اکنون فاز پایلوت آن شروع شده و چند نمونه هم تبدیل شده است. آلایندگی موتورسیکلتهای کاربراتوری بالغ بر 15 گرم بر هر کیلومتر پیمایش است که با تبدیل به انژکتوری به کمتر از یکسوم (5 گرم در هر کیلومتر پیمایش) می رسد و حتی پیش بینی تا 2 گرم بر کیلومتر نیز وجود دارد. هزینه این کار برای هر موتورسیکلت در فاز آزمایشی حدود 2 میلیون تومان برآورد شده است که در مرحله اجرا و در تعداد زیاد، احتمالا به کمتر از یک میلیون تومان برای هر موتورسیکلت می رسد.

به نظر می رسد برنامه دیگری برای لشکر موتور سواران که نقش مهمی در فراوری آلاینده ها پایتخت دارند نشده است. سید نواب حسینی منش مدیرعامل ستاد مرکزی معاینه فنی شهرداری تهران در مورد اینکه چرا در طرح های کاهش آلودگی هوا و معاینه فنی برنامه ای برای مهار موتورسیکلت ها پیش بینی نمی شود، به مهر می گوید: ما هیچ گاه موتورسیکلت ها را از برنامه هایمان کنار نگذاشته ایم تا جایی که مدیریت شهری مسئولیت دارد و اختیار داشته باشد، کوشش نموده ایم که فراوری موتورسیکلت های کاربراتوری را محدود کنیم. کوششی بود که شهرداری تهران انجام داد و بعد مصوبه دولت شد. ما زورمان همین است. ما مسئله ای که با موتورسواران داریم این است که اگر پلاکشان را مخدوش نمایند و بپوشانند که 80 درصد موتورسیکلت ها این کار را می نمایند، اگر کل شهر را هم مجهز به دوربین کنیم، امکان قرائت پلاک این موتورسوارهای متخلف را ندارند. ما باید کوشش کنیم این نقص را برطرف کنم اما چشممان نیز برای به نتیجه رساندنش آب نمی خورد.

در زمینه حمل و نقل پاک و غیر موتوری هم چند برنامه معین اجرایی شده یا در دست اجرا است که شامل احیای خانه های دوچرخه، اجرای اولین پروژه دوچرخه اشتراکی در تهران، احیای مسیرهای ویژه دوچرخه، گسترش دوچرخه سواری در بوستانها و پارکهای آموزش و فضاهای داخل شهرکی و دانشگاهها و نیز حضور پلیس دوچرخه سوار در خیابان هاست.

در تاکسیرانی هم برنامه تعویض رایگان کاتالیست برای 2000 تاکسی و همچنین ورود 300 دستگاه خودروی هیبریدی و یورو5 به بالا دنبال می شود. زهرا صدر اعظم نوری رییس کمیسیون سلامت و محیط زیست شورای اسلامی شهر تهران معتقد است: برای برطرف آلودگی هوا باید اقدامات ملموس و اثر گذار انجام شود.

وی با بیان این که ما هر ساله شاهد برنامه هایی در زمینه کاهش آلودگی هوا هستیم که دیگر تکراری شده اند و بعضا اثرات سو بر زندگی مردم می گذراند، در مصاحبه با مهر می افزاید: این در حالی است که ما در سال گذشته در جهت کنترل آفت سفید بالک ها اقدامات 8 گانه را مستمرا مد نظر قرار دادیم و با اینکه گرمای امسال بیشتر از سال گذشته بود و می دانید که گرما یکی از شرایط رشد و نمو این آفت است اما شاهد بودیم که این آفت به طور کامل کنترل شد لذا ما برای آلو دگی هوا نیز از جنس این اقدامات احتیاج داریم اقداماتی که قابل لمس باشند.

به میانه پاییز که می رسیم تعداد روزهای ناسالم افزوده می شود و با وجود برنامه ها و تصمیم گیری ها عاقبت همان کارهایی را می کنیم که هر ساله انجام می شود. مدارس تعطیل می شود، محدوده زوج و فرد به درب منازل می رسد و پرونده آلودگی هوا با چند هشدار و ابراز نگرانی تا سال آینده به بایگانی می رود.

بانیما: قدرت گرفته از سیستم مدیریت محتوای بانیما

مجله سرگرمی: مجله سرگرمی و گردشگری

bestcanadatours.com: مجری سفرهای کانادا و آمریکا | مجری مستقیم کانادا و آمریکا، کارگزار سفر به کانادا و آمریکا