همه چیز درباره میدان نقش دنیا (معرفی، تاریخچه و عکس)

به گزارش مجله یک کامپیوتر، میدان نقش دنیا اصفهان یکی از مهم ترین جاذبه های گردشگری اصفهان است که سیاحان و گردشگران خارجی و مسافران ایرانی با شوق از آن دیدن می نمایند.

همه چیز درباره میدان نقش دنیا (معرفی، تاریخچه و عکس)

سرویس گردشگری - میدان نقش دنیا اصفهان یا همان میدان امام اصفهان، از میادین زیبا و تاریخی ایران است، میدانی مستطیل شکل به درازای 507 متر و پهنای 158 متر در مرکز شهر اصفهان، میدان نقش دنیا در تاریخ 8 بهمن 1313 در فهرست آثار ملی ایران ثبت شد و در اردیبهشت 1358 جزء نخستین آثار ایرانی بود که به عنوان میراث دنیای یونسکو نیز به ثبت دنیای رسید. میدان نقش دنیا که بعد از انقلاب اسلامی نام رسمی آن میدان امام شد همانند زنجیری چهار اثر تاریخی بی نظیر را به هم پیوند داده است: مسجد شیخ لطف الله، مسجد امام اصفهان، سردر قیصریه و بازار قیصریه اصفهان و کاخ عالی قاپو، علاوه بر این بناها دویست حجره دو طبقه پیرامون میدان واقع شده است که عموما صندلی عرضه صنایع دستی اصفهان است.

تاریخچه میدان نقش دنیا

این میدان در زمان حکومت شاه عباس اول و به فرمان وی در محل باغی به نام نقش دنیا که گفته می شود مربوط به دوره حکومت سلاجقه در اصفهان بوده، بنا می شود. در چهار طرف میدان، چهار عنصر معماری نفیس و ارزشمند شامل مسجد تاریخی امام در جنوب میدان، مسجد شیخ لطف الله در شرق، کاخ عالی قاپو در غرب و سر در قیصریه در شمال به دستور شاه پی ریزی و ساخته شده که هر یک در نوع خود شاهکاری بی بدیل می باشند.

این میدان در طول حیات خود کاربری های متنوعی را بر عهده داشته است که از جمله می توان به عملکرد سیاسی به لحاظ استقرار کاخ سلطنتی (مراسم تشریفاتی، رژه های نظامی، مراسم تعزیر محکومین و...) عملکرد مذهبی به لحاظ استقرار دو مسجد (اجرای مراسم و آیین های مذهبی، بر پایی نماز جماعت در مواقعی که جمعیت نماز گزار بیش از گنجایش مسجد امام بود) عملکرد تجاری به لحاظ وجود دکانها و قرار گیری در بطن بازار (استقرار چادر های دستفروشان، ازدحام مردم برای خرید و ...) عملکرد تفریحی (آتش بازی، چوگان بازی، قاپون اندازی، شاطر دوانی، جشنها و اعیاد ملی، بازیگری، خیمه شب بازی، نقالی و بند بازی).

مسجد شاه

مسجدشاه که به نام های مسجد جامع، مسجد سلطانی و مسجد امام نیز شهرت دارد، یکی از مساجد میدان نقش دنیا در اصفهان است که در طی دوران صفوی ساخته شد و از بناهای مهم معماری اسلامی ایران به شمارمی رود. این بنا شاهکاری جاویدان از معماری، کاشی کاری در قرن یازدهم هجری است. مسجدِشاه در تاریخ 15 دی 1310 با شماره­ی ثبت 107 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

ساخت مسجد جامع عباسی که در ضلع جنوبی میدان نقش دنیا واقع شده است در سال 1020 ه­. ق به فرمان شاه عباس اول و در بیست و چهارمین سال سلطنت وی آغاز گشته و به منظور تزیین میدان، در سال 1025 هجری قمری و در حالی که هنوز مشغول پی ریزی قسمت های دیگر مسجد بوده اند، سر در نفیس کاشیکاری معرق آن را به اتمام رسانیده اند. این مسجد شاهکاری جاویدان از معماری و کاشیکاری و حجاری ایران در قرن یازدهم هجری است و آخرین تاریخ های ثبت شده در مسجد، سال 1077 هجری قمری یعنی آخرین سال سلطنت شاه عباس دوم و 1078 هجری یعنی اولین سال سلطنت شاه سلیمان و نیز سال 1095 هجری قمری است و معلوم می دارد که اتمام تزیینات و الحاقات مسجد، در دوره جانشینان شاه عباس اول اجرا شده است.

عالی قاپو

کاخ عالی قاپو که نمونه منحصر به فردی از معماری کاخهای عهد صفوی است، در اوایل قرن یازدهم هجری (بین سالهای 971 تا 977 خورشیدی) پس از انتقال پایتخت از قزوین به اصفهان به فرمان شاه عباس اول در اصفهان ساخته شد و شاه صفوی سفرا و شخصیت های عالی قدر را در عالی قاپو به حضور می پذیرفته است. این کاخ دارای 6 طبقه است که هر طبقه تزیینات مخصوص دارد. کاخ عالی قاپو طی 5 مرحله معماری و در زمان جانشینان شاه عباس اول بخصوص شاه عباس دوم و شاه سلیمان بین 70 تا 100 سال ادامه و تکمیل یافت.

عالی قاپو دروازه مرکزی و مدخل کلیه قصرهایی بود که در دوران صفویه در محدوده میدان نقش دنیا بنا شده بودند. عالی قاپو مرکب از دوکلمه عالی و قاپو است که با هم به معنای سر در بلند یا درگاه بلند هستند. بنای عالی قاپو با ارتفاعی حدود 36 متر تا کف بازار بلندترین عمارت چند طبقه تا چند دهه اخیر در شهر اصفهان بوده است. کاخ عالی قاپو بدلیل اضافات و الحاقات معماری در هر سو نمایی متفاوت دارد به طوری که از جلو بنا از میدان نقش دنیا 2 طبقه از پشت ساختمان 5 طبقه، از طرفین بنا 3 طبقه و با احتساب طبقه همکف بعنوان اولین طبقه، در کل 6 طبقه می باشد.

سر در قیصریه

در مقابل مسجد جامع عباسی در شمال میدان نقش دنیا ، سردرى قوسی شکل با کاشیکارى مجلل و باشکوه و نقاشی های رنگ باخته صفوی هویدا است، که ورودی بازار قیصریه محسوب مـی شود. سـردر بازار قیصریه ورودی باشکوه و اصیل میدان نقش دنیا است که بهترین دید و منظر را به این میدان داراست و در زمان صفویان میدان کهن شهر را پس از گذر از بازار به میدان جدید شهر اتصال می داده است.

در کتاب تاریخچه ابنیه تاریخى اصفهان راجع به بازار قیصریه چنین نوشته شده است: در عقب سردر بـازار شاهى مشهور به قیصریه است که در سال 1029 هجری و 1619 میلادی در برابر قیصریه رم ساختمان شده. ایـن بـازار عظیم ترین و با شکوه ترین بازارهاى اصفهان بوده است و در وسط بازار محوطه عظیم مدور شکلى است کـه گنبـد زیبایی دارد و در طرف مغرب کاروانسراى با شکوه شاهى که دو طبقه و داراى تقریباً 150 حجره است واقع شده است در مشرق بازار ضرابخانه بوده که حالا تجارتخانه می باشد در این بازار مانند قدیم پارچه هاى گوناگون و قلمکارهـاى اصفهانى و غیره به فروش می رسد.

شاردن سیاح و دنیاگرد مشهور فرانسوی نیز درباره سردر قیصریه اظهارنظر نموده است و در سـفرنامه خـود چنیـن نوشته است: نظر به اینکه همه نویسندگان مشرق زمین در معین طالع شهر ها به وسیله تنجیم بسیار دقیق عمل می کنند، آن ها احداث اصفهان را در اوج برج قوس معین نموده اند و از همین رو علامت این برج را بر سردر کاخ و بازار شاهی به تصویر کشیده اند. البته شرقی ها آن را مثل ما و به شکل نیمی انسان نیمی اسب نقاشی نمی کنـن، بلکه به صورت نیمی انسان و نیمی ببر می کنند، ببری که دارای دمی است به شکل افعی عظیم که نیمه آدمی برج قوس، تیری به سوی دهان آن نشانه گرفته است.

مسجد شیخ لطف الله

مسجد شیخ لطف الله در ضلع شرقی میدان امام و مقابل عمارت عالی قاپو واقع شده است و در سال 1011 تا 1028 هجری قمری به فرمان شاه عباس اول در میدان مذکور ساخته شده است. سال سردر معرق مسجد شیخ لطف الله، در سال 1011 هجری قمری سرانجام یافت و ساختمان و تزیینات آن در سال 1028 هجری قمری به سرانجام رسیده است. مسجد شیخ لطف الله یکی از زیباترین مساجد دوره صفویه به شمار می رود که در ابتدا به منظور اجرای مراسم مذهبی خانواده سلطنتی و وابستگان خاص شاه بنا شده بود، اما بعدا به احترام عظیم ترین شخصیت مذهبی آن عصر، شیخ لطف الله، به نام وی نامگذاری و برای نماز گذاری او اختصاص داده شد.

این مسجد بی نظیر شاهکار دیگری از هنر معماری و کاشی کاری قرن یازدهم هجری قمری در اصفهان به حساب می آید. محراب مسجد شیخ لطف الله با کاشی کارى معرق و مقرنس هاى بسیار دلپذیر تزیین شده است. درون محراب دو لوح وجود دارد. در اطراف محراب کتیبه هایى به خط علیرضا عباسى به تاریخ 1012 هجری قمری است و خطاط دیگرى که باقر نام داشته است، دیده مى شود. در این کتیبه ها روایاتى از پیامبر اکرم و امام ششم شیعیان امام جعفر صادق نقل شده است. اشعارى نیز بر کتیبه هاى ضلع هاى شرقى و غربى به چشم می خورد که احتمالاً سراینده آنها شیخ بهایى، عارف دانشمند و شاعر عظیم دوره صفوى است.

معمار و بنّای مسجد، استاد محمدرضا اصفهانی است که نام او در داخل محراب زیبای مسجد در لوحه کوچکی ذکر شده است. مسجد شیخ لطف الله از بناهای تاریخی و مذهبی بسیار مشهوری است که تزیینات کاشی کاری داخلی آن، از ازاره ها به بالا، همه از کاشی های معرق پوشیده شده است و داخل و خارج گنبد بی مانند آن نیز از زیباترین گنبد های اصفهان به شمار می رود که از کاشی های معرق نفیس پوشیده شده است. باستان شناسان خارجی در خصوص عظمت معماری این مسجد گفته اند: به سختی می توان این بنا را محصول دست بشر دانست.

کلام آخر

به غیر از بازدید و شکار عکس های زیبا و خیره کننده از میدان نقش دنیا و ابنیه پیرامون آن، به شما پیشنهاد می کنیم صنایع دستی، سوغاتی و خوراکی های داخل و اطراف میدان را نیز خریداری کنید و از بودن در این مکان زیبا لذت ببرید.

بانیما: قدرت گرفته از سیستم مدیریت محتوای بانیما

مجله کامپیوتر: از کامپیوتر و IT کلی مقاله و ترفند جالب اینجا داریم

منبع: setare.com
انتشار: 30 آبان 1400 بروزرسانی: 30 آبان 1400 گردآورنده: 1com.ir شناسه مطلب: 43810

به "همه چیز درباره میدان نقش دنیا (معرفی، تاریخچه و عکس)" امتیاز دهید

امتیاز دهید:

دیدگاه های مرتبط با "همه چیز درباره میدان نقش دنیا (معرفی، تاریخچه و عکس)"

* نظرتان را در مورد این مقاله با ما درمیان بگذارید