گیاه دارویی مامیران
به گزارش مجله یک کامپیوتر، در طب گذشته از تمام قسمت هاى گیاه مامیران به ویژه شیرابه و ریشه آن در درمان ناراحتى هاى پوستى به ویژه برص، درد دندان و نیز به عنوان صفرا آور استفاده مى کردند. این گیاه به دو صورت خوراکی و موضعی کاربرد دارد. در این مطلب با خواص مامیران آشنا می شویم.
مشخصات گیاه مامیران
مامیران یا مااندازه کبیر گیاهی داروئی از تیره خشخاش Papaveraceae است که نام علمی آن Chelidonium Majus می باشد.مامیران ، گیاه پرستو میز نامیده میشود.
گیاهی است علفی، چندساله با شیره نارنجی رنگ، منشعب به رنگ سبز تیره، واجد کرک های پراکنده و دارای بن ساقه ای پوشیده از قاعده های پایای برگ ها و ساقه ای منشعب به ارتفاع 90- 30 سانتیمتر. برگ ها شانه ای دارای 7-5 برگچه تخم مرغی تا مستطیلی شکل.
گل آذین چتر مانند آن دارای 6-2 گل، گل با دو کاسبرگ آزاد و ریزان و چهار گلبرگ کامل زرد رنگ، واژ تخم مرغی است.
پرچم ها زرد رنگ، میوه به شکل کپسول کشیده، کمابیش مستقیم و فاقد کرک است.
دانه های آن سیاه رنگ هستند. اندام دارویی مامیران قسمت هوایی گیاه است که در هنگام گل دادن جمع آوری می شوند.
سرشاخه هوایی مامیران دارای 1-1/0 درصد آلکالوئید با بیش از 20 آلکالوئید است. این گیاه در زمین های بایر به صورت خودرو رشد می کند و به صورت وسیعی در اروپا و آسیای شمالی و مرکزی می روید.
اندام دارویى مامیران قسمت هوایى گیاه است که در هنگام گل دادن جمع آورى مى شوند.
پرورش گیاه
پرورش این گیاه به وسیله دانه صورت می گیرد و زمین زراعتی باید سایه دار و نسبتاً مرطوب, ماسه ای و نرم با خاک پوسیده باشد.بذر آنرا در گلخانه در اویل اسفند و یا مستقیماً در زمین شخم خورده در ردیفهایی به عرض 50 سانتی متر در طول فروردین ماه می کارند اندازه بذر مورد احتیاج گلخانه هر هکتار 200 گرم و اندازه آن در زمین اصلی 2 کیلو گرم د رهکتار می باشد.
ماههای اردیبهشت و خرداد نهالها را در کرتهای 20*50 سانتی متر نشاء می کنند.جهت تقویت زمین اندازه 150 تا 75 کیلو گرم کود ازت خالص (نیترات آمونیوم و کلسیم سیانید) در هر هکتار اضافه می کنند. برای مبارزه با علفهای هرز یک تا دوبار چنگک با دیسک ماشینی زده می شود.
برداشت
قسمت هوایی گیاه را در فروردین تا شهریور و ریشه ها را از مهر تا آبان یا اسفند تا فروردین قبل از جوانه زدن محصول برداری می کنند (از دومین سال کشت چین اول گیاه را در ماه اسفند و فروردین و چین دوم آنرا در شهریور یا مهر با علف چین و ریشه ها را در مهر و آبان و اسفند و یا فروردین برداشت می کنند).پس از برداشت محصول و تمیز کردن آن قسمت هوایی را در حرارت 50 تا 60 درجه سانتی گراد و ریشه را در حرارت 60تا 80 درجه سانتی گراد خشک می کنند.
با شرایط فوق الذکر بازدهی هر هکتار 6/3 تن محصول خشک به صورت گیاه کامل و 8/2 تن ریشه است.
دامنه انتشار
نواحی شمال ایران مانند گیلان: اطراف رشت، رودبار، عمارلو (کبوتر چاک و زرد چین)، گرگان، بندر گز و مازندران. 1اثرات گیاه مامیران
اثرات اندام های هوایی مامیران
این گیاه ضد دردی ملایم، صفرا آور، ضد میکروب، و آرام بخش مرکزی بوده، بعلاوه از بین برنده اسپاسم ماهیچه های صاف می باشد.براساس آزمایش های اجرا شده نشان داده شده است که گیاه مزبور سیتواستاتیک بوده، موجب تحریک جزیی دستگاه ایمنی می شود.
اثرات ریشه مامیران
عصاره ریشه این گیاه که حاوی 80 درصد آلکالویید می باشد، دارای اثراتی مشابه با اثرات برگ های تازه است، یعنی در صورت تزریق زیر جلدی و یا مصرف خوراکی موجب بی حرکت نمودن، ایجاد وقفه در عملکرد روده و در مقادیر بالاتر نیز سبب کاهش تونیسیته روده و انقباض رحم می شود.براساس نتایج حاصل از آنالیز سیتوتوکسیک مربوط به ناحیه حلق و بینی، گیاه مذکور دارای اثر متوقف کننده رشد سلول های سرطانی است.
خواص درمانی گیاه مامیران
خواص درمانی اندام های هوایی مامیران
از اندام های هوایی این گیاه برای درمان دردهای اسپاسمی مجاری صفرا و دردهای ناحیه معده ای و روده ای استفاده می شود.در طب سنتی، اندام های هوایی گیاه مذکور جهت درمان بیماری های پوستی مانند جوش، تاول، جرب و زگیل به کار برده می شود.
بعلاوه استفاده از این گیاه جهت درمان التهاب کیسه صفرا، سنگ های صفراوی، یرقان نزله ای، التهاب معده و روده، ناراحتی های در حال کمون و منتشر کبدی، بیماریهای کیسه صفرا و بعلاوه برای درمان پولیپ های روده و توده های ایجاد شده در پستان مفید می باشد.
مصرف این گیاه جهت درمان آنژین صدری، گرفتگی عضلات، آسم، تصلب شرایین، فشار خون بالا، سرطان معده، نقرس، آماس و هپاتیت توصیه می شود.
در طب چینی اندام های هوایی این گیاه جهت درمان التهاب پلک، درماتیت توأم با زخم و تب، زگیل، آماس، آسیت، یرقان و کارسینوم به کار برده می شود.
خواص درمانی ریشه مامیران
در طب سنتی، ریشه تازه این گیاه جهت تسکین دندان درد، جویده می شود. بعلاوه از پودر ریشه گیاه مزبور نیز برای تسکین درد ناشی از کشیدن دندان استفاده می شود.در چین فرآورده های حاصل از ریشه این گیاه جهت درمان قاعدگی نامنظم به کار برده می شود.
طبع این گیاه گرم و خشک است و در درمان برقان ناشی از انسدادهای کبدی نافع بوده و جویدن آن در تسکین دندان درد مؤثر است.
در بهبود دل پیچه نافع و نیز مدر می باشد.
استعمال موضعی آن سبب جلای ناخن می شود.
از ریشه این گیاه جهت درمان التهاب، سنگ و اختلالات مزمن دستگاه کبدی - صفراوی، روماتیسم، التهاب ریه و جنب استفاده می شود. 2
روش مصرف
از داروی خرد و پودر شده اندام های هوایی این گیاه برای تهیه دم نموده و جوشانده استفاده می شود.عصاره های خشک آن نیز جهت تهیه اشکال دارویی مایع و جامد دارای مصارف خوراکی به کار برده می شوند.
عصاره مایع
حاوی یک قسمت گیاه در یک قسمت اتانول 25 درصد.اندازه مصرف اندازه میانه مصرف روزانه عصاره های مایع یا جامد حاصل از اندام های هوایی این گیاه 2 تا 4 گرم می باشد (که معادل 12 تا 30 میلی گرم آلکالویید تام بر حسب کلیدونین است).
تنتور
حاوی یک قسمت گیاه در 10 قسمت اتانول 45 درصد.چای
جهت تهیه چای 1/5 قاشق دسرخوری از اندام های هوایی گیاه را می بایست به مدت 10 دقیقه در آب جوش قرار داد و روزی یک فنجان از آن میل نمود.دم نموده
برای تهیه دم نموده می بایست 15 گرم از اندام های هوایی خشک شده را به مدت 15 دقیقه در یک لیتر آب قرار داد و روزی سه بار بین وعده های غذایی میل نمود.مضرات گیاه مامیران کبیراستفاده بیش از حد از مامیران کبیر فراوری مسمومیت می کند و حتی مصرف افراطی بصورت له شده روی رخم ها نیز همین خطر را در پی دارد زیرا از راه پوست جذب بدن می شود. بنابراین باید استفاده از آن در حد توصیه شده باشد زیر نظر متخصص استفاده شود.
توجه داشته باشید این گیاه سمی می باشد و اندازه بسیار آن در مصارف داخلی امکان دارد موجب تشنج و حتی مرگ شود. 3
پی نوشت:
1.www.beytoote.com
2.www.safiresalamat.com
3.www.saednews.com
منبع: راسخون